Ipar Euskal Herriko laborantzak 930 hektarea galdu ditu urte bakarrean
Laborantza lurren eta etxaldeen salmentaz arduratzen den SAFER egiturak plazaratu berri ditu 2021eko datuak. “Diruaren boterea” laborantzaren “minbizia” dela salatu du Ipar Euskal Herriko batzar teknikoaren presidente Jean-Claude Saint-Jeanek.
Kanbo, Arbona, eta orain Bidaxune. Espekulatzaileek eskuraturiko laborantza lurren zerrenda osatuz doa egunez egunez –eta anitzez gehiago dira isilean desagertzen direnak–. Ipar Euskal Herriko SAFER egiturak urriaren 12an Uharte-Garazin egindako konferentzian emandako datuak dira horren erakusleiho: 2021ean saldu diren 2.326 hektaretatik %40 dira laborari ez direnei bideratuak izan, orotara 930 hektarea. Beste lurralde batzuei alderatuz, arazoa anitzez azkarkiago sentitzen da Ipar Euskal Herrian; Biarnoan adibidez, salmenta horien %23 delako lehen sektoretik atera iaz.
Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoan barna 170.000 hektarea dira laborantzarako –horien barne dira 50.000 hektarea larre eta alhapide kolektibo, hots, normalean funtzio hori mantenduko dutenak–. Batez beste, departamendu mailan eta eremuaren arabera, 3.080 eta 9.450 euro artean kostatzen du hektareak. %2z garestitu da balioa 2020 eta 2021 urteen artean.
Dirudunen espekulazio joera kritikatu du Ipar Euskal Herriko batzar teknikoaren presidente Jean-Claude Saint-Jeanek, "diruaren boterea” laborantzaren “minbizia” dela salatuz. Hurbileko segipena eta kontrola ezinbestekotzat dauzka: “Lurren kudeaketarik gabe, ezingo dugu ezer egin, etxaldeei ezingo zaie segida bermatu. Horrela ez diot gerorik ikusten laborantzari”:
Lurren salmenta emendatuz doa: 2020an baino %30 gehiago izan ziren 2021ean. Etxalde andanak aitzina egin ahal izateko segidarik ez duela erakusten digu datu horrek. Hala ere, Frantziako Estatuko datuei alderaturik egoera baikorragoa da Ipar Euskal Herrian: Akitania Berriako mendi aldean (Euskal Herria barne da) 10 erretretara sartzereetatik 8,4k dute segida.
ELB sindikatuaren Laborari kazetaren 1.445 alean zehazturik daude zenbaki horiek.
Kasu berri bat Bidaxunen
Herritarrek jakindako azken espekulazio kasua dugu Bidaxunen agerturikoa: 65 hektarea milioi bat eurotan erosi ditu Parisko dirudun batek, tartean duela bastiza ere, berez lanera tresna izan behark lukeena. Ofizialki, kirolerako zaldien hazkuntzarako erabiliko ditu lurrak, eta erosi ahal izateko, Laborantza Esplotaziorako Sozietate Zibila egitura sortu zuen irailean. Hori horrela, legediaren aldetik dena zuzena du eta laborantzarako gelditzen dira lurrak... baina elikagai ekoizpenik gabe.
Gisa horretako kasuetan mugatua du eragiteko gaitasuna SAFER egiturak: "Dosierra gibelarazi dut, egoera ongi aztertua izan da, batzorde teknikoak egoera hori deitoratu du, hots, prezioa ikusirik, laborari batek ez lukeela finkatzerik izanen", Saint-Jeanek Kazeta.eus-ei dioenari segi. "Lorturiko gauza bakarra" du 30 hektarea baztertu izana, laborari bat instalatu ahal izateko.
Kanboko Marieniako higiezin proiektuaren kontra bildu dira elkarte eta herritarrak larunbat honetan. Larunbatean, mahai inguru eta tailerren bidez herritarrak sentsibilizatu nahi izan dituzte Bouygues Immobilier agentziaren proiektuaren desmasiez.
Apirilaren 13an egitarau indartsua prestatu dute Berangoko Otxantegi Herri Lurra proiektuaren II. urteurrena ospatzeko. Apirilaren 18an, aldiz, bigarren desalojo saiakeraren mehatxua izango dute gainean eta herritarrei dei egin diete proiektua defendatzera joateko. Kideetako... [+]
Bi urtez landu dituzte Berangoko lur horiek modu kolektiboan, eta epaitegiak desalojo agindua eman du azaroaren 23rako. Aguirre-Lipperheide familiak Otxantegiko zortzi hektarea nekazal lur saldu nahi ditu Amenabar enpresak etxeak egin ditzan. Horren aurrean, "espazioa... [+]
Martxoaren 12an izango dute epaiketa Ostia! kolektiboko militante Jeanine Beyrie, Filipe Laskarai, Jakes Bortayrou eta Dominika Daguerre-k, kalteak eragitea leporatuta. Manifestazioa egin dute goizean Baionan atxilotuen askatasuna eskatzeko, eta hitzordua jarri dute... [+]
Asteartean, goizeko lehen orduetan, gutxienez lau pertsona atxilo hartu ditu Frantziako Poliziak. Operazioak Baionan, Itsasun eta Angelun egin dira, eta Baionako polizia-etxean daude atxilotuak. Euskal Irratiek jakitera eman dutenez, 2022ko abenduan Angelun eginiko ekintza baten... [+]
Andaluziako Marinaleda herrian dagoen Los Humosos lursaila saldu nahi du Andaluziako Juntak. Duela hamarkada batzuk lur horiek okupatu zituztenetik kooperatiba baten bidez landu dituzte hango jornalariek, baina 2021an desalojatzeko agindua jaso zuten eta horri jarritako... [+]
Frantziako Etxebizitza ministro Patrice Vergrietek aukera hori iragarri du igandean, Intxausetako solasaldietan. 2025etik aurrera jarriko litzateke indarrean.
Senpereko Olha etxearekin espekulatzea eta lurraren erabilera pribatizatzea salatu dituzte, besteak beste. Donibane Lohizuneko geltoki pareko errepidea eta Baionako A63 autobidera ematen duen biribilgunea moztu dituzte. Ostia sarea, ELB, Lurzaindia eta Senperetarren Kolektiboak... [+]
Laborantza herrikoiaren alde eta espekulazioaren aurka lanean dabilen Ipar Euskal Herriko egitura 2013an osatu zuten eta orduz geroztik 35 laborari dabiltza ekoizpenean, Lurzaindiaren lurretan.
Senpereko Olha etxea saldu dute, baina espekulazioaren aurkako borrokak jarraitzen du herri hartan. Asteartean Donibane Lohizuneko Maison Adam denda blokeatu dute, bere jabeek erosi dutelako etxea 1,3 milioi eurotan. Hogeita hamar lagun inguruk hartu dute parte ekintzan.
Salerosketaz arduratu den Urruñako notarioak asteazkenean eman die salmentaren informazioa espekulazioaren aurka etxaldea okupatuta zuten eragileei.
Atxik Luhuso kolektiboa sortu dute herrian etxebizitzak eraikitzeko proiektu berriari erantzuteko.
Uztaritzeko etxe bat 480.000 euroan salgai jarri dute, eta herritar talde batek ekintza hori salatu du uztailaren 16an. Ipar Euskal Herrian ikusten den espekulazioaren aurkako mobilizazioa egin da igandean.