Iñaki Segurola Amutxastegiri agurra
Apirilaren 16an elkartu dira "Ogru"aren etxekoak eta lagunak Azpeitian, azken agurra emateko. Maitasunez bizi eta duin hiltzearen aldarriak entzun dira, hitz puzturik gabe, bere soilean, benetan eta eder.
Ostiralez 19:00etan beilategi aurrean elkartu ziren Iñaki Segurolarekin eguneroko tratua zuen Urolaldeko jendea (gazte kopuruak poza ematen zuela), orain 20 urte Hernanin kale-giroan zebiltzanak, eta hizkuntza bere jardun duten Euskal Herriko hainbat txokotako izenak: idazleak, bertsolariak, abeslariak, irratiko eta prentsako kazetariak, irakasleak... bezperan hil zen lagunari hileta zibila egiteko.
Xorieri mintzo zen kantua lagun sartu ziren Agur Aretoan eta hormetan proiektatutako Segurolaren argazkiarekin egin zuten topo. Ane Arenasek irakurri zituen lehen agur hitzak eta geroago, Mikel Alberdik eta Eneko Ibargurenek errespetuz eta taburik gabe azaldu zuten Segurolarekin bizi izan zituzten azken egunak nolakoak izan ziren (ikus Uztarrian, Ibargurenek ekitaldian irakurri zuen testua). Lagun hauen ahotik entzun ahal izan ziren Segurolaren hitzak: bere barruak nola sentitzen zituen, aurrera begira jarrita zer ikusten zuen, bere bizitza izan zenaz eta bere buruaz beste bat egiteaz zer pentsatzen zuen, buruko gaixotasuna nola kudeatzea hautatu zuen, emazteari minik ez egiteagatik eusten ziola une horretan bizitzari baina aurkituko zuela minik egin gabe askatzeko moduren bat...
Ezustean harrapatuak zituen Segurolaren heriotzak lau lagun ez beste guztiak, eta agur ekitaldi zibilak lagundu zien bere laguna zen bezalaxe agurtzen eta buruko gaixotasunez eta suizidioaz ahobizarrik gabe publikoki hitz egiten/entzuten. Segurolak hiltzea erabaki zuen, eta azken ekintza honetan ere pasarazi zuen gizartean zabaltzeko mezu bat, bere esan eta idatzi guztien ezaugarri berak dituena: (intzentsu usaineko) kontsentsu orokorra zalantzan jartzen duena, ikuspegia zabaltzeko eta pentsamendu kritikoa elikatzeko aberasgarria, entzuteko gordina. "Minbiziaren azken fasean dagoenean norbait, guztiok onartzen dugu hil egin behar duela eta are gehiago, mina arintzeko eta bukaera azkartzeko botikak emateko prest egoten gara... eta zergatik ez du jendeak hori bera onartzen buruko gaixotasuna denean?".
Hitz-hartzeen tarteetan kantu bana eskaini zioten Iosu Isaias Isuo eta Jon Gurrutxagak. Azken honek umorez aipatu zuen sotanadun bertsoak soilik etorri zitzaizkiola burura eta hor ez erortzeagatik lehen aldiz publikoan gitarra jo beharko zuela, horren errua Ogrueri botaz. Igor Egiguren, Unai Agirre eta Jexux Mari Irazuk bertsoak kantatu zizkioten (kronika honen bukaeran irakurgai), eta adierazi zuten Ogruak ez zuela zurikeririk maite eta beraz, ez zutela beste erremediorik benetan kantatzea baino, gauza bakoitzari dagokion hitza jarriz.
Segurolaren lagun eta ARGIAko langile Eneritz Arzallusek egindako bideo montaiak bizi izandako momentu ederrak azaldu zituen, Izaki Gardenaken Horma eta haizea kantua eta Hankak Lurrin irratsaioko hainbat pasarte entzuten ziren bitartean. Haurtzaroko eta gaztaroko argazkiak, familiarekin eta lagunekin ageri zenak...
Ekitaldiari amaiera animosoa eman zion You are alwais on my mind (Elvis Presleyrena, Pet Shop Boys taldeak abestuta) kantuak. Familiak hautatutakoa izan zen hau, izan ere, Iñaki Segurolak berau baliatu zuen bere aitari irratian agurra emateko.
Segidan, Segurolaren alargun Garbiñe Larreari besarkada emateko aukera baliatu zuten bertaratutakoek. Kanpoan jarraitu zuten negarrek, besarkadek, aspaldi ikusi gabekoei sorpresa atseginez egindako agurrek, informazio eta oroitzapen trukeek, barreek...
Bakoitza bere zauriarekin itzuli zen. Ekitaldia prestatu zutenei eta estalgarririk gabe hitz egin zutenei esker onez, lehena zauria garbitzea baita, gaiztotu eta zornetu ez dadin.
Bertsoen transkripzioa
Igor Egiguren:
Gaurko eguna da normalean
baino (e)re tristeagua
Ezustekoak mugitu digu
barruko sentimendua
duintasunez bizi izan haiz
hala utzi dek mundua
irabazia daukak guztion
errespetua Ogrua
behin eta berriz irakurriko
diagu hire librua.
Momentu hontan ez da sentitzen
besterik, beldur ta hotza
baina agudo gailenduko da
bizitakoaren poza
indiferentzi orokorrean
maitatzen dagon bihotza
ta bakarrikan gai egiteko
horren kritika zorrotza
hire argian aurrean ez dek
ezer ere heriotza.
Nola domatu sentimendu bat
barrutik datorrenian?
Ezin dulako ezer ulertu
arrazoian izenian...
Nahiz eta faltan botako haugun
borrokan aldamenian,
poz bihurri bat bazeukeagu
petxuaren barrenian:
derrigorturik etorri hitzan
hoa askatasunian!
Unai Agirre:
Aspaldi ez ginun egondu eta
luze zenaren ustia
banian eta egokitu dek
gure mundu hau uztia!
Bazekiagu, ez dituk maite
losintxa eta lustria...
Errespetuan adio Ogro
bi begi malkoz bustia.
Ez pentsa gero erantzun bila
ni galdezka ikustia
hire eskutik idatzia dek
"dena ez dala guztia".
Jexux Mari Irazu:
Orotariko zerbait
bazebilen Ogrun
hirekin ez nikek nahi
zurikerin jardun
ezin izan leizkenak
bazitezkek lagun
hire zabaltasuna
bihotz eta garun
ezin izan leizkenak
bazitezkek lagun
ze gerra eman deken ta
zenbat maite haugun!
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Lanartea elkarteak Euskal Artisten Lan eta Bizi Baldintzen I. Inkesta argitaratu berri du. Inkesta bete dutenen %40k du jarduera artistikoa lanbide. Batez beste, hilean, 1.027,5 euro irabazi zituzten 2023an. Inkestatuen %33,8k erantzun du azken urtebetean jarduera uztea pentsatu... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]
78 urterekin hil da ibilbide oparoa izan duen euskaltzalea. Euskal Filologian doktore izateaz gain, hamarnaka lan argitaratu zituen, poesian, nobelan zein saiakeran, baita biografiak eta bertso bildumak ere. Lan handia egin zuen antzerkigintza ikertzen.
Euskaltzaleen Topaguneak hasiera berri bat irudikatu du. Hemendik aurrera Taupa, euskaltzaleen mugimendua izena hartuko du. Euskara elkarteen topagunea izatetik, Euskal Herri osoko euskaltzaleak aktibatzea eta saretzea izango du helburu. Topaguneko kideek adierazi dutenez,... [+]
Nafarroako Legebiltzarrean datorren urteko aurrekontuak ixteko negoziazioetan ari dira egunotan alderdiak, eta horietan adostutakoaren arabera, euskararen Euskararen Nafar Institutuak iaz baino 1,3 milioi gehiago izango ditu.
Euskal Herri osoan euskara eta hiztun komunitatea larrialdi egoeran daudela berretsi zuen azaroan Kontseiluak eta, ostegun honetan, egoera hori Nafarroan zertan datzan azaldu du Iruñean. Era berean, herrialdean ataka horretatik ateratzeko egin beharrekoak azpimarratu ditu.
Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango... [+]
Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.
Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]