Iraganera itzulia
Azaroaren hasieran estreinatu zuen Lur Olaizolak bere lehen laburra Zinebin. Desintoxikazio zentro batean egondako emakume baten erretratua egiten du zuzendariak, iraganeko aztarnak oinarri. Hiru Damatxok ekoitzitako lanak bere ibilbidea egin du Xixongo Zine Festibalean eta azkenengoz, Donostiako Kresala zineklubean. Martxoaren 3an ikusteko aukera izango dugu Iruñeko Punto de Vista jaialdian ere, beste euskal lan batzuekin batera.
Hitz errepikakorren bukleak irekitzen du filma. Ahoskera perfektua da, guk geuk egin genezakeena baino hobea. Jarraian hainbat elementu tartekatzen da narrazioaren bidera eramanez: Lois Pereiro poeta galiziarraren hitzak, oroitzapen epistolarrak, artxiboetako irudiak, memoriaren paisaiak. Eta iragana kontatzen duten irudi horiek hemendik eta orainetik begiratuta daude, egungo Biurgun herriko beste kanpo paisaietan.
XULIA
Lur Olaizola Lizarralde
Iraupena: 16 min
2019
Paisaietan gertatzen da, batez ere, filma. 40 urte atzera desintoxikazio-zentroa egon zitekeen tokian eta orduan bezala, aurrera egiteko modua bilatzen du orain Xuliak. Badago zerbait, paisaiaz hitz egiten denean, barne-paisaietara eramaten gaituena. Era berean, iraganaren irudikapen bat dira orainaren deskribapenak; honek, behar dituen sakontasuna eta konplexutasuna ematen dizkio istorioari. Muntaketa lan fina dago mapa emozional horietan, non bide posible batek beste batera eramaten duen, eta aukerak zabaltzen dituen. Etorkizuna ez da inoiz ziurra izan. Kaos horretan, azken eszenak bereganatzen du indar handien: Xulia erretzen ari da, behera begira. Etenaldi bat da. Behar genuen informazio dena emana izan zaigu, eta parez pare daukagu protagonista, “orain, kudea ezazue kontatu dizuedana” esanaz bezala. Azkenean beraren begirada heltzen da, zuzena, zalantzarik gabea. Ziurtasun gabezia hori ez da argituko, baina prest gaude bizitzari eusteko.
Iraganaren eta orainaren arteko mugak eman dit atentzio handiena lan honetan. Edo muga ezak. Nola itzuli berriro gertatu zitzaigunera? Joera lanzmanniar batek eraman zituen kontzentrazio esparruetatik biziraun zuten horiek berriro erailketa puntu horietara, urteetara. Gertatutakoen memoria biltzen du bederatzi orduko Shoah lanak, eta bertan katarsia probokatzea zen Lanzmannen helburua. Ez nago ziur katarsi hori bilatu behar dugun filmaren barnean edo kanpoan; baina nago, orainak iraganari beste esanahi bat ematen diola, eta alderantziz. Finean, Heraklitoren erreka gurutzatze hura bezala. Biurguneko basoak abagune bihurtzen dira, nor bere erritualak egiteko era. Dela liburu bat, paseo bat, eskutitz bat, edo film bat.
Ezagutzen duzue Kneecap filma? Oscar sarietarako hautatu zuten. Belfasteko hirukote baten istorioa da. Kneecap Hip Hop talde ezaguna da gaur egun, eta hizkuntzaren aldeko jarrera (gaelikoa) argia dute, IRAren osteko belaunaldiaren gorabeherak kontatzen ditu filmak; drogak eta... [+]
No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal kolono sionistek jipoitu zuten astelehenean bere herrian, beste hainbat palestinarrekin batera, eta Israelgo militarrek eraman zuten atxilo ondoren. Astarte goizean askatu dute.
Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]
35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.
Pantailak Euskarazek eta Hizkuntz Eskubideen Behatokiak aurkeztu dituzte datu "kezkagarriak". Euskaraz eskaini diren estreinaldi kopurua ez dela %1,6ra iritsi ondorioztatu dute. Erakunde publikoei eskatu diete "herritar guztien hizkuntza eskubideak" zinemetan ere... [+]
Geroz eta ekoizpen gehiagok baliatzen dituzte teknologia berriak, izan plano orokor eta jendetsuak figurante bidez egitea aurrezteko, izan efektu bereziak are azkarrago egiteko. Azken urtean, dena den, Euskal Herriko zine-aretoak gehien bete dituztenetako bi pelikulek adimen... [+]
Otsailaren 24tik eta martxoaren 1era bitartean, astebetez 60 lan proiektatuko dituzte Punto de Vista zinema dokumentalaren jaialdian. Hamar film luze eta zazpi labur lehiatuko dira Sail Ofizialean; tartean mundu mailako lau estreinaldi eta Maddi Barber eta Marina Lameiro... [+]
Madrilen arkitektoentzako kongresu bat burutu berri da, arkitekto profesioaren krisiaz eztabaidatzeko. Arkitekto izateko modu tradizionala eta gaur egungoa desberdindu dute. Zertan den tradiziozkoa? Oscar bidean den The Brutalist filmean ageri den arkitekto epikoarena. Nor bere... [+]
Makroproiektu "berriztagarriek" sortzen dituzten ondorioak filmatu ditu Vidas irrenovables (Bizitza ez-berriztagarriak. Euskarazko eta frantsesezko azpitituluak prestatzen ari dira) dokumentalean Extremadurako (Cabeza del buey, Espainia, 1985) landagunean hazitako... [+]
Euskal herritar ugari saritu ditu Espainiako zine akademiak pasa den asteburuan banatu diren Goya sarietan. Artikuluaren bigarren partean, zeresana eman duten hainbat kontu aletuko ditugu.
Itoiz, udako sesioak filma estreinatu dute zinema aretoetan. Juan Carlos Perez taldekidearen hitz eta doinuak biltzen ditu Larraitz Zuazo, Zuri Goikoetxea eta Ainhoa Andrakaren filmak. Haiekin mintzatu gara Metropoli Foralean.
Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]
