Itsaso Gorriko edukiontzien garraioa %90 jaitsi da Yemengo huthien erasoen ondorioz

  • Gazaren alde dozenaka ekintza egin dituzte huthiek azarotik. 65 herrialdetako ontziei eragin die egoera berriak, AEBetako inteligentzia zerbitzuen arabera.


2024ko ekainaren 17an - 09:28
Azken eguneraketa: 16:00
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Azarotik ari dira Yemengo huthiak Itsaso Gorritik igarotzen diren itsasontzi ugariren aurkako erasoak egiten, Israelekin edo haren aliatuekin loturak dituztela leporatuta. Palestina eta Hamas babesteko ekintza gisa aldarrikatu dituzte erasook, genozidioaren aurka egindakoak. Igarobide estrategikoa da Itsaso Gorria nazioarteko merkataritzan, Suezko kanalaren bidez Europa eta Asia lotzen dituelako.

Aste honetan egin dute lehen ebaluazio publikoa AEBetako inteligentzia buruek Itsaso Gorriko erasoei buruz, eta ondorioztatu dute edukiontzi garraioaren %90 desbideratu egin behar izan dela, huthien mehatxuagatik. Abendutik otsailera arteko datuak dira, baina ordutik garraioak murriztuta dirauela diote adituek. Azken hilabeteetan ere dozenaka ontziri egin diete eraso huthiek..

Otsailean jakinarazi zuten ofizialki huthiek debekua ezarri dietela Israel, AEBak eta Erresuma Batuarekin lotutako ontziei Yemen inguruko uretan ibiltzeko. Ontzi askori eragiten die debekuak: hiru herrialde horietako banderak dituztenei, herrialde horietako pertsonen jabetza direnei eta baita herrialde horietan geldialdia duten ontziei ere. AEBetako inteligentzia zerbitzuen arabera 65 herrialderi eragin diete huthien erasoek, Gazaren aurkako azken sarraskia hasi zenetik. AEBek eta Erresuma Batuak Yemen bonbardatu dute hilabete hauetan, erantzun gisa. Huthiek AEBetako Itsas Armadako ontziei egin diete eraso, beren aliatuenei eta baita merkataritza ontzi ugari ere, bai Itsaso Gorrian zein Adeneko Golkoan, Arabiako Itsasotik Itsaso Gorrirako pasabidean.

Nazioarteko merkataritzari kolpea

Huthien erasoek hankaz gora jarri dute nazioarteko merkataritzaren zirkulazioa. Itsaso Gorria eta Suezko kanala zeharkatu ezin izateak ontzi gehienak behartu ditu Afrika hegoaldetik inguratzera, Europa eta Asia arteko bidean. Zeharkaldi alternatibo honek 11.000 itsas milia (20.372 km) gehitzen dizkio bidaia bakoitzari, aste bat edo bi gehiago bidean eta milioi bat dolar inguru erregaietan. 29 garraio eta energia enpresek gutxienez aldatu dituzte beren ibilbideak erasoen ondorioz.

AEBek hasieratik zabaldu dute susmoa Iran dagoela huthien erasoen atzean, baina Iranek ukatu egin du hainbatetan. Huthiek hitzeman dute palestinarren aldeko elkartasun kanpainarekin jarraituko dutela Israelek gerra gelditzen duen arte. Sionistek 37.000 palestinarretik gora hil dituzte azken zortzi hilabeteetan.

Nor dira huthiak?

Huthiak Yemengo milizia xiita dira, Sana hiriburua eta herrialdeko zonalde handiak kontrolpean dituena 2014tik. Erresistentziaren ardatza izenekoan kokatzen dira huthiak, Iranen gidaritzapean, Hamas eta Hezbollahrekin batera, Israelen, AEBen eta “Mendebaldeko indarren” aurka. Saudi Arabiak gidatutako koalizio batek esku hartu zuen Yemenen, Arabiar Emirerri Batuen eta Bahreinen laguntzaz, eta huthien aurka ari da borrokan, herrialdearen kontrola eskuratzeko. Hala ere, huthiek koalizioaren erasoei aurre egin eta kontrola mantendu dute zonalde askotan.

Iranek eta huthiek biek dute etsai Saudi Arabia, eta salatu izan da Iranek armaz hornitzen dituela huthiak, frogatu ez den arren. AEBetako ikerketa militarrerako institutu baten arabera, Hezbollahk esperientzia eta prestakuntza militarra eman dizkie huthiei 2014tik.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Gazaren aurkako sarraskia
Palestinarrez betetako NBEren beste eskola bat bonbardatu du Israelek asteartean, astebetean bosgarrena

Gutxienez 23 palestinar hil dituzte Nuseirat errefuxiatu kanpalekuko eskola batean. Genozidioa hasi zenetik “aste odoltsuenetakoa” izan da azken hau, UNRWAren arabera.


Gutxienez 141 palestinar hil ditu Israelek asteburuan, desplazatuen gune eta UNRWAren eskola bana bonbardatuta

Bonbardaketarik tragikoena larunbatean burutu zuen Israelgo Armadak, desplazatuen ehunka dendaren aurka, Al Mawasin, Gazako hegoaldean. Israelgo Armadak "eremu humanitario seguru" izendatu zuen eremu hori. Gutxienez 90 pertsona hil eta 300 zauritu zituen bost misil eta... [+]


Meta multinazionalak “sionista” hitza gorroto diskurtso gisa hartu du

Sionista hitza daukaten argitalpenak ezabatuko ditu, juduei edo israeldarrei erreferentzia egiten dieten kasuetan. Orain arte baino modu zabalagoan hartuko dute erreferentziak aztertzeko irizpidea, eta sionisten aurkako mugimenduei eragin diezaieke.


“Asperdurari aurre egiteko ere", zibil palestinarrei tiro egin izan dietela aitortu dute soldadu israeldarrek

Gazatik itzulitako soldaduek aitortu dute bertan ez dagoela tiro egiteko irizpiderik. Armada sionistak nahieran egiten du tiro, etxeak erre eta gorpuak lurrean botata utzi, guztia komandanteen onespenarekin.


‘The Lancet’ aldizkariak Gazan Israelek hildakoak zenbat izan daitezkeen kalkulatu du: ia 200.000 pertsona

"Zaila da, baina beharrezkoa". Hala azaldu du The Lancet zientzia aldizkariak Gazako hildakoak kontatzeko hartu duen lanaren berri. Hildakoen kopurua, gaixotasunak eta bestelako zeharkako faktoreak kontuan hartuta, gutxienez 186.000 pertsona hil dituztela kalkulatu... [+]


Su-eten negoziaketak martxan dira berriz, Netanyahuk oztopo berriak jarrita

Netanyahuk baldintza bezala jarri du Israelek ofentsiba berrabiarazi ahal izatea “gerraren helburuak bete arte”. Iturri batzuen arabera, Hamasek onartu du su-eten iraunkorra negoziaketen lehen fasean adostea, aurrebaldintza izan beharrean.


Hezbollahk 200 suziritik gora jaurti ditu Israelera, sionistek komandante bat hil ondoren

Hezbollahren goi mailako bi agintari militar hil ditu Israelek hilabete batean. Tentsioak gora jarraitzen du, erabateko gerra pizteko kezka artean.


Suntsitutakoa berriz bonbardatzen ari da Israel, norabide argirik gabe

Hamarnaka mila pertsonak ihes egin behar izan dute Khan Younis eta Gaza hirietatik azken egunetan, nora joan izan gabe. Israelgo armadaren eta Netanyahuren arteko talkak azaleratuz doaz, eta Hezbollahren aurkako gerra geroz eta gertuago dago. Su-eten proposamena mahai gainean... [+]


2024-07-04 | Gedar
Sionistek gutxienez 21.000 palestinar dituzte preso

Kartzela sionistetako pilaketaz ohartarazi du Shin Bet segurtasun- eta inteligentzia-zerbitzuak berak. Hainbat iturrik sarri eman dute palestinarrek espetxe horietan jasaten dituzten tratu txarren berri, eta espetxeak handitzen jarraitzen dute sionistek.


Irunberriko Udalak ez du eraso sexisten aurkako kartela jarriko herrian, “ez delako beharrezkoa”

Irunberriko Talde Feministaren eskaerari uko egin eta eraso sexisten aurkako kartela ez dutela herri sarreran jarriko erabaki du Rocío Monclús buru duen udal gobernuak, ez dela beharrezkoa argudiatuta, "beste eraso batzuk ere gertatzen direlako". Udalaren... [+]


Israelek bost kolonia gehiago legeztatuko ditu Zisjordanian, “Palestina errekonozitu duen herrialde bakoitzarengatik bana”

Nazioartean Palestinako Estatua aitortu izanari erantzunez hartu dute neurria, Israeleko Finantza ministroaren esanetan. Zeukan botere administratibo urria kendu diote Palestinako Aginte Nazionalari Zisjordaniako lurren laurdenean.


2024-07-02 | Axier Lopez
Palestinaren eta islamaren aurkako margoketak egin dituzte Azpeitian

Azpeitian Palestinari elkartasuna adierazteko mural batean mezu islamofoboak margotu dituzte. "Palestina Akatu" eta Islama minbiziarekin parekatzen duten pintaketak dira. Elkar-ekin mugimenduak salatu du ekintza.


Israelek kazetari palestinarrak hiltzeko patroi bat jarraitzen duela erakutsi dute

Kazetarien Babeserako Batzordeak adierazi du 103 kazetari hil dituztela sionistek urriaren 7tik eta 150etik gora zenbatu ditu Gazako Osasun ministerioak. Txosten batek ohartarazi du kasu batzuetan nahita hil zituztela, kazetariak zirela jakinda.


2024-06-28 | Gedar
Palestinaren askatasunaren alde mobilizatuko dira Sanferminetan ere

Uztailaren 13rako antolatu du manifestazio bat Palestinarekin Elkartasunak. 18:30ean aterako da San Frantzisko Plazatik.


Eguneraketa berriak daude