Hizkuntza gutxituen sustapenean zein neurri hartuko dituzten galdetu diete Frantziako hautagaiei

  • Gure hizkuntzak bizi daitezen kolektiboak presidentetzarako hautagaiei galdetegi bat igorri die, erantzun zehatzak eskatzeko. Besteak beste, jakin nahi dute presidente izanez gero Konstituzioa berrikusiko luketen hizkuntza gutxituen alde, eta hezkuntzan baliabideak jarriko lituzketen hizkuntza horiek bultzatzeko.

Murgiltze ereduaren aldeko 2021eko ekaineko manifestazio bat, artxiboko irudian. / Argazkia: Sud Ouest, Youtube.

2022ko otsailaren 01ean - 10:55
Azken eguneraketa: 12:00

Frantziako Estatuko hizkuntza gutxituen alde datorren presidenteak izango duen jarrera jakin nahi du Pour que vivent non langues (Gure hizkuntzak bizi daitezen) kolektiboak. Horretarako, apirilaren 10 eta 24an egingo diren presidentetzarako hauteskundeetako hautagaiei sei puntuko galdetegi bat bidali diete, eta otsailaren 2a baino lehen erantzuteko eskatu, Kazeta.eus-ek argitaratu duenez.

Zuzen galdetzen diete lehen puntuan: “Hautatua izanez gero, Konstituzioa berrikusiko duzu hizkuntza gutxituen alde? Hala balitz, zer aldaketa proposatuko dituzu eta noiz?”. Izan ere, 2021eko apirilean hizkuntza gutxituen Molac Legea onartu zuen Frantziako Parlamentuak, harik eta Konstituzioaren aurkakotzat jo eta artikulu garrantzitsu batzuk bertan behera utzi zituzten arte. Bada, kolektiboak jakin nahi du presidentegaiek zein neurri hartuko lituzketen hori aldatzeko.

Halaber, hezkuntzan fokua jarri dute, eta hizkuntzen sustapena bultzatzeko ezarriko lituzketen baliabideei buruz galdegin diete. Azpimarratu dute hizkuntza bizirik mantentzeko eremu guztietara zabaldu behar dela: “Gure hizkuntzak ondare aberatsa dira, guztiaren gainetik hizkuntza biziak, erabiliak eta komunikazio hizkuntzak. Beren lekua behar dute espazio publikoan, hezkuntzan eta hedabideetan”.

Hizkuntza gutxituak, batera

Hizkuntza gutxituen 30 elkarte batzen ditu Gure hizkuntzak bizi daitezen taldeak, haien artean Euskal Herriko Euskal Konfederazioa, Biga Bai, Seaska eta Euskara Geroan; baita ere katalanak, bretoiak, korsikarrak eta okzitaniarrak, besteak beste. 2019an batu ziren, ikusi zutelako hizkuntza gutxituak galtzeko arriskuan zeudela, besteren artean “baztertuta” zeudelako frantsesaren inposizioaren azpian, eta hezkuntzako erreforman transmisioa ez zelako ahalbidetzen. Ordutik hainbat ekimen egin dituzte.

Hautagaien erantzunak apirilean egingo dira publiko, Euskal Konfederazioak jakinarazi duenez.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskara Ipar EHn
2024-11-20 | Leire Ibar
Eguberriko merkatu euskalzalea antolatu dute Baionan

Lehenengo aldiz “euskararen aldarriak hedatzeko” azoka antolatu dute euskararen biziberritzean lan egiten duten zortzi elkartek. Euskararen egunean irekiko da azoka eta abenduko beste hiru egunetan ere egongo da zabalik.


Katixa Dolhare-Zaldunbide
“Literaturaz gozatzen ikasi egiten da, eta ikas prozesu hori landu behar da gelan”

Bankan bizi den Literatura irakasle, ikerlari eta idazlea da. Irailaren hondarrean Itsasun egin zen Irailekoak poesia jaialdiaren baitan Ipar Euskal Herriko Poesiaz eman zuen hitzaldia. Besteak beste, bertan errandakoak hona ekarri nahian hasi gara harekin solasean.


2024-09-25 | Bea Salaberri
Toponimoak ezabatzen

Euskal Herriko lekuen izenen frantsestearen arazoa ez da bakarrik seinale paneletan hizkuntza ez kontutan hartzearengatik izaten, duela zenbait urte hartu helbideratzeari buruzko erabaki baten gauzatzearen ondorioa ere bada.

Azal dezagun, administrazioko hainbat arlo... [+]


2024-09-24 | Euskal Irratiak
Bost urte euskara hutsezko lehen haurtzaindegia sortu zela Baxe Nafarroan

Larunbatean ospatu dituzte Ttinka mikro haurtzaindegiaren bost urteak Lakarran. Baxe Nafarroko euskara hutsezko egitura bakarra da, Euskararen Erakunde Publikoaren B ziurtagiriduna.


Maddi Kintana
“Badirudi lagunarteko hizkera, Hegoaldean eta Iparraldean, ezin dela banandu gaztelaniatik eta frantsesetik”

Maddi Kintanak ekainean aurkeztu du Master Amaierako Lana Bordeleko Unibertsitatearen eta Iker ikerketa-zentroaren laguntzarekin. Gazteen hizkera BAM eta inguruan du izenburu eta Biarritz, Baiona eta Angeluko 18 eta 24 urte bitarteko gazteen hizkera aztertu du. Horretarako,... [+]


2024-09-03 | Euskal Irratiak
Elgarretaratzea deitu du EHEk Gorka Torreren sustenguz

“Geldi euskara zapaltzea” lema berriz hartu du Euskal Herrian Euskaraz taldeak larunbatean egin duen prentsaurrekoan. Maiatzaren 17an, esaldi hori Baionako suprefeturan tindatzeaz akusaturik, irailaren 10ean epaituko dute Gorka Roca Torre.


2024-09-03 | Euskal Irratiak
Iparraldeko eskola publikoen %66 elebiduna izanen da ikasturte honetan

Ikasturte honetan, lehen mailako ehun eskola elebidunetan 5.700 ikaslek ikasiko dute. Bigarren mailan hamasei kolegio eta lau lizeotan 1.600 dira. Zailtasun nagusia aurten ere kolegioan euskararen eta frantsesaren arteko oren parekotasuna erdiestea da.


Folklore Basque-a

Uda hasiera. EHZ festibalaren biharamuna (atx, buruko mina). Ikasturte kargatu baten ondotik, hatsa hartzeko gogoa. Burua hustu. Funtsezko elementuei berriz konektatu. Familian denbora hartu, aspaldiko lagunak berriz ikusi eta eguneroko borrokak (pixka bat) pausan eman... [+]


2024-08-22 | Euskal Irratiak
Maddi Kintana: “Gazte euskaldunen hizkeran frantsesak eragin handiagoa du”

Maddi Kintanak Baiona, Angelu eta Miarritzeko gazteen euskara aztertu du bere tesian. Hitz berriak sortzen dituzte baina baita hitzak beste hizkuntzetatik hartzen ere, besteak beste, interneten eraginez.


2024-07-24 | Euskal Irratiak
Katixa Dolhare: «Frantsesa klaseetan literatura azkar lantzen da baina euskara klaseetan anitzez gutxiago»

"Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara" jardunaldian parte hartu zuen Katixa Dolhare Zaldunbidek. Seaskak eta UEUk antolatu Udako Ikastaroen barne. Bere problematikak horiek ziren: Zer leku du literaturak hezkuntza programetan eta nola landu euskal... [+]


2024-07-18 | Euskal Irratiak
Iñaki Iurrebaso
“Euskararen egoera ikusita, gaitasunean bereziki ahul gaude”

Iñaki Iurrebaso soziolinguistak euskararen egungo egoeraren argazkia egin du Baionan iragan zen Hizkuntz politikari buruzko ikastaroan, muga-gaindiko ikastaroen kari.


Eguneraketa berriak daude