Hizkuntza-minak
Elkarrizketa hori izan duzu, polita izan da, baina gero, neskaren ondotik aldendu zarenean, ez dakizu zer gogoratuko duzun, zerk piztu zizun arreta, baina konturatu zara, denboratxo bat pasa ondoren, bera ere euskalduna zela. Eta, ohartu zara zure hizkuntza hitz egiteko beste aukera bat galdu duzula, eta zure errua izan dela, zeu hasi zarelako hizketan; erdaraz hasi ere.
Ez da ezer, beste baterako, badakizu. Ez da garrantzitsua, haize hotz baten sentsazio desatsegina baino ez. Aurrera, ba.
***
Gaur animoso esnatu zara, gaur bai, gaur saiatuko zara, eta dendan esango duzu:
- Kaixo! Euskaraz, bai?
- No.
Arantzatxo bat bezalako min txikia.
***
Egun batzuetan mailatua iristen zara etxera, batailaren lehen lerroko borrokalari koldar bat bazina bezala.
Unibertsitatera joan behar zara, hizkuntzak ikertzen diren eraikin batera, hain zuzen. Zalantzarik gabe gerturatzen zara idazkaritzara:
- Kaixo! Badakizu non dagoen...
Eta ezin duzu esaldia bukatu, entzuten ari zen emakumeak harritutako aurpegia erakutsiz moztu dizulako:
- ¿Qué? ¿Cómo? ¿Qué dices?
Zaplazteko bat ematen dizutenean bezalako mina.
***
Umea gaixorik dago, txikia da, oraindik trakets hitz egiten du, euskaraz baino ez daki. Eta medikuak ez daki euskaraz, eta zuk interprete lana egin beharko duzu. Nekatuta sentitzen zara, eta berriro esan duzu:
- Perdona, no te entiende bien.
Eta zure ahotik, berriro ere, barkamen eskea atera denean, mina sentitu duzu.
Erleak eztena iltzatu balizu bezalako mina.
***
Espresuki bilatu duzu gizarte etxean gimnasia euskaraz egiteko klase bat. Pozik zaude. Hala ere, egun batzuk barru ordezko bat etorri da, eta ez daki euskaraz. Inork ez du ezer esan, ez da kexarik egon, zurea ere ez. Zer esango diozu, ba? mutil gazte bat da, agian bere lehenengo lana izango da... Ez, ez da hori. Nekatuta zaude, eta ez daukazu borrokatzeko gogorik. Kurtsoa gaztelaniaz izango da.
Zeren kontra egin dut estropezu? Muturrez aurrera erori banintz bezalako mina sentitu dut.
***
Gaua da, demagun, ostegun gaua, aste gogor bateko osteguna, hain zuzen. Sukaldetik oihu egin duzu, zure semeak entzun dezan: "Mesedez, lagundu mahaia jartzen!". Urrutitik erantzun dizu: "¡Ya voy!". Kaka zaharra.
Zuk pentsatzen zenuen etxea erresistentzia gunea izango zela, baina ez, noski, arazoa sukalderaino sartu zaizu.
Urrutitik entzun duzu "¡ya voy!" eta negar egiteko gogoa ematen duen mina bezalakoa sentitu duzu.
***
Gasteiz arnasgune izatetik oso urruti dago, eta ordezkapen linguistikoaren aukera erreala gordin ikusten da, batzuetan. Badaude, jakina, txoko goxoak, une ederrak, eta gure jendea, baina egun batzuetan mailatua iristen zara etxera, batailaren lehen lerroko borrokalari koldar bat bazina bezala.
2.700 euroko isuna ere ezarri dio Espainiako Auzitegi Nazionalak. Otsailean atxilotu eta inkomunikatu zuten, Twitterreko zenbait argitalpeni lotuta. Manifestazio bat izango da larunbat honetan Iturmendin, errepresioaren kontra eta adierazpen askatasunaren defentsan.
Seo/BirdLife GKEak eta Guggenheim Urdaibai Stop plataformak bultzatzen dute ekimena, eta sinadura kopuruak Bilboko museoak urtero dituen bisitarien zenbatekoari erreferentzia egiten dio. Zehaztu dute “inpaktu kritiko eta itzulezinak” eragingo lituzkeela Urdaibiako... [+]
Udako oporrak gainean, non dagoen uneoro jakiteko erloju adimenduna erosi diozu seme-alabari? Ez duzu bakarrik uzten, arduraz jokatuko ez duen beldurrez? Egungo belaunaldi gaztea inoizko kontrolatuena dela diote The Guardianen, eta dagoeneko adinez nagusi diren heldu... [+]
Euskal Herria Bizirik eta Askapena brigada bat antolatzeko elkartu dira. Europan lurraldearen defentsan dauden bi borroka bisitatuko dituzte: Lurraren Altxamenduaren borroka Frantziako Estatuan, eta NO TAV mugimendua Italian.
Astearte goizean iragarri du Díazek Mozal Legearen “indargabetzea”, baina eguerdian Pilar Alegría Espainiako Gobernuko bozeramaileak eta Enrique Santiago Sumarreko bozeramaile laguntzaileak adierazi dute 36. artikuluko arau-hauste batzuetara mugatuko... [+]
Igandean egin du erreskatea Aita Mari salbamendu ontziak. Azaldu dute Siriatik etorritakoak direla gehienak, baina badaudela haien artean Egiptotik, Nigeriatik eta Bangladeshtik etorritakoak ere. Aita Mari ontziari Ravennako portuan lehorreratzea agindu dio Italiako... [+]
Ezbeharra astelehen goizean izan da, eta gizonaren emazteak 13:23ean dei egin die larrialdi zerbitzuei. Bi biktimak bihotz-gelditze egoeran aurkitu dituzte, eta sorospenek ez dute lortu horien bizitza salbatzea. Umea herriko bizilaguna zen.
ETAko presoek espetxetik ateratzen direnean, egindako mina onartzeaz gain, "eragindako kaltea injustua" izan zela aitor dezaten lan egingo du Jaurlaritzak, María Jesús San José sailburu sozialistaren arabera.
Indarkeria fisikoa eta sexuala jasan izana salatua duten Betharramgo Notre Dame ikastetxeko kasik ehun ikasleei beste 26 salaketa batu berri zaizkie. Horien artean, oraindik ikastetxean lanean ari den begirale baten kontrakoa dago: 12 urteko mutikoa bortxatu zuela frogatu... [+]
Urtebeteko atzerapenarekin hasi da Pekinen 2022an egindako Alderdi Komunistaren XX. Kongresutik datorren Komite Zentralaren III. Osoko Bilkura.
Giro onean burutu da astelehenean Imanol Pradales Eusko Jaurlaritzako Lehendakariaren eta Euskal Herria Bilduko bozeramaile Pello Otxandianoren arteko bilera. Hala esan du Otxandianok berak ordu bat eta 40 minutu inguru luzatu den bilera bukatzerakoan. Pradalesek oposizioko... [+]