Irulegin tipologia berezia duen etxebizitza eta pieza arkeologiko ugari azaleratu dituzte aurtengo kanpainan
Antzinako euskarazko hitzak dituen eskua agertu zen Nafarroako indusketagunean arkeologoek lanean jarraitu dute aurten eta Burdin Aroko herrixka baten aztarna gehiago aurkitu dituzte, tartean harrizko eskailerak dituen etxebizitza, mendebaldeko Pirinioetan ez da inoiz orain arte halako egiturarik aurkitu.
Aranzadi Zientzia Elkarteko arkeologoek amaitu dute Irulegiko Burdin Aroko herrixkan aurtengo kanpaina eta balorazioa egin dute ostegun honetan. Antzinako euskarazko hitzak dakartzan esku baten formako brontzezko pieza aurkitzeak eman dion sonaren ondorioz, ikusmin handia sortu du kanpaina honek.
Mattin Aiestaranek zuzendutako taldea gustura dago emaitzekin. Hirugarren etxebizitza bat osorik azaleratu dute eta etxera sartzeko harrizko eskailera batzuk dituela jabetu dira; halako egitura bat ez da inoiz aurkitu mendebaldeko Pirinioetan: "Harrigarria da zazpi mailako eskailera honek gaur egun arte izan duen kontserbazioa", azaldu dute arduradunek.
Kale nagusiaren ekialdeko eremuan aritu dira lanean, eta hor ere herrixkari duela 2.000 urte inguru eraso egin ziotela pentsatzeko zantzuak aurkitu dituzte, tartean erretako eremuak baitaude. Arma ugari topatu dituzte eta milaka zeramika zati, animalien hezur eta etxeko tresna ere bai.
Material horren lehen azterketa bat eginda ikus liteke garai hartako baskoiek kontaktuak zituztela erromatarrekin eta harreman hori uste baino konplexuagoa zela.
2.000 bisitari baino gehiago
2023ko kanpaina orain arteko luzeena izan da, hiru hilabete iraun ditu eta 100 bolondres aritu dira lanean. Denbora tarte horretan denera 2.000 bisitari baino gehiago izan dituzte.
Horrez gain, Arangurengo Udalak Irulegi mendiko sarbideak egokitu ditu, aparkaleku bat atondu du eta seinaleak jarri ditu, "aztarnategia modu jasangarriago eta antolatuagoan bisitatzeko".
Muru Artederreta herrian, Murugain izeneko muinoan, Burdin Aroko herrixka baten horma agerian geratu da, AHTren lanentzako laginak hartzen ari zirela. Bizilagunen hango elkarteak salatu du trenarentzako tunel baten ahoa eraikitzeak harresiaren zati bat suntsituko lukeela.
Irulegiko Burdin Aroko herri gotortuan azaldutako brontzezko piezari buruzko ikerketa “osoena” azaltzen duen artikulua argitaratu du aditu talde batek nazioarteko aldizkari zientifikoan. Orain arte ez genekizkien hainbat berritasun dakartza.
Irulegiko eskuaren aurkezpen publikoak jendartean nabarmen piztu du duela bi mila urte baino gehiagoko Euskal Herria nolakoa zen jakiteko grina. Zorionez, Burdin Aroko arkeologiak tradizio luzea du gurean, eta garai hartako zenbait aztarnategi ezagutuz iraganera bidaia txiki bat... [+]
Hainbat urteko ibilbidea egin du Irulegiko proiektu arkeologikoak (Aranguren, Nafarroa), Aranzadi Zientzia Elkartearen eta erakunde publikoen elkarlanari esker. Berriki aurkeztu dute aztarnategiak eman duen azken sorpresa, Nafarroako Gobernuak egindako agerraldian: esku-itxurako... [+]
Hebrida uharteak (Eskozia), duela 5.600 urte. Loch Arnish, Loch Bhorgastail, Loch Langabhat eta beste hainbat aintziretan, gizakiek irlatxo artifizialak eraiki zituzten, ahalegin izugarria eginez. Loch Bhorgastaileko uharte artifizialera iristeko harbide bat ere egin zuten.
Turkiako Tayinat aztarnategian, Burdin Aroko Patina erresuma hititaren hiriburu Kunuluaren arrastoen artean, 3.000 urteko emakumezko estatua baten burua eta gorputz-enborra aurkitu dituzte.
Egokitze eta garbitze lanak egin ostean, jendaurrera ireki dute berriro ere Guardiako La Hoya aztarnategia; egindako lanen emaitza erakusteko ate irekien jardunaldia prestatu du Arabako Diputazioak larunbaterako.
Azken 30 urteetan Gipuzkoan egindako ikerketa arkeologikoak biltzen dituen Arkeologia bildumako zazpi liburuak aurkeztu zituen atzo Foru Aldundiak, egitasmoan parte hartu duten zenbait aditurekin batera. Historiaurretik hasi eta XX. mendeko arkeologia industrialera arteko... [+]