Iragana eta etorkizuna korapilo berean
Hiru Anaidien Aliantzaren indarrek hartu dute jada Laukkaing, Myanmarreko Kokang Eskualde Autonomiadunaren hiriburua. Ostegunean edo, Junta Militarraren azken indarrek hiritik hanka egin bide zuten, eta eskualde osoa (Gipuzkoaren azalera eta Donostiak adinako biztanleria duena) Myanmarreko Aliantza Demokratiko Nazionalaren Armadako matxino kokangdarren mende geratu da. 2021eko estatu kolpeaz geroztik Naypyidawen agintea duen Juntak atzerrian behintzat abegi ona ez duenez, nabarmena da Mendebaldeko hedabideetan atseginez ikusten dela gatazkaren bilakaera, batez ere urriaren hondarrean matxinoen aliantzak 1027 Operazioa hasi zuenetik. Arrakastaz, orain arte.
Baikortasun horrek, ordea, gogorarazi die gaia sakonxeago ezagutzen dutenei, matxino horiexek zirela oraintsu arte “narkogerrillaren” eredu tipikoena. Eta gertakarien aurrean batzuek izan dezaketen poza ozpintzen duten analisi serioak ere argitaratu dira.
Kontua da Myanmarreko gatazka armatua(k) barne-arazoa baino dezente gehiago direla. Eta oso desberdinki bederen, Asiako bi superpotentziak, India eta Txina, ukitzen dituztela zuzenean. Bigarrena, bete-betean, Kokangeko kasuan.
Kokang ez baita Txinarentzat lurralde mugakide hutsa. Labur esanda, Myanmarren dagoen Txinaren zati bat da. Historia, ohi bezala, aspaldi-aspalditik dator, baina kokangdar gehien-gehienak txineraz mintzatzen diren hanak dira. Eta gainera, dozenaka mila migratzaile heldu dira bertara Yunnandik eta Txinako beste eskualde batzuetatik, azken urteetan han umotu diren legez kanpoko negozioen (narkotrafikoa, jokoa, prostituzioa,…) epelera. Antza denez, ziberdelituen kasuan, arazoa biziro gaiztotu da Txinarentzat. Jarduera horiek etenarazteko, Beijingeko agintariek zuzenean jo dute bai Junta ofizialera eta bai batzuetan aginpide erreala beren esku duten matxinoengana Eta alor horretan zerbait lortu dutela ematen du. Baina txarrera jarri ezkero, baliabideak badituela erakutsi dute muga-parte hartan egundoko maniobra militarrak eginez. Aburu zaharra gaurkora ekarriz: hoberena lortzen saiatu okerrenerako prestatuz.
Izan ere, Myanmarreko matxinadak, orokorrean, Txinaren interes gorenekoa den zerbait kaltetzen du: Hangrui Autobidea. Seguruenera, mundu garaikidean egin den azpiegitura-obra garestiena. Txinan dituen 3.000 kilometroetan burututa dago. Baina Myanmarreko mugatik aurrera, Mandalaytik barrena Bengalako golkorainoko obrak hastea ere eragotzi egiten du gatazkak. Eta autobide hori gabe, nahiko alferrikakoa litzateke Kyaukphyuko portuaren egitasmoa.
Horrela argitzen dira bestela nahiko kriptikoak diruditen kontuak.
Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.
Lekeitioko Udalak jakinarazi du bandako zuzendariak tratu txarrak eman izana jaso dutela, hainbat testigantzaren bidez. Udalak azaldu du, Eusko Jaurlaritzaren aholkuak jarraituta, hainbat pauso eman dituztela, besteak beste, zuzendariarekin hitz egin, eta testigantzak jaso... [+]
Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.
Orain arte uste izan dugu Erdi Aroan eta inprenta zabaldu baino lehen liburuak kopiatzeaz arduratu zirenak gizonezkoak zirela, zehazki, monasterioetako monjeak.
Baina Bergengo (Norvegia) unibertsitateko ikerlari talde batek ondorioztatu du emakumeak ere kopista... [+]
Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]
Ospitaletik irten eta berehala prentsaurrekoa eman du Iker Aranak, Errekaldeko gaztetxearen aurrean. Gaztetxearen desalojoan ertzainek "neurrigabeko indarkeria" erabili zutela salatu du, eta salaketa hurrengo egunetan aurkeztuko du.
Aposapo + Mäte + Daño Dolor
Noiz: apirilaren 5ean.
Non: Markina-Xemeingo Akerbeltz Gaztetxean.
---------------------------------------------------------
Erosketetarako orgatxoa barazkiz beteta egin dut gaztetxerako bidea, eta haiek mozten eman dugu iluntzea... [+]
Gipuzkoako Euskal Pilota Federazioak 100 urte betetzen ditu aurten. Ospatzeko antolatu dituen ekitaldien artean dago apirilaren 12an Zumarragan egingo den bertso saio berezia. Pilotari bat arituko da gai-jartzen, eta pilotarekin harremana duten Gipuzkoako lau bertsolari kantuan... [+]
Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.
Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.
Helena Taberna zinegileak jasoko du aurten Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiaren Saria. Sariaren entrega ostiralean, apirilak 11, 20:00etan Viktoria Eugenia Antzokian ospatuko den bukaera emanaldian izango da.
Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]
Eneko Mendiluze Plaza psikologoak gaueko beldurren inguruko zenbait gako eman ditu. Nabarmendu du guraso bakoitzak ikusi behar duela zer datorkion hobeto umeari.