IPCCko adituek ohartarazi dute: “12 urte besterik ez dauzkagu klimaren beroketa katastrofikoa saihesteko”
Munduak Klimaz dauzkan aditu nagusiek, Nazio Batuen Erakundearen IPPC Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Taldeak ohartarazi du planetak ez dauzkala 12 urte baino gehiago beroketa globalaren muga 1,5ºC-ren mugaren azpitik atxikitzeko. Hortik aurrera, gradu erdiko edozein igoera aski izango da milioika jende harrapa ditzaten lehorte, uholde, muturreko beroaldi eta pobreziak.
Astelehenean plazaratu du Nazio Batuen Erakundearen IPCC Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Taldeak ohar berri bat, adieraziz denbora oso gutxi geratzen dela klimaren aldaketan 1,5ºC-ko berotzeak hurrengo jauzi kualitatiboa eragin baino lehen. Koriako Incheon hirian larunbatean burututako biltzarraren amaieran zabaldu du IPCCk ohar berezi hau. Nazio Batuen Erakundeko Irazkari Nagusi Antonio Guterresek bat egin du adituon deiarekin:
It is not impossible to limit global warming to 1.5ºC, according to the new @IPCC_ch report. But it will require urgent, unprecedented & collective #ClimateAction in all areas. There is no time to waste. https://t.co/m3HQkSmAHY
— António Guterres (@antonioguterres) October 8, 2018
"6.000 erreferentzia zientifiko baino gehiago bildu eta aztertuta, eta mundu osoko milaka adituren gomendioak bildu ostean, agiri garrantzitsu honek erakusten du IPCCk daukan garrantzia", esan du Hoesung Lee IPCCren lehendakariak. Azken idazketan 40 herrialdetako 91 edituk hartu dute parte, erantzunez 2015ean Parisko Itunaren sinatzaileek egin zieten eskaria. Kontua da Parisko Ituna sinatu zenetik, sakondu egin dela klimaren adituen eta zenbait politikariren arteko leizea, AEBetan Donald Trumpen hautatzeak erakutsi duen moduan, edo Brasilen lehendakari izateko aukera handiak dauzkan Jair Bolsonarok klimaren politiketan agindu dituen atzerakadek irakurtzen duten gisan.
IPCCren oharrean (hemen aurki daiteke osorik) garbi adierazten dute ez dela dozena bat urte baino geihago geratzen erreakzionatzeko, hori ezean lurraren bataz besteko tenperatura 1,5ºC-tan berotuko da eta hortik aurrera gradu erdiko aldaketa bat aski izango da gisa askotako hondamendiek milioika herritar kolpatzeko, orain arte munduak ikusi dituen katastrofeak beste maila batean kokatuz.
The @IPCC_CH report on #GlobalWarming of 1.5°C is one of the most important #climatechange reports ever published. Limiting temperature increase requires unprecedented changes in society, but will have huge benefits. Every half a degree of warming matters. https://t.co/a7GOzVFv50 pic.twitter.com/p0wX5vYrA5
— IPCC (@IPCC_CH) October 8, 2018
Dagoenekoz Lurra gradu bat beroago dago industrializazioa hasi aurretik baino, eta ondorioz hasi da ikusten katastrofeen ugaritzeak: urakan gogorragoak AEBetan, lehorte harrigarria Lur Mutur Hiri inguruan, oihanetako suteak Artikoan... IPCCk bere oharrarekin, berresteaz gain klima dagoeneko aldatzen hasia dela, orain bere iragarpenak maila batez larriagotu ditu, aurreratuz datozen 12 urteetan neurri eraginkorrak ez hartzekotan, horti aurrerako gradu erdiko edozein igoerak asko gaiztotuko dituela kalteak. Horrela, beroketak 2ºC harrapatzen baditu 1,5ºC-ak harrapatuta jende kopuru bikoitza kaltetuko du, ehunka milioi jende gehiago janari eskasiak eta klimagatiko txirotasuna jasan beharko dutenak.
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]
Bide honetatik jarraituta, mende amaierarako, 5.000 milioi pertsona baino gehiago biziko dira lur idorretan. Arazo humanitario, ekonomiko eta sozial ugari eragingo lituzke horrek.
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Hegosudandar gehienak txirotasun larrian bizi izan dira azken bi mendeotan gutienez, eta zoritxarrez, estatu independente bihurtzeak ez die egoera hobetu, munduko herrialde txiroena baita, hainbat gerra tarteko. Testuinguru oso hauskor horretan klima aldaketak zailtasun berri... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
COP29 hasi da astelehen honetan Bakun, Azerbaijanen hiriburuan. 197 herrialde dira foro honetako kide eta horiez gain mundu osoko sare zibilaren milaka pertsona hurbilduko dira bertara, gobernuen jarduna jarraitzeko. Aurtengo gai izarra finantzazioa izango da.
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]
Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]