Indarrean da Navarra Sumaren euskara ordenantza Iruñean

  • "Elebitasun asimetrikoa" ezarri du Iruñeko Udalak ordenantza berriarekin. Besteak beste, aukerazkoa izanen du udalak lanpostuak betetzeko euskara baloratzea eta %75 murriztuko du euskararen presentzia udal iragarkietan.

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2020ko ekainaren 23an - 15:44
Joan den azaroan euskalgintzako eragileek Iruñeko udaletxearen aurrean protesta egin zuten arauon kontra. (Argazkia: Euskalerria Irratia)
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Astelehenean sartu da indarrean Iruñeko Udalean eta haren sektore publiko instituzionalean euskararen erabilera eta sustapena arautzen duen ordenantza berria. Azaroan azaldu zuen Enrique Maia alkateak ordenantza aldatzeko asmoa. "1997ko ordenantza berreskuratu dugu, ia bere osoan", azaldu zuen orduan. 1997an onartu zuten aurreko euskararen ordenantza. 2019ko arauak ordezkatu zuen, lauko gobernua agintean zela. 97ko testu hori abiapuntutzat hartu du koalizio espainiazaleak ordenantza berria egiteko. PSNren botoekin onartu zuten aldaketa osoko bilkuran

Udalak azaldu duenez, arauak "elebitasun asimetrikoa" ezartzen du administrazioen arteko eta herritarrekiko harremanetan, eta hizkuntza baten edo bestearen erabilera hartzailearen borondatearen menpe jartzen du.

Irizpide orokor gisa, Iruñeko herritarrek udaletxera jotzeko eskubidea dute, bai gaztelaniaz eta bai euskaraz, ahoz edo idatziz. Administrazioak ahozko elkarrizketetan hasieran erabilitako hizkuntzan erantzungo die, edo gaztelaniaz, edo bi hizkuntzatan, idatzizko komunikazioetan.

Era berean, zioen azalpenean jasotakoaren arabera, testuak elebitasuna arautzen du udal-irudian, informazioaren xede den eremu pertsonalaren arabera bereiziz, eta euskararen presentzia publizitate-iragarki guztien %25era arte murriztu du, 2019ko maiatzetik indarrean dagoen arauak ezartzen duen% 100aren aldean. Era berean, testuak aukerakotzat jotzen du toki-erakundeko lanpostuak betetzean euskara baloratzea. "Betiere euskararen ezagutza behar duten lanpostuak daudela bermatuz, baina ez oro har deialdi guztietan", argitu dute.

Ordenantzak, azalpen berean, euskara hiriko berezko bi hizkuntzetako bat dela jasotzen du, eta Udalak konpromisoa hartzen du hura sustatzeko behar diren neurriak hartzeko, hizkuntza gutxitua eta kultura-ondarea baita, eta arreta berezia behar baitu hura mantentzeko eta erabiltzeko.

Zentzu horretan, edukiak egokitu egiten dira, eta Iruñeak "eremu mistoa" izenekoarekin bat egiten du. Martxoaren 5ean egindako osoko bilkuran onartu zuten behin betiko araua. Haren testuak eta garapenak bat egiten dute Euskararen abenduaren 15eko 18/1986 Foru Legearen printzipio eta xedapenekin eta 103/2017 Foru Dekretuaren bidez onartutako haren garapen-erregelamenduan ezarritakoarekin.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hizkuntza eskubideak
2024-11-27 | ARGIA
Korsikako Asanblean frantsesa inposatzen jarraitzen dute, korsikera debekatuta

Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]


2024-10-28 | Leire Ibar
Azken epai euskarafoboaren harira, “enplegu publikorako hizkuntza bakarra gaztelania izatea” salatu dute

ELA, LAB eta Kontseiluak elkarretaratzea egin dute, Administrazioarekiko Auzietarako epaitegi batek Kabia organismoari emandako ebazpenaren aurka protestatzeko. Euskara maila bermatzeko ahalegina “hutsaren hurrengoa” bilakatzeko arriskua dagoela salatu dute.


Donostiako Decathlonek dio errotulazioa euskaraz ere jarri beharra “inposizioa” dela

Donostiako Decathlon saltoki handiak errotulazioak euskaraz ez dauzkalako kexa jarri du kontsumitzaile batek Behatokian. Saltokiaren erantzuna (gaztelaniaz) esanguratsua da: Erkidegoko legeak ez du jasotzen inongo inposiziorik karteldegia euskaraz jartzeari buruz. Alegia, lege... [+]


Gipuzkoako Aldundiaren zaharren egoitza batzuen euskara eskakizunak “neurriz kanpokotzat” jo ditu Donostiako auzitegi batek

Kabia organismoaren zaharren egoitzetan 54 plaza egonkortzeko 2022an onartutako lan-eskaintza bertan behera utzi du Donostiako epaile Gonzalo Pérez Sanzek. Gipuzkoako Aldundiaren erakundeak jarritako hizkuntza eskakizuna gehiegizkoa eta baztertzailea dela dio epaileak.


Arreta katalanez eskaintzen ez duten komertzioak zigortuko dituzte Andorran

6.000 eurotik 10.000 eurorainokoak izango dira zigorrak. Katalana da Andorrako hizkuntza ofizial bakarra, nahiz eta biztanleen erdiaren ama hizkuntza gaztelania den.


Mediku euskaldunak falta badira, zergatik EHUk ez ditu eskaintzen Medikuntza plaza gehiago euskaraz?

Eusko Legebiltzarrera heldu da gaia, eta pobrea izan da Eusko Jaurlaritzaren erantzuna. Osakidetzak medikuak falta dituen arren, apenas handitu diren Medikuntza ikasteko plazak EHUn. Gainera, karrera euskaraz ikasteko plaza gutxiago eskaintzen dituzte espainolez baino, nahiz eta... [+]


Nafarroako Gobernuak administrazioan sartzeko euskara baloratzeko merezimenduen dekretua onartu du

Premiazko txostena eskatu dio Nafarroako Kontseiluari. Behin betiko onartzeko aurretiazko urratsa da, Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiak aurreko dekretuaren zati batzuk baliogabetu eta bost urtera.


2024-09-25 | ARGIA
Epaiketak euskaraz egin ahal izatea bermatu behar duela esan dio Europako Kontseiluak Espainiari

Justizian, osasungintzan eta gizarte zerbitzuetan euskara bermatu dadin, zerbitzu publikoak euskaraz jaso ahal izan daitezen, Nafarroako zonifikazioa amaitu dadin eta ETB3 Nafarroa osoan ikus dadin neurriak hartzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari Europako Kontseiluko Adituen... [+]


EHUn euskaraz ikasi nahi eta gaztelaniaz egitera behartuta

Filosofiako laugarren mailan, EHUn, nahitaez ikasgairen bat gaztelaniaz hautatu behar dute ikasleek, ez baitago nahikoa ikasgai euskaraz. Gaztelaniazko ikasleek ez dute arazo hori, eta bitxia da, euskarazko ikasle gehiago dagoelako gaztelaniazkoak baino. Beste karrera batzuetan... [+]


2024-09-19 | ARGIA
Hizkuntz eskubide urraketen aurrean “desadostasuna agertzeko” elkarretaratzea deitu dute Kontseiluak eta Bagerak Donostian

Irailaren 18koa da azken sententzia: Donostiako udaltzaingorako lanpostu deialdiaren euskara eskakizuna atzera bota du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Euskalgintzaren Kontseiluak eta Donostiako Bagera Euskaltzaleen elkarteak elkarretaratzea deitu dute Donostian, Alderdi... [+]


2024-09-13 | ARGIA
Tematzearen emaitza: errepide seinaleak euskaraz

Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]


Gorputz hotsak
“Oso arriskutsua da pentsatzea edonork irakatsi dezakeela zeinu hizkuntza”

Sarean lan egiteko elkar entzutea eta errespetatzea “nahitaezkoa” da Aitor Bedialaunetarentzat (Ondarroa, Bizkaia, 1991). Euskal Gorrak, Pertsona Gorren Elkarteen Euskal Federazioko presidentea zeinu hizkuntzaren kalitatea zaintzearen garrantziaz mintzatu da. Salatu... [+]


2024-09-11 | ARGIA
Euskararen aldeko ekintzengatik zigortu du Gorka Torre Baionako auzitegiak

Euskaraz deklaratzea ukatu dio epaileak, eta erabaki du ez parte hartzea bere aurkako epaiketan. Auzitegi kanpoan babesa ematera joandako hamarnaka euskaltzaleren aurrean desobedientziarako deia egin du Torrek. Guztira 3.268 euro ordaintzera zigortu dute.


Eguneraketa berriak daude