“Indarkeria matxistaren beste adierazpen bat da tortura, urtez luzez estatuek babestua”
Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen areagotzea" ekar dezakeela salatu dute.
Hernaniko Kulturarteko Plaza Feministan elkarretaratzea egin dute asteazken arratsaldean Euskal Herriko Bilgune Feministako eta Euskal Herriko Gazte Feministen Sareko kideek, baita torturak jasandako hainbat emakumek ere. Iratxe Sorzabali elkartasuna eta babesa eskaini diote bilkuran eta gogorarazi dute historikoki "kontrol politiko eta patriarkalerako estrategia gisa" izan direla torturatuak emakumeak.
Sorzabal Espainiako Auzitegi Nazionalean ari dira epaitzen egunotan, 1995ean ETAk egindako atentatu bat dela-eta. Ondorioz, atxilotua izan zenean inkomunikazio aldian jasandako torturak berriz ere kontatu behar izan ditu epailearen aurrean. Bilgune Feministak azaldu duenez, horrek, torturak eragindako ondorioen "areagotzea" ekar diezaioke preso politikoari: "Une honetan jazarpen eta indarkeria egoera batean egoteak eta tortura bera ahalbidetu zuen sistema judizialaren aurrean egoteak, deklarazioa egoera zaurgarrian egitera behartzen du", azaldu dute.
Tortura politiko sexualak utzitako arrastoen inguruan hausnarketa egiteko ere baliatu dute Hernaniko ekitaldia. Emakume izateagatik eta disidentzia politikoan aritzeagatik, euskal emakume ugarik "biolentzia bikoitza" jasan duela gogorarazi dute
Eraso fisiko eta psikologikoak polizia-etxeetan
Kasu konkretu hori salatzeko ez ezik, tortura politiko sexualak utzitako arrastoen inguruan hausnarketa egiteko ere baliatu dute Hernaniko ekitaldia. Emakume izateagatik eta disidentzia politikoan aritzeagatik, euskal emakume ugarik "biolentzia bikoitza" jasan duela azaldu dute, eta polizia-etxeetan erabilitako metodoen zerrenda luze bat irakurri dute hori erakusteko: eraso sexualen mehatxuak, biluzik egindako galdeketak, ukituak, orientazio sexuala zalantzan jartzea, bortxaketak, tortura psikologikoak, isekak eta irainak, eta militante politiko gisa jasandako gutxiespenak, besteak beste.
"Eraso horiek patriarkatuaren oinarria den sexu bereizkeria indartzea dute helburu", diote elkarretaratzean irakurritako oharrean: "Emakumeen aurkako indarkeria matxistaren beste adierazpen bat da tortura, urte luzez estatuek babestua". Horren harira, beharrezko ikusi dute mugimendu feministak "auzia mahaigaineratzea memoria historiko kolektibo baten aldeko bidean".
"Guk sinesten zaitugu"
Nolanahi ere, "iraganeko mamu" bat izatetik urrun, gogorarazi dute oraindik ere torturaren ondorioak nabaritzen direla, eta euskal preso askok "torturapean egindako deklarazioengatik" jarraitzen dutela espetxean. Hain justu, Sorzabalen abokatuak ere, epaiketan salatu du "torturapean egindako deklarazioak" direla preso irundarrari egozten zaizkion delituen froga bakarra.
"Iratxe, guk sinesten zaitugu", adierazi dute elkarretaratuek. Aurrerantzean elkarlanean jarraitzeko deia luzatu dute, "torturatuak izan diren emakume militanteen erreparazio osoaren alde".
Oraingoz Nafarroan, 53 izango dira estatuaren biktima aitortuak eta horietatik 27 torturaren biktimak. Floren Beraza, Txaro Buñuel, Cecilio Ruiz, Patricia Perales eta Izaskun Juarez dira aitortutako torturatu berriak.
Felipe Gonzálezen garaian Espainiako Barne ministroa zen José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute, Ipar Euskal Herriko errefuxiatuen aurka abiatu zuen estrategiagatik. ZEN Zona Especial Norte Planaren barruan egindako ekintzen erantzule nagusietako bat... [+]
MARTA PIKAZA GARAIGORTA (Laudio, 1968) Euskal Herriko Torturatuen Sareko kideak eta eskualdeko beste torturatu batzuek ekin diote Aiaraldean ekimena antolatzeari. Egingo dituzten urratsak eta helburuak azaldu dituzte.
Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
“Ahots propioa duen sare bezala” gorpuztuta, eta torturatuen aitortza eta erreparazio publiko, sozial eta ofiziala helburu, otsailaren 15ean eratu eta aurkeztuko du bere burua Euskal Herriko Torturatuen Sareak. Tortura jasan duten 700 pertsona baino gehiagorekin... [+]
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Nafarroan torturatutako ia mila pertsonaren errealitatea eraldatzen hasi berri dela azaldu du antolakuntzak. Nafarroako torturaren biktimen lehen aitortza ofiziala aurtengo apirilean egin zen, eta oraingoa antzeko prozesuetatik igaro diren beste torturatuekin eta gaian aditu... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]