Hizkuntza gutxituen sustapenean zein neurri hartuko dituzten galdetu diete Frantziako hautagaiei

  • Gure hizkuntzak bizi daitezen kolektiboak presidentetzarako hautagaiei galdetegi bat igorri die, erantzun zehatzak eskatzeko. Besteak beste, jakin nahi dute presidente izanez gero Konstituzioa berrikusiko luketen hizkuntza gutxituen alde, eta hezkuntzan baliabideak jarriko lituzketen hizkuntza horiek bultzatzeko.

Murgiltze ereduaren aldeko 2021eko ekaineko manifestazio bat, artxiboko irudian. / Argazkia: Sud Ouest, Youtube.

2022ko otsailaren 01an - 10:55
Azken eguneraketa: 12:00

Frantziako Estatuko hizkuntza gutxituen alde datorren presidenteak izango duen jarrera jakin nahi du Pour que vivent non langues (Gure hizkuntzak bizi daitezen) kolektiboak. Horretarako, apirilaren 10 eta 24an egingo diren presidentetzarako hauteskundeetako hautagaiei sei puntuko galdetegi bat bidali diete, eta otsailaren 2a baino lehen erantzuteko eskatu, Kazeta.eus-ek argitaratu duenez.

Zuzen galdetzen diete lehen puntuan: “Hautatua izanez gero, Konstituzioa berrikusiko duzu hizkuntza gutxituen alde? Hala balitz, zer aldaketa proposatuko dituzu eta noiz?”. Izan ere, 2021eko apirilean hizkuntza gutxituen Molac Legea onartu zuen Frantziako Parlamentuak, harik eta Konstituzioaren aurkakotzat jo eta artikulu garrantzitsu batzuk bertan behera utzi zituzten arte. Bada, kolektiboak jakin nahi du presidentegaiek zein neurri hartuko lituzketen hori aldatzeko.

Halaber, hezkuntzan fokua jarri dute, eta hizkuntzen sustapena bultzatzeko ezarriko lituzketen baliabideei buruz galdegin diete. Azpimarratu dute hizkuntza bizirik mantentzeko eremu guztietara zabaldu behar dela: “Gure hizkuntzak ondare aberatsa dira, guztiaren gainetik hizkuntza biziak, erabiliak eta komunikazio hizkuntzak. Beren lekua behar dute espazio publikoan, hezkuntzan eta hedabideetan”.

Hizkuntza gutxituak, batera

Hizkuntza gutxituen 30 elkarte batzen ditu Gure hizkuntzak bizi daitezen taldeak, haien artean Euskal Herriko Euskal Konfederazioa, Biga Bai, Seaska eta Euskara Geroan; baita ere katalanak, bretoiak, korsikarrak eta okzitaniarrak, besteak beste. 2019an batu ziren, ikusi zutelako hizkuntza gutxituak galtzeko arriskuan zeudela, besteren artean “baztertuta” zeudelako frantsesaren inposizioaren azpian, eta hezkuntzako erreforman transmisioa ez zelako ahalbidetzen. Ordutik hainbat ekimen egin dituzte.

Hautagaien erantzunak apirilean egingo dira publiko, Euskal Konfederazioak jakinarazi duenez.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskara Ipar EHn
Folklore Basque-a

Uda hasiera. EHZ festibalaren biharamuna (atx, buruko mina). Ikasturte kargatu baten ondotik, hatsa hartzeko gogoa. Burua hustu. Funtsezko elementuei berriz konektatu. Familian denbora hartu, aspaldiko lagunak berriz ikusi eta eguneroko borrokak (pixka bat) pausan eman... [+]


2024-08-22 | Euskal Irratiak
Maddi Kintana: “Gazte euskaldunen hizkeran frantsesak eragin handiagoa du”

Maddi Kintanak Baiona, Angelu eta Miarritzeko gazteen euskara aztertu du bere tesian. Hitz berriak sortzen dituzte baina baita hitzak beste hizkuntzetatik hartzen ere, besteak beste, interneten eraginez.


Katixa Dolhare: «Frantsesa klaseetan literatura azkar lantzen da baina euskara klaseetan anitzez gutxiago»

"Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara" jardunaldian parte hartu zuen Katixa Dolhare Zaldunbidek. Seaskak eta UEUk antolatu Udako Ikastaroen barne. Bere problematikak horiek ziren: Zer leku du literaturak hezkuntza programetan eta nola landu euskal... [+]


2024-07-18 | Euskal Irratiak
Iñaki Iurrebaso
“Euskararen egoera ikusita, gaitasunean bereziki ahul gaude”

Iñaki Iurrebaso soziolinguistak euskararen egungo egoeraren argazkia egin du Baionan iragan zen Hizkuntz politikari buruzko ikastaroan, muga-gaindiko ikastaroen kari.


2024-07-16 | Euskal Irratiak
Sébastien Castet
“Euskaldun gehiago bada, baina euskaldunak gero eta giro frantsesdunago batean bizi dira”

Mugaz gaindiko uda ikastaroak abiatu dira astelehen honetan ostiralera arte irauteko Baionan eta Hizkuntza Politika berrirako urratsak Ipar Euskal Herrian aztertuko da.


2024-06-26 | ARGIA
Laborantza lizeoetan euskaraz ikasi ahal izango da, Frantziako Gobernuak hala onartuta

Aspaldiko aldarrikapena onartu du Frantziako Gobernuak: laborantza lizeo pribatuetan formakuntza elebidunak eskaini ahal izango dira, “esperimentazio pedagogiko” gisa, alegia frantsesez bakarrik ez, euskaraz ere irakatsi ahalko da. Donapaleun eta Hazparnen baliatuko... [+]


2024-06-25 | Euskal Irratiak
Pantxoa Etxegoin
“Euskararen diagnostiko bateratu bat erdietsi nahi dugu Iparraldean euskara biziberritzeko”

Euskararen biziberritzea Ipar Euskal Herrian jardunaldia antolatzen du ostiral honetan Baionan Euskaltzaindiak. Euskararen alde egiten dena eta ez dena eztabaidatzeko mementoa izango da. Eragileak eta politikariak bilduko dira egun osoan.


2024-06-06 | Euskal Irratiak
Laborantza lizeoetan euskaraz ikasteko aukera ezbaian Parisen

Laborantza lizeoetan tokiko hizkuntzetako irakaskuntza sailen sortzea eztabaidatua izan da frantses legebiltzarrean. Legearen zuzenketa proposatu du Iñaki Etxaniz legebiltzarkideak.


2024-05-31 | Euskal Irratiak
Maddi Zubeldia
“Ziburuko plaza euskararen arnasgune izatea erdietsi dugu azokarekin”

Berrogei argitaletxe eta diskoetxe, horietarik bederatzi berri, eta 120 salmahai bosgarren Ziburuko liburu eta disko azokan. Ekainaren lehenean ospatuko dute Baltsan elkarteak eta Argia hedabideak


2024-05-20 | ARGIA
“Geldi euskara zapaltzea” margoketagatik, pertsona bat auziperatuko dute

Herribiltza taldeak joan den ostiralerako egindako deialdian, Baionako suprefeturaren hormetan egin zuten tindaketa bost lagunek. Horien artean zegoen Gorka Torre; komisarian eduki du Poliziak 24 orduz, eta irailean epaituko dutela jakinarazi diote astelehen goizean.


2024-05-16 | Euskal Irratiak
Mattin Irigoien
“Berrikuntzak frantsesaren eskutik heldu badira, zaila izanen da geroan euskaraz bizitzea”

Nola ezar euskara, gal-bidean, ahal-bidean eta zabal-bidean? Galdera horri ihardukitzen entseatuko da Mattin Irigoien Zabalik elkarteko kidea, ostegun honetan eskainiko duen mintzaldian.


Anne-Marie Lagarde. Matriarkatuaz (eta biziaz)
“Zukak puruki ezabatzen du sexu identitatea eta, hikak, aldiz, eraikitzen”

Matriarkatuaz doktore tesia egina da Anne-Marie Lagarde eta, gurean, gaiari buruzko espezialista egina da. Batean prima, bestean kadet, gure herrietako matriarkatua zertan zen deskribatu eta interpretatu digu, munduan diren formula matriarkalen berri emanez, eta bere historia... [+]


2024-04-18 | Euskal Irratiak
Tulalaika besta, Xiberoako ikastolei bultzada emateko

Hirugarren urtez Xiberoako ikastolei bultzada emanen die Tulalaika bestak.


Eguneraketa berriak daude