Gaur bizi dugun egoeran ia ezinezkoa da esaldi honetan ez pentsatzea. Gizarte solidarioa bultzatzea beharrezkoa da, inoiz baino gehiago, aurrean dauzkagun arazoei aurre egiteko. Indibidualizazioa bultzatzen duen gizarte honetan, mugikorrek eta sare-sozialek etxekoen arteko distantziazioa eragin duten gizarte moderno honetan, aukera paregabea daukagu harremanak estutzeko. Etxekoekin elkartuago sentitzen garen bezala, gure auzokoekin ere hurbil sentitzea bultzatu beharra dago, antza, denok batera egonda hemendik irtengo garela bai gogorarazi bai ziurtatzeko. Bai, bai! Aupa Osasun Saileko langileak! Txalo bero bat beraientzat! Baita etxean geratzen diren gazteenentzat, etxean sartuta egoteak kutsadura murriztuko baitu! Ah, eta ez zaitez ahaztu birusaren aurkako txertoa bilatzen dutenen senar, emazte edo seme-alabez! Horiek ere oso harro daude euren familiako kidea kanpora irten behar delako, beren burua arriskuan jarriz, guztion onurarako baita!

Nola diozu...? Ez daudela pozik? Baina, baina… kutsatzeko arriskua daukatenen lehen lerroan egonda, beren bikotekidea heroia da… Nola ez dira harro sentituko? Zer esan nahi duzu harreman toxikoa bizi dutenak etxean indarkeriaz tratatzen dituztenekin egon behar direla diozunean? Txarto pasatzen ari direla? Ez, ez, ez! Hori ezinezkoa da! Hainbeste denbora hurbil egonda, ziur aski euren harreman-arazoak konponduko dituzte!... Ezta?

Hasieran Aristotelesen hitzen ondorioak aipatu ditut, baina ez nintzen ondorio positiboez ari. Ez, ondorio negatiboak ere ekarri dituzte hitz hauek, edo hobeto esanda, gure gizarte honek. Ez dezagun Aristoteles gaixoa gure izaera nahaspilatsuaren errudun bihurtu. Ez dakit noiz gertatu zen zehazki, baina badirudi gizakiok “ideia politekiko” gustua garatu genuela momenturen batetan, eta moda horren punturik gorenean gaudela esango nuke. Zoriontsuak izan behar gara, ondokoa maite behar dugu, familia bat eratu behar da, ahalik eta lagunik gehien izaten saiatu behar gara... Badirudi bakarrik egotea, bakardadea, saihestu behar den zerbait bilakatu dela. Horrela saltzen digute behintzat laguntasunaren eta taldearen ideia, gure arazo guztiak konpontzeko balio baluke bezala.

“Izan zaitez zoriontsu!”. Esaiozu hori doluan dagoen norbaiti, ea nola erantzuten dizun. Ondokoa maite? Bikotekidearen indarkeria sufritu behar duen kideak horretarako zailtasunak aurkituko ditu seguruenik. Bai, bai, soldata duin bateko lanik aurkitu ezin duten pertsona batek seme-alabak izan nahiko ditu oraintxe bertan, jakina. Ah, eta umeei lagun asko izan behar dutela esaten dioten gurasoentzako mezu garrantzitsu bat daukat: bi zentimoko txanpon pila daukat nire karteran, baina bost euroko bilete bategatik (bakar bategatik!) segituan aldatuko nituzke!

Bai, egia da lagunak edukitzea oso garrantzitsua dela banakoarentzat. Besteekin erlazionatzea, talde baten partaide izatea, falta zaizkigun konpetentzia asko eta asko besteengandik ikasteko ezinbestekoa da, eta behar emozionalez, zeresanik ez. Askotan babes fisiko zein emozionala behar dugu, eta behar horiek asetzeko metodorik eraginkorrena norbaitengana akuditzea da, errealitatea ez baita objektiboa, eta ingurukoek gure egoerarekiko beste ikuspuntu desberdin bat izango baitute, seguruenik. Gaur egun pertsona batzuengandik halako gorroto bat sufritzen duten komunikabideek (telefonoek eta internetak, adibidez) errazago egin dute hurbiltasun hau, gainera.

Baina beti ez da horrela. Konpainia edukitzea bezain garrantzitsua da bakarrik egoten jakitea. Zure telefonoak edo Skype-ak funtzionatzen ez badu, eta atzerrian lanean baldin bazaude, nola jarriko zara kontaktuan zure familiarekin? Familia desegituratu bateko partaide bazara, edo bakarrik bizitzera joan bazara, nori eskatuko diozu ohean zaudela besarkada bat ematea? Zure mutilari? Zure neskari? Ba ez, ez baituzu inor hurbil edukiko. Beti ez gara pertsonez inguraturik egongo. Are gehiago, ez dugu pertsonez inguraturik beti egon nahi! Ala ahaztu egin al dituzu gazte zinenean eta gauzak ondo ez zeudenean zure gelan isolatuta pasatzen zenituen orduak? Lanetik zein eskolatik irten eta gero etxera heldu aurretik burua lasaitzeko ematen zenuen paseoa?

Galdera asko idazten ari naiz, baina galderak gure pentsamendua aktibatzeko biderik egokienetarikoak dira, nire ustez. Noiz hitz egin zenuen azkenekoz zeure buruarekin? Noiz hitz egin zuten euren buruarekin oraintxe bertan leihoetatik txaloka dabiltzan nire auzokideek? “Jestu polit” hori egiten dabiltzan honetara, euren buruarekin pozik daudela dirudi, eta noski, “jestu polit hori” egiten dabiltzan honetara, kaletik etxera doan mutilari uluka egitea erabat justifikaturik daukate, mutila berea ez den herrian bakarrik bizi dela eta erosketetatik bueltan esku-hutsik itzuli behar izan dela jakin ez arren, ilara luzeegia baitzen, eta talde-lan bat egiteko interneteko zita baitzeukan ikaskideekin. Baina klaro, beraiek dira “jestu polita” egiten ari direnak, ez kanpoan lanpeturik dabilena, anbulantziatik edo ertzainen kotxetik uniforme bat jantzita irten ez den arren. Talde barruan egotearen atzean dauden “ideia polit” asko azaldu ahal badizkidazue ere, ez ditut behar; badakizkit jada. Baina politikariek ere euren partidua defendatzeko beren alderik “politena” erakusten duten moduan jokatzen ari zarete, “ideia polit” horiek aurrera eramateko lanpetuegirik daudenen sentimendu zein bizitzak kontutan izan gabe. Por amor de Dios, lehentxeago txaloka entzun ditudanak, atzo eguerdian zaborra botatzetik bueltan zetorren agure bati oihuka zenbiltzanak ziren!!!

Utz ditzagun “jestu politekiko” “ideia polit” hauek alde batera momentu batez, mesedez, eta erabil dezagun burua pixkatxo bat, bale? Ulertzen dut negoziak galdu dituzten pertsona asko dagoela, gaixo asko ospitalean daudela, eurek sendatzen eta sendabidea bilatzen osasun-saileko langile asko dabiltzala, ADHN diagnostikaturik daukatenak etxean egon behar dutela... eta horien ohorez zerbait egitea ideia ona izan daitekela, baina benetan uste al duzue jestu batek euren arazoak konponduko dituztela? Jasotako txaloek galdutako soldata ordezkatuko dutela? Etxera itzultzea bizkortuko dutela? Erantzuidazu galdera bizkor bat: eurengatik ari al zara txaloka,... ala zeure burua etxean isolatuta egotearen beldur zarelako, eta norbaitekin batera zerbait egiten ari zarela ikusi nahi duzulako?

Berriz esango dut: bakardadea gure laguna da. Lagunak perfektuak ez diren bezala, egia da gaizki pasarazi gaitzakela honek ere, baina horrek ez du bere balioa gutxitzen (lagunek bezalaxe!). Nork laguntzen dizu denbora guztian arnasa mantentzen? Nor ari da zure bihotzaren taupadak kontrolatzen? Zure familiako kideak al dira odola mugiarazten dutenak, edo gaixorik zaudenean antigorputzak sortzen dituztenak…?

Ez. Zu zeu zara hori guztia egiten duena. Zu zeu zara zure bizitzako erabakiak hartu dituena, eta zer erabaki behar duzun esan dizutenean, beraien erabaki hori jarraitzea erabaki zuena. Neska- edo mutil-lagunak utzi zintuenean, zu zeu izan zinen negar egin zuena. Eta gaur arte aurrera jarraitu duena. Zure ondokoak azterketa gainditu ez zuenean, irribarre egin zeien lortu zuena. Zure seme-alabak mundura ekarri zituena; depresioa, trastorno bipolarra, ADHN edo bestelako gaixotasunaren sintomak izan arren, gaur goizean esnatu eta, berriz ere, bere bizitzan egun bat gehitu duena. Oso “polita” izan daiteke besteak txalotzea, baina geure burua txalotzeko gai izatea ez da “polita”, polita baizik. Eta ez, ez da “ideia polit” bat, geure burua txalotzeko gai izatea ez baita lan erraza. Are gehiago, momentu txar asko ekar ditzake geure iraganean indagatzeak, baina pena merezi du, ziur izan, honek bizitzak ekarriko dizkigun bizipen zail eta konplikatuen aurrean kontrola mantentzen lagunduko baitu. Nolabait esateko, geure burua entrenatzen arituko ginake.

Gainera, sinets nazazu beste behin, psikologo On batek (on batek) lanik kenduko ez dizula esaten badizut. Etxerako lana aginduko dizu, eta argibideak jarraitu arren dudak agertzen bazaizkizu, horiek konpontzeko argibide gehiago emango dizkizu. Gaztelaniaz dioten bezala, arrantzan irakatsiko dizu, ez arraina eskuetara eman.

Beraz, utzi ideia politak alde batera, eta erantzun ezazu, Gatibukoek bezala neuk proposatzen dizudan azken galdera hau:

Nor zara zu?