Izar uxoak eta hegazkin argiak

Irudia: Behe Banda

2024ko uztailaren 22an - 07:06
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Izar uxoak hegazkinen argietatik ezberdintzea ez da lan erraza. Udako egun luzeek opari dakarten gauetan besterik egin ezin daitekeen lana da.

Uda hasiberri eta motxila beteta etxeko portaletik kanpora pauso bat eman dut, bi astez ume ez hain umeak zaintzen egoteko. Musu truk. Udan lanik egin behar ez, kapitalari nire lan indarra saldu behar izan ez eta boluntarioki zerbait txikia eman beste zerbait handiagoa eraikitzeko. Udako lana zutabe hau idaztea bihurtu den heinean, aprobetxatu beharko. Ez dakit noiz arte permititu ahal izango dudan udan lanik ez egitea, oraingoz horretan gaude.

Udalekuek badute zerbait berezia. Izar uxoak bilatzeko denbora eta gogoak edukitzea, kasu. Hainbat egunez zure etxeko portalaren atzean dagoen bizitza ahaztu eta komunitate pseudo-hippy-alternatibo-horizontal bat sortzen hastekoa. Bat-batean ezertaz ezagutzen ez dituzun ume batzuen ongizatea bihurtzen da zure ardura bakarra, mugikorra bateriarik gabe lo-zakuan gordeta eta ispiluan begiratzeari muzin eginez. Beti dut sentsazioa badakidala hori ez dela nire benetako bizitza.

Eta, hara, izar uxoa non, hantxe iruditu zait betirako geldi nintekeela hemen. Ikasketa konbentzionalak utzi eta lurra lantzen ikasi, adibidez. Familia eta lagunak utzi eta komunitatea sortu, ama eta alaba izan aldi berean. Gela propioa garbitzetik etxe oso bat zaintzeko ardura izatera pasa. Gaur nik gaueko zaintza egitea eta bihar zuk botikina zaintzea. Janaria 100 pertsonentzat prestatu eta beti azkena balitz bezala eskertzea. Laguntzen eta laguntzen uzten ikastea.

Udalekuek badute zerbait berezia. Izar uxoak bilatzeko denbora eta gogoak edukitzea, kasu

Eta, hara, izar uxoa behin baino gehiagotan pizten ari dela ikusi, eta hegazkinaren argi estroboskopikoak (bai hori interneten bilatu behar izan dut) zirela konturatu; udaleku hauek aurten eta batek daki noiz arte permititu ahal izango dudan kapritxoa direla; benetako lanak eta borrokak etxean dirautela; familia eta lagunak zaintzeko ditudala; oraindik nire garbigailu tanda propioa jartzeko kapaz ez naizela; arroza tomatearekin dela nire espezialitatea; laguntzea eta laguntzen uztea edozein lekutan ikas dezakedan zerbait dela.

Urrunetik abestiak entzuten eta zeruari begira nago. Etxean, argi-kutsadura medio, hainbeste izar ikusten ez direla pentsatzen, eta poz-pozik nagoela pentsatzen, eta etxera itzultzeko gogoa dudala pentsatzen, eta igerilekuan bainatzea zenbat gustuko dudan, eta inoiz itzuli nahi ez dudala, eta ikasitakoa aplikatuko dudala, eta esterilla baten gainean lo egitea ondo dagoela eta nire bizitza jada berdina izan ez daitekeela. Eta hamabost egunek hainbeste aldatu ezin zaituztela eta hau espejismo hutsa dela. Oraindik, batzuetan zail egiten zait zeruari so egon eta izar uxoak eta hegazkin argiak ezberdintzea.

Portalaren barruan naiz berriz, eta ez dago ume oihurik nire inguruan. Dena ahaztuko zait, hegazkinak besterik ikusten ez diren etxe-orratz arteko bizitzan murgildu eta dena ahaztuko zait. Eta ziurrenik horrela behar du. Neguan urrun geratzen dira udaleku eternalak, bizitza betetzen duten bestelako milaka konturen artean: unez une egiten dugu garrantzitsua den edo ez den horren arteko eskala.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
Erasoari aurre egiten

Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]


Mikel Ayllon
“Poesiaren sozializaziotik bueltatuko da literaturaren balio soziala”

Bizkaia Irratiko Irakurrieran literatur saioari agur esan dio Mikel Ayllon idazle eta orain arteko saioaren gidariak. Irailetik aurrera jarraituko ez zuela esateaz gain, gogoeta egin zuen sareetan euskarazko literaturaren egoeraz: "Euskal literatura gero eta homogeneoagoa... [+]


2024-07-10 | Lander Arretxea
“Loturak antsietate eta inpazientzia handiagoz bizi ditu gure belaunaldiak”

Kiosko bat, krisian, Benidormeko giri artean. Eta egunkarien atzean, txandaka, adinak eta mundu ikuspegiak desberdintzen dituzten bi lagun. Kontrastezko osagai horiekin garatu du Lizar Begoñak bere lehen eleberria: Mundu zitalaren kontra. Gisa bereko inguru batean batu... [+]


Nola irakurzaletu ikasleak

Irakurtzen al dute –eta irakurritakoa ongi ulertzen al dute– haur eta gazteek? Eta helduok? Eskolan zein tarte eskaintzen zaio irakurketari eta literaturari? Nola prestatzen da ikasleei eskaintzen zaien liburu zerrenda eta nolako liburutegiak dituzte ikastetxeek,... [+]


2024-06-19 | Itxaro Borda
Isil-isilik

Emazte batek zendua den euskal idazle eta poeta bat akusatzen du, abusuak egin zizkiolakoan, eskolan zebilen nerabe garaietan. Erbia kitzikatzea, arrazoi du Gorka Bereziartuak. Beste edonor izan balitz, afera ez zen isilik geldituko, feministak eta ni barne, salaketategi... [+]


Poesia mailu bat da jaialdia
Literatura ez da ezer arriskutsua, ezta?

Poesia mailu bat da jaialdia antolatu du Azpimarra irakurle taldeak Gasteizko Gaztetxean. Ikasturtean egindako saioetan landu dituzten auziak plazaratu dituzte tailer, solasaldi, errezitaldi zein hainbat erakusketatan. “Garaia kolpatuko duen literaturaren alde” egin... [+]


Behe Banda sortu da
Literaturan behetik hasteko leku bat

Idazle gazte batek ba al du espaziorik trebatzeko eta gaitasunak garatzeko? Ba ote dute idazkiek zirkulatzeko aukerarik, lokaztuta ito ez daitezen? Bakarrik egin behar al du bidea idazleak, halabeharrez? Nolako zirkuitu literarioak nahi ditugu? Galdera horien itzalean sortu dute... [+]


2024-05-27 | ARGIA
Euskal letren asteburua egin du Literaturiak Zarautzen

Ostiraletik igandera Literaturia jaialdia egin dute Zarautzen (Gipuzkoa) (B)egia izenburupean. Booktegi webgunea omendu dute antolatzaileek. Hiru ikuskizun estreinatu dituzte, denak Literaturiarako beren beregi sortuak.


2024-05-20 | Estitxu Eizagirre
Hauek dira Ziburuko 5. Euskal Liburu eta Disko azokan aurkeztuko diren liburuak

Ekainaren 1ean izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarlanean antolatzen duten euskara hutsezko azoka, eta oparo dator bosgarren edizioa. Aurten 41 argitaletxe izango dira bertan (inoizko gehien) eta egitarauan ordu erdiro izango da ekitaldiren bat musikaz eta literaturaz... [+]


2024-05-07 | Estitxu Eizagirre
Ziburuko Liburu eta Disko Azokak aurten Daniel Landart omenduko du

Ziburuko Baltsan elkartean aurkeztu dute antolatzaileek euskara hutseko liburu eta disko azokaren 5. edizioa. 41 argitaletxe izango dira bertan (inoizko gehienak), 120 metro erakusmahai beteko dituzte denen artean (inoizko gehienak) euskarazko irakurgai eta musikarekin eta... [+]


Josu Martinez: “Interesgarriena Mirande gozatzea da, berarekin ados egon behar izan gabe”

Ostegun arratsalde honetan Mirande, film bat egiteko zirriborroa dokumentala ikusgai izango dute Ziburun, Baltsan elkartean 18:30etan. Josu Martinez zuzendaria ere bertan izango da solaserako. Ziburuko Azokaldiaren egitarauaren barnean, aurten lehenbiziz kultur ekitaldiak egingo... [+]


2024-04-30 | ARGIA
Eneko Bidegainen ‘Bichta éder’ eleberriak jaso du 111 Akademiaren Saria

Karmele Jaioren Maitasun kapitala-rekin lehiatu da finalean. 2023ko “libururik gogokoen” izendatu dute Bidegainen “bihurgune askotako” thriller politikoa 111 Akademia osatzen duten literaturazaleek.


Iaz gehien mailegatu zen euskarazko liburua, Nerea Ibarzabalen ‘Bar Gloria’

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako liburutegietan 2,7 milioi mailegu egin ziren 2023an, 2018an baino 100.000 inguru gehiago.


Otsoa dator!

Gizakiak istorio kontatzaileak gara, hainbeste, ezen esan ere egin daitekeen narrazio gaitasuna dela gizaki egiten gaituen ezaugarrietako bat. Kontakizunak behar beharrezkoak zaizkigu geure burua eta errealitatea eraikitzeko, eta bereziki aipatzekoa da ipuin klasikoek horretan... [+]


Eguneraketa berriak daude