Urtebeteko atzerapenarekin hasi da Pekinen 2022an egindako Alderdi Komunistaren XX. Kongresutik datorren Komite Zentralaren III. Osoko Bilkura.
Gure ulerpenerako, agian, zuzenagoa izango litzateke hainbat –hiru, kasu honetan– eguneko bilera horien izena “kongresu-ordea” edo horrelatsu itzuliko balitz, halakoa baitute izana. Baina, tira, ez gara orain mundua konpontzen hasiko.
Kontua da bi kongresuren arteko bosturtekoan Komite Zentralak egin ohi dituen sei edo zazpi osoko bilkurek, nahitaezko egutegirik ez badute ere, usadioak sagaratutako data-tarte batzuk izan ohi dituztela. Eta III. hori (betiere ekonomia-gaiei buruzkoa izaten dena, usadioz), iazko udaberrian edo, luze jota, udazkenean, egitekoa izan behar zuela. Usadioz.
Baina usadioa, sakratua izan gabe, huskeria ez denez Txinako gorabeheretan (ez bakarrik politikagintzan), betiere Politburoak –benetako aginte gorenak– deitu beharreko osoko hirugarren bilkura hori atzeratu ahala, intriga, ikus-grina gartzen joan dela. Kabalak ere ez dira makalak izan: “Defentsa ministroen krisiak” eragina ote zen atzerapena, ekonomiaren pattalaldiak behartutakoa…
Azkenean, heldu da –ateak itxita, noski– bilkura. Itxaronaldiagatik ez ezik protagonisten ingurumaritik iradokitzen denaren arabera, jasoak baino jasoagoak dira espektatibak: 1978ko III. Osoko Bilkura –Deng Xiaopingen gidaritzapean “irekitasuna eta erreforma” abian jarri zenetik– egindako eraldaketa ekonomiko sakonenen atarian geundeke. Noski, beste batzuek edalontzia erditik behera ikusten dute.
Horrelakoetan bakoitzak gogokoena duen aldeari erreparatzen dionez, kanpoko iturriek finantzen munduari, enpresen jabetasunaren ingurukoei, atzerriko inbertsioan alorrari... erreparatzen diote. Aldiz, etxekoek, bestelako tonuak eta ikuspegiak darabiltzate. Betiere, oinarri-oinarrizko araua hautsi gabe: inoiz ez da ezer onik esan behar etsaiaz. Argi dago itxaropenak oso desberdinak direla alde batean eta bestean.
Deigarria da, haatik, ikuspegi kontrajarri biek nola egiten dioten iskin zalantzarik gabe III. Osoko Bilkura horren eztabaidagai nagusietakoa –ez bada nagusia– izan behar duenari: hukou edo huji-aren auzia. Besteak beste, dagoeneko, ofizialki –partzialki bederen– abian jarrita dagoen zerbait delako. Aldaera askorekin, txinatarren –eta korearren, eta japoniarren, eta...– bizimodua erabat baldintzatu ez, arautu duen etxe-erregistroaren sistema.
Halakorik aipatzen ez duen Konstituzioa bera baino askoz errotuagoa dirudien… usadioa. Ehunka ez, milaka urte dituena.
Agian horregatik, halako zerbait eraldatzeari “erreforma” deitzea ez da oso doi.
2018ko martxoaren lehena zen, bere lehen agintaldiaren lehen laurdena burututa, Donald Trumpek pentsaera politiko-ekonomikoaren lagin gardenena utzi zigunean: “Merkataritza-gerrak onak dira, eta irabazten errazak”. Orduantxe abian jartzear zituen altzairu eta... [+]
Ipar hemisferioan ikasturtea hastearekin batera izan ohi den albiste-zaparradan argitaratu zen duela astetxo batzuk: aspaldiko urteetan ez bezala, txinatar jatorriko ikasleak (275 milatik gora) ez dira jada ugarienak Estatu Batuetako unibertsitateetako atzerriko ikaslerian;... [+]
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Mundu mailako inperioaren urbs estatubatuarra –eta haren periferiako lurbira osoa– Donald Trumpen bigarren agintaldirako kontuak ateratzen ahalegintzen ari garenean, tentsioak gorabidean jarraitzen du datozen lau urteetan, zalantzarik gabe, arreta-gune nagusietakoa... [+]
Kontinente zaharrak gerra komertziala plantatu dio Txinari, auto elektrikoen merkatu europarra porrot historiko eta irrigarri izatetik gertu dagoelako. Txinatarren errua omen, kotxe elektriko europarrak bi aldiz garestiago izatea haienekin alderatuta. Min egiten dietena da... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
Kontatu –ezta iradoki ere– ez digutenez, imajinatu egin beharko dugu. Gertatu, halatsu gertatuko zelako, gutxi gora behera.
Tximeleta efektua deituaren bertsio eguneratua ematen du: unibertsitate-mintegi arrunt eta ziztrin samarra baino asko gehiago ez lirudikeenak belarri guztiak tentetu arazi ditu Asia Ekialdean, bereziki Japonian. Baita gugandik gertuago ere.
Azkenean, odolik isuri gabe amaitu da apirilaz geroztik Sabina/Xianbin/Escoda atoloiaren urmaelean, Spratley uhartediaren ekialdean, BRP Teresa Magbanua, Filipinen kosta-zaintzako ontziaren aingura-aldi luze bezain atezua. Irailaren 15ean, igandez, aingura jaso eta porturantz... [+]
Txina Hegoaldeko Itsasoan gaiztotzen ari da gatazka Filipinak eta Txinaren artean. Nabari du oraintsu arte Second Thomas Shoal/Ren’ai Jiao/Ayungin uharrian nahita hondoa jota datzan Sierra Madre filipinar gerraontziaren hondakinen inguruko tirabira batere konpondu gabe,... [+]
Iazko urtarril-otsailean izan genuen Hego Euskal Herrian bisitari, egundoko propagandaz girotuta baina aparteko arrakastarik gabe, Shen Yun izeneko antolakundearen “Txina komunismoaren aurretik” ikuskizuna. Agian neuk ere esan behar nuen zerbait orduan, haren... [+]
Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Sortu zela 75. urteurrenean egindako gailurrean, Aliantza Atlantikoak Txinaren kontrako mezua gogortu du eta herrialde asiarrari egotzi dio Errusia laguntzea Ukrainako gerran. Kievi laguntza gehiago emateko konpromisoa adierazi dute NATOko 32 kideek eta Europako herrialdeek... [+]
Europar Batasunaren txandakako presidentetza beretu eta astebeteren buruan Viktor Orban hungariar lehen ministroak egin duen ezusteko blitz-ak azalpen serioa eskatzen du. Gaiaren neurrikoa.