Ipar Katalunian katalanezko ikastetxeak larri: babes ekonomikoa eskatu diete instituzioei
Milatik gora lagun bildu ziren larunbatean Ipar Kataluniako Perpinya herrian La Bressola ikastetxeak defendatzeko. Murgiltze eredua katalanez eskaintzen duten ikastetxe horiek arrazoi ekonomikoengatik larrialdian daudela adierazi dute eta erakunde publikoei eskatu diete babes ekonomiko iraunkorra emateko. Aurrekontuaren %5eko ekarpena (4,5 milioi euro) egitea eskatu diete erakundeei.
La Bressola erakundeak katalanezko murgiltze eredua eskaintzen die ikasleei eta gaur egun bederatzi ikastetxe dauzka Ipar Katalunian. La Vanguardia egunkariak larunbateko manifestazioaren berri jaso du eta La Bressolako lehendakariaren hitzak bildu ditu. Guillem Nivet-ek hedabideei jakinarazi die 250.000 euroko dirulaguntzak batu dituztela, baina hala ere, La Bressola erakundea larrialdi ekonomikoan dagoela. Babes ekonomikoa, bereziki, Okzitaniako Erregioari eta Ekialdeko Pirinioetako Departamenduari eskatu diete. Ikastetxeen sarearen aurrekontuaren %5 osatzea eskatzen diete, 4,5 milioi euro. Gaur egun, Erregioak %2,6 ematen du eta Departamenduak %1,1.
Dirulaguntzetan, gora baino behera
La Bressola erakundea kexu da Perpinyako Udalak eta Departamenduak hartu duten jarreragatik. Lehenengoak dirulaguntzak kendu dizkio erakundeari, eta horretaz gain, zerga politiken ondorioz, adibidez jangelan, 150.000 euroko zuloa egin du La Bressolak. Departamenduak, berriz, 2025erako 30.000 euroko salbuespenezko laguntza onartu du. Azken hamabost urteotan, urtero, 50.000 euro eman dizkio. Kopuru hori jasotzen hasi zen La Bressola gaur egungo ikasle kopuruaren erdia, alegia, 600 ikasle, zeuzkanean. Nivet lehendakariak “lotsagarritzat” jo du 30.000 euroko laguntza, ez dela ez “nahikoa” eta ez “duina” azpimarratu du, eta gogorarazi du laguntza horren bi heren katalanaren aldeko beste eragile batzuei kendu dietela.
Elkarteko presidenteak adierazi du, manifestazioaren bidez, udalari eta departamenduari erakutsi nahi izan dietela ikastetxe sarea “bizirik dagoela” eta “garrantzitsuak direla” Ipar Katalunian katalana irakasteko eta katalanez irakasteko.
Arnasaldia
Okzitaniako Erregioak urtero 117.000 euroko laguntza ematen dio erakundeari eta manifestaziorako gutxi falta zela kopuru hori 80.000 euroan igoko zuela iragarri zuen. Erregioak adierazi du hitz egiten jarraitzeko borondatea duela. Ondorioz, La Bressolak ontzat eman du erakundearen jarrera eta manifestazioan ez dute izan fokupean erregioa.
Erakundeak argitu du bateko eta besteko laguntza bereziei esker, ekaina-uztailera arte eutsi ahal izango diotela, baina hortik aurrera ez daukatela likideziarik. Arnasa pixka bat hartzen lagundu die erregioaren ekarpenak. Bestalde, Ipar Kataluniako eta Hego Kataluniako hainbat eragileren eta udalen laguntzen bidez 100.000 euro bildu dituzte. Kataluniako Generalitateak, berriz, urteko laguntza 650.000 eurotatik 800.000 eurora igoko duela iragarri du.
1976tik katalanez irakasten
La Bressola 1976an Perpinyan sortu zen, Ipar Katalunian katalanezko murgiltze eredua lantzen duten ikastetxeen sarea sustatzeko. Gaur egun, La Bressolak bederatzi eskola ditu (zazpi eskola eta bi institutu) eta 1.100 haur inguru daude Ipar Kataluniako zazpi udalerritan.
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren zilegitasuna... [+]
Gai tabu gisa marrazten da Euskal Herrian, baina munduan barna ez da horrela. Hizkuntz politikak ezin dira merkatu librearen logikan ipini, baizik eta kuotak edo kupoak ezarri behar dira. Beharrezkoak dira. Eta beharrezkoak dira daudenak betetzea, ez baititu inork betearazten.
6.000 eurotik 10.000 eurorainokoak izango dira zigorrak. Katalana da Andorrako hizkuntza ofizial bakarra, nahiz eta biztanleen erdiaren ama hizkuntza gaztelania den.
Joan M. Serra soziolinguistikak hizkuntza katalanaren etorkizun posibleei buruzko liburua kaleratu du: L'ús parlat del català: En un tombant decisiu (Katalanaren ahozko erabilera: bidegurutze erabakigarrian). Kike Amonarrizek irakurri du eta... [+]
Googleren bilaketa emaitzetan katalanak eta euskarak 2022-2023 tartean izan zuten beherakada dokumentatu genuen webgune honetan. Nolabaiteko konponketa izan zuen gauza hark. Oraintsu, Kataluniatik iritsi zaizkigun azterketa batzuetatik, hizkuntza hauek bilaketetan gutxiago... [+]
Soziolinguistika Klusterrak antolatuta 2024ko Euskal Soziolinguistika Jardunaldia egin berri da Gasteizen apirilaren 23an. Azken urteetan euskararen eta katalanaren alde eta aurka agertu diren diskurtsoak izan ziren ardatz. Onintza Legorburu, Xan Aire eta Mikel Peruarena aritu... [+]
Júlia Ojeda literatura-kritikariaren ahotsa garrantzitsua da gaur egungo Kataluniako hedabideetan, eta prozesu independentistaren osteko Katalunia birpentsatzen ari den ardatz ugarietako batera hurbiltzen laguntzen digu. Matriotes-eko kide ere bada, “feminista eta... [+]
Carme Junyent hizkuntzalari katalana hil zen pasa den irailean. Hizkuntza-politikari buruz esaten zituenak arretaz segitu ditugu hemen, haren proposamen batzuk noizbait gurean aplikatzera ausartuko ginelako itxaropenez-edo, beharbada. Aho-bizarrik gabe jarduten zuen. Aldizkari... [+]
Manuel Albares Atzerri Ministroak erabilitako arrazoiak dira, besteak beste, katalana lehenesteak prozesua arinduko duela eta katalanak beste bi hizkuntzek baino hiztun gehiago dituela.
Irailaren 3an zendu da pankreetako minbiziaren ondorioz. Katalanak desagertzeko dituen arriskuez zorrotz hitz egin izan du hizkuntzalariak eta haren mezu gordinek deserosotasun ugari sorrarazten zuten. Azken unera arte borrokatu da bere hizkuntzaren alde. Bizitzako azken uneetan... [+]
Andorrako katalanaren defentsarako lege berriak katalanaren oinarrizko maila eskatuko du bertan bizi eta lan egin ahal izateko. A2 titulua baino maila baxuagoa eskatuko dute.
Espainiako Gorteak osatzeko ordu gutxi batzuk geratzen zirela, Pedro Sánchezek beharrezkoak dituen alderdi abertzaleen botoa eskuratu nahian hizkuntza gutxituen gaia jarri du mahai gainean. Espainiako Parlamentuko mahaiko presidente Francina Armengol PSOEko hautagaia... [+]
O Festigal jaialdian elkartu dira Euskalgintzaren Kontseilua eta katalanaren eta galizieraren aldeko hainbat erakunde eta elkarte. Bertan egin dute eskaera, eta hizkuntza gutxituen normalizazioaren aurkako “oldarraldia” gertatzen ari dela salatu dute.