Istripu nuklear baten arriskuaz kezkaturik, Zaporizhiako zentralerako bidean da IAEA
Erasoek ez dute etenik martxoan Errusiako armadak bere egindako Ukraina hego-ekialdeko zentralean eta bi aldeek batak besteari leporatzen dizkiote bonbardaketak. Hondamendi nuklear bat saihesteko asmoz, hara joango da Energia Atomikoaren Nazioarteko Erakundeko delegazioa. Egun batzuk bertan pasatzeko asmoa dute eta modu egonkorrean bertan litzatekeen ordezkaritza bat ere nahi dute lortu.
Abuztuaren 31 goizean abiatu da Energia Atomikoaren Nazioarteko Erakundearen misioa Zaporizhiako zentral nuklearrera, hainbat egun bertan pasatzeko intentzioarekin. "[Zeregina] hango benetako egoera ebaluatzea da, egoera ahal bezain beste egonkortzen laguntzeko", IAEAko zuzendari nagusi Mariano Grossik zehaztera eman duenaz. Modu iraunkorrean bertan egonen litzatekeen ordezkaritza bat ere lortu nahi du NBEren egiturak.
Azken asteetan berotuz doa Zaporizhian giroa, istripu nuklearraren arriskua handituz. Ukrainara sartu eta gutxira, martxoaren 4an, bere egin zuen Errusiako armadak Ukraina hego-ekialdeko zentral nuklearra –bertako langileek, ordea, Ukrainakoak izaten segitzen dute–. Orduz geroztik zentralaren inguruak dituzte gudu-zelai, eta alde batek zein besteak leporatzen dizkio besteari bertan bideraturiko bonbardaketak.
"Hondamendi nuklearraren" arriskua
"Hondamendi nuklear baten benetako arriskua" dagoela argi utzi du Grossik. Orotara, Ukrainan diren hamabost erreaktoreetatik sei dira Zaporizhiako zentralean. Arriskua benetako bihurtu zen abuztuaren 25ean, sute baten ondorioz erreaktoreak osoki deskonektatu zituztelako, instalazio nuklearraren historian lehen aldiz erabat itzaliz zentral nuklearra –biharamunean berriz piztu zuten–. Zentral nuklear batek ezinbestekoa duen hozte-sistema etengabea gelditu behar izan zuten beraz, istripu baten arriskua handituz. Horrez gain, Energoatom konpainiak abuztuaren 27an jakitera eman zuen "hidrogeno isurketak eta substantzia erradioaktiboen haustutzeak" gertatu izana, "sute arrisku handiak" eraginez.
Abuztuaren hastapenean eman zion Errusiak bertaratzeko baimena IAEAri. Hain zuzen, abuztuaren 5ean hasi zituzten zentralaren eremuan bonbardaketak, eta hori kontrolatu nahian luzatu zuen bertaratzeko eskaera NBEren egiturak. Orduz geroztik aritu dira misioa antolatzen, misioa bideratuko dutenen segurtasuna bermatuz.
Europako zentral handiena
1.000 megawatteko sei erreaktoreekin Europako zentralik handiena da gudu-zelai bihurturiko Zaporizhiako zentrala. "Hondamendi nuklearrak ez luke ekarriko Txernobyleko 4. erreaktorearen antzeko deskarga erradioaktiboko mekanismorik. (…) Hala ere, serioski irudikatu dezakegu Fukushiman gertaturikoa bagenukeela", dio Bruno Chareyron Criirad Erradioaktibitateari buruzko Ikerketa eta Informazio Batzorde Independenteko laborategiko zuzendariak.
Ukrainan kokaturiko Txernobyleko zentralean gertatu zen istripu larria 1985ean. Gaur egun, Txernobylekoaz –azken erreaktorea 2000an itxi zuten– eta Zaporizhiakoaz gain, Rivnen eta Khmelnitskin dira zentral ukrainarrak.
Zer lor nahi zezakeen Ipar Koreako erregimenak Errusiaren gerrarako egindako odol-ekarpenarekin? Batetik, eskarmentua; bestetik, elkarrekikotasuna.
Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]
"Bakearen" bidean, Errusiak proposatu du kontrolpean ez dituen lurraldeei uko egitea. Trukean AEBk hainbat onura emango dizkio, Financial Timesen arabera. Hala ere, Kremlineko bozeramaile Dmitry Peskov-ek abisu egin du: "Ez fidatu hedabideez, ezta errespetagarriak... [+]
Orain Errusiak inbaditu behar ei du Europa eta horren aurrean berrarmatze basatia bultzatu behar dute Europar Batasuneko herrialdeek. Lehen Sobietar Batasunak egin behar zion eraso, eta Gerra Hotzak ia mundua irentsi zuen. Gezurra zen ordukoa, eta gezurra da gaur egungoa, baina... [+]
Ukrainaren ondoren Polonia?
Europar Batasunak Ukrainako gerra hauspotu du Kiev armaz hornituta, eta menia oraindik airean delarik, gerraren zikloan murgilduta dago bete-betean. Hori bai, bere diskurtsoa modulatzen ari da, eta gero eta gehiago hitz egiten du balizko su-etenaz... [+]
Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]
Etxe Zuriak bi komunikatu igorri ditu, Itsaso Beltzeko su-etena eta energia azpiegituren aurkako bi aldeen erasoen amaiera hitzemateko.
“Ez dugu gerraren aurrean etsi nahi, ez dugulako hilerrietako bakea nahi”, dio manifestuak, eta agintariei irtenbide politiko baten alde lanean jartzeko eskatu diete. Sinatzaileen artean daude Delàs institutua, Gernika Gogoratuz edo Ongi Etorri Errefuxiatuak... [+]
Defentsarako gastua handitzeko Europako herrialdeen apustuaren atzean, asko dago propagandatik, eta askoz gehiago interes ekonomikotik. Kontrakoa sinetsarazi diguten arren, XVIII. mendean Ingalaterran Industria Iraultza jaio zenean, armak eta gerra izan zituen oinarri, eta ez... [+]
Telefono bidez eginiko bileran, bi agintariek adostu dute Moskuk ez diola erasorik egingo Ukrainako azpiegitura energetikoari hurrengo 30 egunetan. Ukrainak eta Errusiak 175na preso askatu beharko dituztela iragarri dute, baina ez noiz.
Europa mailako ekimen kolektibo batek bakearen, irtenbide diplomatikoen eta armagabetzearen aldeko manifestua idatzi eta sinadura bilketa hasi du. Manifestuak dioenez, intelektualak, herritarrak bezala, “anestesiatuta daude”. Europako agintarien jokamoldea, NATOren... [+]
Vladimir Putinek interesa agertu du AEBek eta Ukrainak adostu duten 30 eguneko menia epeaz, baina zalantzak ere plazaratu ditu. Funtsean, ez du presarik erakutsi akordioa sinatzeko eta denbora gehiago eskatu du zalantzok argitu ahal izateko.
Mikel Jauregi Industria sailburuaren ustez, euskal enpresek “lan ona” egin dezakete Europaren “segurtasun estrategia babesten”. Eusko Jaurlaritzako bozeramaile Maria Ubarretxenak, berriz, berrarmatze asmoek “aukera berriak” ekar ditzaketela... [+]
Saudi Arabian elkartu dira AEBetako eta Ukrainako ordezkariak, eta zortzi ordu iraun duten negoziazioek fruitua eman dute. Etxe Zuriak Ukrainarentzako laguntza militarra berrabiaraztea erabaki du.
Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]