India, Trump 2.0 aldirako kontuak ateratzen
Ari da mundu guztia kontuak ateratzen Trump 2.0 aldian norberari gerta dakiokeenaren eta munduan gerta daitekeenaren inguruan. Subjektuaren mudakortasuna ezagututa, ziur samartzat eman daitekeen aurreikuspen bakanetakoa da Estatu Batuen Txinarekiko harremanak, ekonomikoak bederen, gaiztotu egingo direla. Eta zenbakiekin pentsatu ohi dutenak ari dira beren pronostikoak doitzen. Gaizkoadura nozituko lukeena ere jakinaren gainean dagoela eta kontuak atera dituela ematen du.
Askoz enigmatikoagoa da, ordea, zer gerta daitekeen AEB eta Indiaren arteko harremanetan datozen lau urteetan. Biden administrazioak estrategia oso bat, handioski Indo-Pazifikokoa deitu dutena, eraiki nahi izan du bere agintaldiaren hastapenean eskueran doan aurkitu zuen Galwan ibarreko krisiari hauspoa eraginez. “Itzala egin diezagukeenari itzala egin diezaiokeena” berotzea berebiziko asmamena izan zitekeela ebatzi zuen norbaitek. Baina ez du funtzionatu. Berehala etorri zen Ukrainako krisian, bati omenka asmoak ere arbuiatu zaizkionean, besteari egintzak ere apenas maiseatu dizkioten arren, AEBk ez du lortu India anglosferako kideen antzera porta dadin. Espero zitekeen bezala.
“Autonomia estrategikoa” deitzen diote horri Narendra Modi Indiako lehen ministroak eta haren ingurumarikoek. Baita itxurakeria baino asko gehiago ez dela deritzoten kritikoek ere. Abagune bakoitzari ahal den onura guztia atera behar zaiola, baina inoren gurdiari lotuta geratu gabe, arrunki esanda. Kolonialismoaren ondorengo harrotasun nazionalak ez ezik, Indiaren garapen-bideak horrelako zerbait eskatzen duelako. Eta, agian, BJPk bere oposizioarekin kontraesan gutxien duen atala izango da kanpo-harremanetako estrategia hori, partekatua dela esatea askotxo bada ere.
Ez da, ordea, Trumpekin gozo konpontzeko modurik aproposena. Lehen agintaldian jada erakutsi zuen hark India ere gainerako aliatuak bezain esanekoa, eta manupekoa, izatea nahi zuela. Alta, ez da Modirekin gozo konpontzeko modurik aproposena. Orain, gainera, orduan ez bezalako zuzeneko liskarrak badaude: sikhen aurkako ekintzak, Adani auzia...
Begien bistakoa da Modiren hirugarren agintaldia hasi denetik Jaishankar kanpo-arazoetako ministroak Txinarekiko harremanak samurtzeari ekin diola. Mugako tirabirak berriro izozkailura itzuli dira, eta hormatuta zeuden tratu ekonomikoak berriro epeltzen hasi dira. Azkena, zuzeneko hegaldiak berrabiaraztea.
Kontraesanak –muga-arazoak, Pakistan eta Afganistan, Indiako Ozeanoa– ez dira aienatu; bere horretan jarraitzen dutela esan liteke. Berriak –Bangladeshekoa, demagun– agertu daitezke. Eta aspaldikoak –Tibet– indarberritu.
Baina Modi ari da bere kontuak ateratzen. Trump 2.0 heldu aurretik ere.
44 urte ditu, ama mexikarra, eta eskoziarra aita. Mexiko Berrian jaio zen, Utah-n hazi, eta duela hogei urte izan zuen euskararen berri, Cadizen Zinemagintza ikasten ari zela, norbaitek abizen euskalduna zuela esan zionean. Duela bi urtetik Donostian bizi da eta euskara ikasten... [+]
Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]
Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]
Air Force One hegazkinean Super Bowl-erako bidaia aprobetxatu du Donald Trumpek, ezartzear dituen muga-zergen berri emateko. Eszenografiaren aldetik, bikain. Etxerako mezua da “lasai baino lasaiago nago ni; begira nora goazen... Estatubatuarrak ere lasai egon daitezke... [+]
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroaren bisitarekin batera egin ditu adierazpenak AEBetako presidenteak, Etxe Zurian. Zerrendan bizi diren 1,8 milioi palestinarrak Egipto edota Jordaniara lekualdatzea proposatu du.
Muga-zergak ez ipintzearen truke, AEBen eskakizunak konplitzeko konpromisoa hartu dute: bakoitzak 10.000 soldadu ipiniko ditu mugan, AEBen segurtasunaren izenean.
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]
Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]