Hizkuntza oso bat debekatu zuen urtarrilean Facebook-ek 24 orduz
Urtarrilaren 16an, Birmaniako (Myanmarko) Katxin gutxiengoko kideek beraien hizkuntzan idazten saiatzen ziren bakoitzean, blokeatu egiten zitzaien Facebook. Ez zegoen modurik post bat egiteko hizkuntza horretan. "Zure eskaera ezin da prozesatu", erantzuten zuen Facebook-eko sistemak. Hurrengo egunerako konpondu zuten, eta Facebook-ek aitzakia hau eman zuen: "Bug bat (errore informatikoa) izan da gure hizkuntza-azpiegituran".
Birmaniera ez bezala, Kachindarrek alfabeto latinoa erabiltzen dute beraien hizkuntza idazteko (idazkera berean, Jinghpaw). 1.1 milioi hiztun omen daude, 50 milioi biztanleko herrialdean. Zenbait etnia eta gutxiengo daude Birmanian, baina etnia nagusia birmaniar eta budistaren xovinismoa ikaragarria da. Aginte militarraren ikuspegitik izan edo ustezko lider demokrata Aung San Suu Kyi delakoaren aldetik, Birmania bat da, birmaniera besterik ez da han, budismoa da erlijio bakarra, eta beste guztiak menderatu beharreko terroristak: politika nazionalista-zentralista horrek eraman du Rohingya gutxiengo musulmanaren kontrako genozidiora.
Hain zuzen ere, Facebook-en bitartez budistaen gorroto genozidako mezuak zabaltzen zirela salatu izan da. Iaz Facebook-ek gorrotoaren kontrako eduki-politika hasi zuela iragarri zuen, erreakzio gisa. Era berean, 2019ko otsailean, konpentsatzeko edo, Birmaniako gobernuaren kontrako lau mugimenduren orriak debekatu zituen Facebook-ek, horien artean Katxin Independentziaren Armadaren orriak.
Kontestu horretan, Katxindarrek orain 24 orduz ikusi dutena ohartarazpen tetriko baten itxura du: beraien jarduna zentsuratu dezakete edozein unetan, edo beste ikuspegi batetik ikusita, beraien mezuak automatikoki detektatzen direla jakitea beldurgarri samarra ere bada.
The Verge agerkarian irakurri dugu istorioa.
Ilustraziorako, katxindarren hizkuntzan (Jinghpaw, Jinghpo) Txinan alfabeto latinoz argitaraturiko liburu bat. Katxin eskualdea Birmaniako iparraldean dago, Txinako mugan. Txinan ere bizi dira katxindarrak. Birmaniera, txinera eta katxinera edo Jinghpaw hizkuntza, hiruak ahaideak dira, familia sino-tibetarrekoak.
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren zilegitasuna... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Bretainian, bretoiera oso ondo edo nahiko ondo hitz egiten duten herritarrak %2,7 dira, 2018an baino hiru puntu gutxiago. 107.000 dira gaur egun. Hiztunak gazteagoak dira. Galo hiztunen kopuruak ere behera egin du, baina ez bretoierak bezainbesteko abiadan.
Garabidek antolaturik, Hizkuntzak Biziberritzeko Formazio Programaren barruan izan zen gurean Alex Pancho Robles (Camiri, Bolivia, 1995) iragan urrian. Guarania da, eta guaraniera hiztuna. 8 milioi hiztun inguru dira Bolivia, Brasil, Argentina eta Paraguain barrena, hizkuntza... [+]
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
Hizkuntza gutxituei begira Frantziaren jarrera salatzeko prentsaurreko bat egin dute Parisen hainbat diputatuk. Frantziako hizkuntza gutxituen kontrako azken erasoek protestak eragin dituzte Korsikan, Katalunian eta Martinikan. Régions et Peuples Solidaires mugimenduak... [+]
Okzitaniako Tolosako Apelazio epaitegiak eman du epaia, eta horren arabera, udaletan ezingo da katalana lehen hizkuntza moduan erabili, eta izatekotan, frantsesez egin ondoren, hura katalanera itzuli ahal izango da.
Samira Belyouaou (Heidelberg, Alemania, 1994) diasporako alaba da. Gurasoak Rifen (Maroko) jaioak, Alemanian Samira alabak eta lau seme-alaba gehiagok amazigera izan zuten etxeko hizkuntza. Itzulpengintza ikasketak egina, software enpresa batean ari da, beren produktuak 80... [+]
Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Alexandru Jerpelea Bukaresteko (Errumania) batxilergoko 17 urteko ikaslea da, eta itzulpen automatikoko lehen sistema neuronala sortu du arrumanorako. Balkanetan 200.000 pertsona inguruk hitz egiten duten hizkuntza erromaniko gutxitua da. Bere tresna berritzaileak, [+]
Hizkuntzen irabazia kongresua izango da azaroaren 26an eta 27an Donostian. Arlo digitalean inglesaren erabilera aregotzen ari den garaietan, kongresuak euskara bezalako hizkuntza gutxituek tokiko ekonomiari egiten dioten ekarpena agerian utzi nahi du.