Hizkuntzen kudeaketak eragina du erakundeen lehiakortasunean? Hizkuntza bat erabiltzeak edo ez erabiltzeak enpresa baten lehiakortasunean eragiten du? Hizkuntzen erabilera egokiak onurak eta etekinak ekarri ohi dizkio enpresa bati? Hizkuntza bat ez kudeatzea arriskutsua izan daiteke erakunde batentzat? Hizkuntzen kudeaketa egokiak langileen, bezeroen eta kontsumitzaileen hizkuntza eskaerak eta eskubideak asetzen ditu? Zeintzuk dira Euskal Herriko enpresek eta erakundeek kudeatu beharreko hizkuntzak? Zergatik? Zein irizpideren arabera edota enpresaren zein ezaugarriren arabera zehaztu behar da hizkuntzak kudeatzearen garrantzia, komenigarritasuna edo derrigortasuna?
Esango nuke hizkuntzen kudeaketaz ia ez dela hitz egiten enpresak edota era guztietako erakundeak kudeatzen dituzten pertsonen artean. Ez da hizketa gai izaten, lege betebeharren bat egon ezean edo enpresan ohiko aktibista nekaezin horietako bat izan ezean. Baina hizkuntzen aldagaiari erreparatu beharko liokete, ezinbestez, enpresak zein erakundeak kudeatzen dihardutenek, era guztietako enpresen balio-katean, ekoizten den produktuari edo eskaintzen den zerbitzuari balioa eransten baitiote hizkuntzek. Horregatik, hizkuntza horien artean, euskara ere bada Euskal Herrian kokaturiko edota jarduna bertan dituzten enpresen eta era guztietako erakundeen balioa handitzen lagundu dezakeen eta kudeatu behar den faktorea, barrura begira eta kontsumitzaile zein erabiltzaileei begira ere. Enpresek, beste aldagai askoren artean, hizkuntzak ere kudeatu behar dituzte. Baita administrazioek eta langileok zein kontsumitzaileok ere.
Kontsumitzaile eta erabiltzaileon eskubideei erreparatuta, EAEn dugu egoerarik aldekoena, oro har. Hizkuntza-eskubide hauek legez onartuak ditugu: batetik, ondasun eta zerbitzuei buruzko informazioa euskaraz eta gaztelaniaz jasotzekoa; bestetik, autonomia erkidegoaren lurralde-eremuan kokatzen diren enpresa eta establezimenduekin ditugun harremanetan, euskara nahiz gaztelania erabiltzeko eskubidea. Indarrean dagoen araudiaren arabera, hizkuntza ofizialetako edozeinetan arreta emateko prest egon beharko dute enpresa eta establezimendu horiek. Hala ere, eskubide horiek araudian ezartzen diren progresibotasun-baldintzen mende gauzatuko dira, eta kanpoan geratzen dira saltoki txikiak eta mikroenpresak. Oro har, esan dezakegu hizkuntza eskubideak oinarrizko eskubideak izanik ere, indarrean dagoen araudiak ez dituela betebeharrak nahikoa zehazten.
Egoera horretan, Eusko Legebiltzarrak Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Estatutua arautuko duen legearen berrikusketari ekin dio eta ekarpenak jasotzen hasi da. Egoera soziolinguistikoa aldatu da aurreko legea 2003an onartu zenetik; elebidunen kopuruak gora egin du. Eremu sozioekonomikoaren espazioetan euskara baliatzea gero eta beharrezkoagoa da administrazioren zein euskalgintzako erakundeen adierazpenei erreparatuta, eta herritarren aldetik gero eta eskaera handiagoa dago. Euskara kontsumitzaile eta erabiltzaile irizpidedunaren ezaugarria ere bada. Bertakoa, hurbila, ekologikoa, kalitatekoa kontsumitu nahi izaten dugu ,eta euskarari garrantzia ematen dioten kontsumitzaile irizpidedun aktiboak giltzarri dira.
Jauzia behar da eremu horretan, kontuan izanik zerbitzuak eta produktuak euskaraz jasotze(ko eskubide)az ari garela. Egoera irauliko badugu, urratsak behar dira araugintzan, plangintzan eta baliabideetan. Jauzia emateko unea da, etorkizuna euskaraz irudikatuko badugu. Bakoitzak —administrazioek, enpresek, langileek, kontsumitzaileek eta erabiltzaileek— bere erantzukizunak ditu. Horietaz jabetzea, arduraz kudeatzea eta neurri eragingarriagoak ezartzea dagokigu.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Danimarkatik iritsi zaigu berria: 400 urtez estatuak eskainitako zerbitzua etengo du PostNord enpresa publikoak, eta eskutitzak banatzeari utziko dio 2025 urtea amaitzean. Gobernuak adierazi du enpresa publikoak negozioa paketeak banatzera bideratuko duela. Bi arrazoi eman ditu... [+]
“Hondakinik ez platerean!”. Hori zen kontsigna gure txikitako otorduetan. Janariak zeozer sakratu bazukeen, batez ere ogiak; lurrera erori eta, jasotakoan, musua eman behar zitzaion. Harik eta adin zozoan mamia baztertzeko moda etorri zen arte, lodiarazten zuelakoan... [+]
Zenbait estatistikak berretsi dute begiak hondar urteotan ikusten ari zirena: gimnasioak (eta estetika-zentroak eta nolako-edo-halako-terapia eskaintzen duten negozioak) nabarmen ugaldu dira gurean. EITBk plazaratutako datu bat emateko: EAEn 2010-2019 urteen bitartean, zazpi... [+]
Topatu eta topa! Tipi-tapa, elkarrekin ekin eta, bidea, eginean egin aurrera. Mahaiak, aulkiak, koadernoak eta boligrafoak, platerak, konfidentziak, tragoak eta ahotsak, eskuak, ideiak eta barreak, borrokarako besarkada gozoak. Txistulariak bileran, erraldoiak lasterka eta... [+]
Hezkuntzari buruzko legediak, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen eta planetako jaun eta jabeen aginduei jarraituz, ikasleek ikasketa etapa bakoitzaren amaieran “irteera-profil” jakin bat izatea bilatzen du. Ez pentsa profila zerbait itxia eta bukatua... [+]
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Zer esango zenioke Palestinako aktibista bati aurrez aurre izango bazenu? Ni mutu geratu nintzen Iman Hammouri nire herrian bertan aurkeztu zidatenean. Eskerrak andre nagusi bat gerturatu zitzaigula eta solaskide roletik itzultzailearenera pasa nintzela.
Palestinako Popular... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Gaur buruko minez iritsi naiz etxera. Ostiral iluntze hotz bat da; ez du euririk ari, baina haizeak bota ditu lurrera bi kontainer eta korapilatu dit ilea. 23:39 dio telefonoak. Lagunekin afaldu dut gure ostiraleroko tabernan. Barre asko-asko egin dugu, eta bihotza bete-beteta... [+]