Itoitz-Nafarroako Kanala ureztatze-sistemak zaurgarriago egin du Nafarroako nekazaritza
Itoitz-Nafarroako Kanalak nekazaritzan izan dituen ondorioak aztertu dituzte BC3-ko ikertzaileek, eta ondorioztatu dute ureztatze-sistema horrek zaurgarriagoa egin dituela, batez ere, nekazari txikiak, baina, baita handiak ere. Regional Environmental Change aldizkarian argitaratu dute ikerketa.
Nafarroako Erdialdeko eta Goi Erriberako 22 herritan bildutako datuak aztertuta, ikusi dute nekazariek bi mehatxu nagusi dituztela: aldakortasun klimatikoa (klima-aldaketaren eraginez, gero eta handiagoa) eta barazkien prezioen hegakortasuna. Amaia Albizua Aguinaco ikertzaileak iradokitzen duenez, “Nafarroako nekazarien zaurgarritasuna lotuta dago eskala handiko nekazaritza intentsiboa faboratzen duten ureztatze-politikekin”. Albizuak bere doktore-tesiaren baitan egin du lan hau, Unai Pascual García de Azilurekin eta Esteve Corbera Elizalderekin batera.
“Nafarroako eta Espainiako gobernuek Itoitz-Nafarroako Kanala ureztatze-proiektua egin zuten nekazaritzaren garapena sustatzeko, landa-inguruneko bizimoduak hobetzeko eta klima-aldaketari aurre egiteko --azaltzen du Albizuak--; baina gure ikerketak erakutsi du proiektu horrek zaurgarriago egin dituela nekazariak”. Berez zaurgarriak ziren nekazari txikiak zaurgarriago egin ditu ureztatze-proiektuak, lurren eta uraren eskuragarritasunean desberdintasunak areagotu dituelako. Ureztatze-proiektuan parte hartu duten eta haren erabiltzaileak diren eskala handiko ustiapen intentsiboek, berriz, erraztasun handiagoa dute aipatutako mehatxuetara egokitzeko, baina, aitzitik, erakundeekiko mendekotasun handiagoa dute, eta etorkizunean etor litezkeen aldaketekiko (klimatikoak edo instituzionalak, adibidez) sentikorragoak dira orain.
“Joera horri aurre egiteko, uste dugu nekazaritza-politika publikoek ez lituzketela eskala handiko ureztapen-sistemak babestu eta diruz lagundu beharko, eta eskala txikiagoko eta dibertsitate handiagoko nekazaritza sustatu beharko luketela” dio Albizuak. “Beste ikerketa batzuek ere erakusten duten moduan, eskala handiko ureztaketak ez dira egokiak nekazaritzarako, epe luzera ureztaketak ingurumenean dituen eraginak ikusezin egiten dituztelako, eta beste egokitzapen-aukera edo alternatiba batzuen garapena murrizten dutelako”.
Albiste hau Elhuyarrek argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Zaldibar Argitu ekimenak adierazi du "gogaituta" dagoela instrukzio fasearen iraupenarekin, bost urte igarota, oraindik ez baitira kaleratu auziaren ondorioak.
Subflubiala EZ! plataformak salatu du proiektuak ez diela "herritarren benetako beharrei" erantzuten, eta ingurumenean, gizartean eta ekonomian "inpaktu larriak" eragiten dituela.
Iazko azken hatsean Txinako gobernuak Yarlung Zangbo ibaiaren behe-arroan proiektu hidroelektriko handia abian jarriko duela iragarri izanak, urak harrotu ez, sutan jarri dituela dirudi gure artean. Esan dezakegu alarmaren eskala osoa kurritu dutela iruzkinek: munduko handiena... [+]
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Otsailaren 5ean Donostian "Trantsizio energetikoa eztabaidan: aukerak eta arriskuak" izenburua duen mahai-inguruan parte hartuko dute Mikel Otero EH Bilduko trantsizio ekologikorako arduradunak eta Aitziber Sarobe natur kontserbazionistak. Ekitaldi hau lau talde... [+]
Green Capital enpresak ahoz jakinarazi dio Zizurkilgo Udalari Ezkeltzuko proiektua "behin betiko bertan behera uzteko erabakia". Udalak positibotzat jo du erabakia, "zalantza handiak sortzen baitzituen ingurumenari, paisaiari eta ondareari eragingo lizkiokeen... [+]
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Agur negu. Negu betea da eta badoa. Mimosak (Acacia dealbata) eta magnoliak (Magnolia soulangeana eta Magnolia stellata) loratu dira, ongi etorri beraz loraldi nagusiei. Baina kontuz hotzarekin. Dagoeneko egun-argia ordubete pasatxo luzatu bada ere, zehar begiratuz bada ere... [+]
Gurean hain ezaguna den hegazti hau ustelzale porrokatua da, eta honek ez dio fama onik ekarri. Batzuek arrano, buitre, futre, hatxarrano edo mirusai deitzen diote; izen ofiziala sai arrea (Gyps fulvus) da.
Artiletan sustraitzeak ematen duen bakeak salbatzen nau maiz, kanpoko zein barruko ekaitzetatik. Artilea baino bakegile eraginkorragorik ez dut aurkitu inguruan. Bere indarra areagotzen da odola, karena eta oritza tartean badaude; artilearekin batera haiek ere ehundu baitute... [+]
Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]
AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".