Internet modu arduratsuan erabiltzeko ezagutza nahikorik ez duela dio gazteen kasik erdiak
Hego Euskal Herriko gurasoen laurden batek baino gehiagok ez du inoiz seme-alabekin internet modu arduratsu eta seguruan erabiltzeko irizpideez hitz egin, inkesta baten arabera. Guraso hainbatek onartu du, hain justu, ez duela horretarako informazio nahikorik. Era berean, 11-15 urteko gazteen kasik erdiak dio ez duela internet modu seguruan erabiltzeari buruzko ezagutzarik, Espainiako Estatuan.
Gurasoei urrian egindako inkesta kaleratu du zibersegurtasunera dedikatzen den Kaspersky multinazionalak. Datuak Espainiako Estatukoak dira, baina erkidegoka aletutako datuetan Hego Euskal Herriko errealitatea ere ageri da, eta pasa den udan gazteei egin zieten inkestan ateratako ondorioekin ere konparatu dituzte datuak.
Kuriosoa da: gurasoei galdetuz gero, seme-alabak batez ere Youtuben (13 urtera artekoak) eta Whatsappen (14-17 urtekoak) dabiltzala diote; baina haur eta gazteei galdetuta, TikTok da erabiliena. Froga bat gehiago, gurasoek beti ez dakitela zertan dabiltzan seme-alabak interneten dabiltzanean, inkestaren egileen arabera. Nerabeen %76a bakarrik egoten da internet erabiltzen ari denean, ondoan heldurik gabe.
Gurasoek beti ez dakite zertan dabiltzan seme-alabak interneten dabiltzanean, inkestaren egileen arabera
Ezezagunekin txateatzen
Galdekatutako guraso gutxi batzuek diote ikusi dituztela seme-alabak informazio pribatua interneten partekatzen, edota ezezagunekin on-line hitz egiten. Gurasoen %75ak pentsatzen du seme-alabak ez daudela prestatuta edo ez dutela nahikoa ezagutzarik internet modu seguruan erabiltzeko. Ildo berean, 11-15 urteko gazteen kasik erdiak aitortu du ez duela ezagutzarik arlo horretan.
Hego Euskal Herrian zentratuta, gurasoen %75ak (EAEn) eta %67ak (Nafarroan) dio internet modu arduratsu eta seguruan erabiltzeko irizpideez hitz egin dutela haien seme-alabekin; eta hezkuntzan, interneteko segurtasuna landu dutela ikastetxeen %46ak (EAEn) eta %38ak (Nafarroan).
Inkestaren arduradunen arabera, ziberjazarpena, phishing-a (iruzur informatikoa) edo grooming-a (bere burua gazte gisa aurkezten duen heldua, sexu abusuak helburu) ohiko arriskuak dira, eta horien inguruan seme-alabak ohartaraztea, orientatzea, aholkuak ematea eta interneteko erabileran akonpainamendua egitea funtsezkoa da.
Beste hainbat datu ere ematen ditu inkestak. Adibidez, azken urteetan biderkatu egin dela haur eta gazteek interneten igarotzen duten denbora, eta gurasoek interneten pasatzen duten denbora errepikatzen dutela seme-alabek: helduek bi ordu baino gutxiago egiten dituztenean interneten, seme-alaben %80ak ere bi ordu baino gutxiago egiten ditu interneten; eta bi ordu baino gehiago eginez gero, haurren joera ere norabide berean doa.
Hainbat enpresak aniztasun eta inklusio politikak aldatu dituzte Donald Trumpen gobernu berriari ongietorria egiteko.
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Wikimedia Commons-en biltzen dira Wikipedian erabiltzen diren lizentzia libreko fitxategiak: irudiak, argazkiak, audioak, bideoak… Une honetan 110 milioi fitxategiko bilduma erraldoia osatzen dute. 2006an hasi ziren urteko argazki onenak aukeratzen. 2023koak hautatu berri... [+]
WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak... [+]
Gorrotoa sustatzen duten algoritmoak, mendekotasuna sortzeko diseinatutako aplikazioak, pertsonak beharrean publizitate-hartzaileak ikusten dituzten plataformak, merkantzia gisa tratatzen gaituzten sare sozialak... Badirudi azken aldian Internetetik toxikotasuna baino ez dugula... [+]
“Pantaila aurrean denbora gutxiago igarotzeko esaten diegu gazteei, eta aldi berean ikastetxean derrigortzen ditugu gailu digitaletara konektatzera”. Eskoletako digitalizazio prozesuei frenoa jartzeko eta teknologiak (ez bakarrik hezkuntzan) gure gain duen kontrolaz... [+]
Espainiako Liburutegi Nazionala eta Euskariana Euskadiko Liburutegi Digitala elkarlanean aritu dira, bigarren urtez jarraian, .eus domeinuko eduki multzo handi baten bilketan. 13.000 domeinutan, orrialde sorta handiak biltegiratu dituzte, informazioko 15 terabyte guztira. Baina... [+]
Lanopor egun batzuk izan nituen joan den astean. Oporrak ziren, baina ordu batzuk dedikatzen dizkiodan afizio bati emanak izan ziren, biltzar batean inbertituak: hotelean lo eta hotel bereko areto batean jardunaldiak goiz eta arratsaldez. Ordu gutxi batzuk geratzen ziren hiria... [+]
Internet hasieran askatasunaren espazio izan zen, baina gaur egun enpresa handien esku dagoen lurralde kontrolatu bihurtu da. Testuinguru honetan, teknologia burujabetza eta ongizate komuna lortzeko Internet berreskuratzeko beharra gero eta premiazkoagoa da. Egile eta aktibista... [+]
Euskarazko Wikipediaren proiektuetako bat da Ikusgela, ikus-entzunezko material didaktikoak sortzeko ekimena, eta ikasturte berria abiatzera doaz euskal kultura sailerako bideo sorta berria argitaratuz. Hori egireko orduan konturatu dira artikulu askok hobekuntza eskertuko... [+]
Udako albistea da, zenbait tokitan agertu zena, Datuak Babesteko Euskal Agintaritzak (DBEA, Euskal Autonomia Erkidegoko administrazio-organo bat) Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailari espedientea ireki ziola Googleren produktu batzuk erabiltzera behartzeagatik ikasleen... [+]
Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak Apple eta Irlanda kasua ebatzi, eta Googleren aurkako zigorra berretsi du, nagusitasunezko posizioaz abusatzeagatik.