Irailak 28, Abortu Seguru, Legal eta Doakoaren Aldeko Nazioarteko Eguna
Euskal Herrian ere! Euskal Herriko mugimendu feministek mobilizaziorako deialdia egiten dugu. Guk ere abortatzen dugulako. Euskal Herritik, aurten, indarra bidali nahi zaie oraindik abortatzeko eskubidea ez duten munduko emakume guztiei. Abortua ez delako aukera bat izan behar, eskubide bat baizik. Eta gaur egun, oraindik, badira munduan herrialde asko ez dutenak eskubide hau bermatzen. El Salvadorren, adibidez, ez da eskubide ez aukera bat. Ez dago abortatzeko aukerarik guztiz debekatuta dagoelako.
Evelyn, 30 urte; Teresa, 40 urte; Mirna, 12 urte; Carmen, 25 urte; Teresa; 40 urte; Maira, 15 urte; Marina, 35 urte; Teodora, Alba, Cinthia, María, Verónica, Yoana, Miriam, Salvadora, Guadalupe, Maritza… 30 urte.
Hauek dira Las17yMás kolektiboko izen batzuk, espetxe zigor horiek dituzten El Salvadorreko emakumeak. 12 eta 40 urte bitarteko kondenak ospitaletik kanpoko erditzeengatik. Denak baliabide urriko emakumeak dira, Estatu heteropatriarkalaren indarkeria sexualak eta sistemikoak erasotuak. Larrialdi obstetrikoengatik ospitalera jo eta abortatzeagatik salatzen dituzte. Ahul, eta asko oso gaixorik, polizia artean esnatzen dira, hitz zatarrek eta galdetegi desatseginek inguratuta, eskuak lotuta eta hiltzaile modura kriminalizatuta. Epaiketa, eta kondena.
El Salvador da abortua modu absolutuan zigortzen duen herrialdeetako bat, eta beste hainbat herrialdetan bezala bertan ere berdin du bortxaketarengatik umedun dagoen, umeduna ere umea den, honen osasuna edota heriotza jokoan dagoen, baldintza desegokien ondorioz desiratu gabeko abortua izan duen, fetuak malformazioak dituen… Balioan jartzen dena jaio gabe dagoen fetu horren “bizitza” da, umedun dagoen pertsonari haren bizitza bizitzeko eskubide eta aukera guztiak ukatuz. Gaur egun 17 emakume baino gehiagori urratu zaie askatasuna.
2017ko uztaila zen El Salvadorrera joan ginenean, eta orduan ezagutu eta ukitu gintuen historia guzti honek. Evelynen kasua bizitu genuen, kartzela, epaiketak, haren historia. Evelyn gure aurrean kondenatu zuen ‘in’justiziak. 30 urteko espetxe zigorrera haren umea hil izana leporatuta. Urtebete zeraman dagoeneko espetxean. Evelyn 19 urteko neska gazte bat zen orduan, bortxatua izan zen. Gizona(k) aske dabil(tza), hari eta beste guztiei askatasuna lapurtu eta giza eskubideak urratu dizkiote.
Elkarte feministek egindako lanari esker 2019ko abuztuan Evelyn kalean zen, baina fiskaltzak ez du apelazio-helegitea jartzeko denbora asko behar izan eta berriro ere haren askatasuna epaileen eskuetan dago.
Imelda ere entzuna izan da Atlantikoaren alde honetan, 70 urteko bere aitaordearengandik 12 urte zituenetik indarkeria sexuala sufritu duen gaztea. Imeldak larrialdi obstetrikoa pairatu zuen 2017an eta ospitalez kanpoko erditze baten ondoren konortea galdu zuen. Ospitalean enatu eta abortua praktikatu izanaz salatu zuten nahiz eta, kasu honetan, umea bizirik atera zen. Imeldak 20 urterekin bi urte eman ditu jada preso eta, berez, 20 urteko kartzela zigorra betetzera zihoan erailketa larria leporatuta, askatu zuten arte.
Marina, 11 urte; Kenia, 6 urte; Sara, 7 urte; Glenda, 7 urte; Karen, 2 urte; Ana, 6 urte; Elsy, 7 urte; Jackeline, 7 urte; Liliana, 3 urte; Silvia, 6 urte; Maritza, 11 urte; Cindy, 4 urte; María del Rosario, 9 urte.
Hauek dira El Salvadorren preso jarraitzen duten emakumeen izenak eta kondena betetzeko gelditzen zaizkien urteak. Ezin dugu onartu edozein herrialdetako emakume eta umedun pertsonen eskubideak urratzen eta kriminalizatzen jarraitzea. Horregatik gaur, bihar eta egunero, benetako justizia eskatzen dugu. Estatuaren eta elizaren insitutzio heteropatriarkalek gure eskubideak bortxatzen eta bizitzak lapurtzen duten bitartean, mugimendu feministak eta El Salvadorreko abortuaren despenalizazioaren aldeko elkarteak (Agrupación Ciudadana por la Despenalización del Aborto de El Salvador) egindako lana eta borrokari esker Evelyn, Imelda, Teodora, Veronica, Maira eta beste batzuk egun kalean dira. Hor dago indarra, eta aurrera doaz, eta haiekin goaz. Horregatik gaur, bihar eta egunero hemen jarraituko dugu, elkarrekin, El Salvadorreko, Latinoamerikako eta mundu osoko mugimendu feministan gure indarrak batzen, guztien askatasuna lortu arte.
* Leire Murguialday eta Alazne Paskua Euskal Herriko mugimendu feministako kideak dira.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Lanbidek Diru-sarrera Bermatzeko Errentetako iruzurraren aurkako kanpaina jarri du martxan, eta salaketetarako buzoi anonimoa sortu du. Jaso dituen kritikei erantzunez, adierazi du buzoi hau salaketak eta jakinarazpenak ordenatzeko tresna huts bat dela. Ez du ez klase... [+]
Azken 15 urteetan dugun Internetak hartu duen bilakaera ikusita, duen eredu teknologiko eta negozio ereduari lotuta, gizatasunaren alde txarrenak areagotzeko tresna dela pentsatu dezakegu. Ideia horrekin konforme ez dauden eragileak sortu dira mundu osoan zehar. Honako... [+]
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Esaten da Simone de Beauvoir-ek idatzi zuela zapaltzailea ez litzatekeela hain indartsua izango zapalduaren lerroetan konplizerik ez balu. Niri oso normala iruditzen zait... zer nahi duzue, ba? Zapalduta zaudenean, ulergarria ere bada zure kondizio hori hobetu nahi izatea, eta... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]