Hizkuntza Gutxituen Legea atzera bota du Frantziako Konstituzio Kontseiluak
Apirilaren hasieran onartu zuen legea –Molac legea gisa ere ezagutzen da– Frantziako Legebiltzarrak, baina 60 bat diputatuk Konstituzio Kontseilura eraman zuten, eta orain honek erabaki du hainbat artikulu Konstituzioaren aurkakoak direla.
4. eta 9. artikuluak bota ditu atzera. 4. artikulua hezkuntzako murgiltze ereduei buruzkoa da eta 9.ak estatu zibileko dokumentuetan zeinu diakronikoen erabilera arautzen du, esate baterako “n” hizkia. Kontseiluaren arabera, legearen artikulu hauek Konstituzioaren 2. artikuluaren aurkakoak dira. Horrek finkatzen du frantsesa dela Frantziako Errepublikako hizkuntza, eta administrazioaren lana eta zerbitzu publikoa hizkuntza horretan eman behar direla; eta esparru horietan, herritarrak ezin direla babestu beste hizkuntza batean aritzeko eskubidean.
Bere argudioetan, Kontseilu Konstituzionalak dio Molac legea-ren helburua ez dela bakarrik eskualdeko hizkuntza bat irakastea, hizkuntza hori irakaskuntza-hizkuntza gisa erabiltzea baizik, aldi berean, komunikazio-hizkuntza ere bilakatuz. Lege hau, besteak beste, bazetorren indarra ematera murgiltze ereduari hezkuntza publikoan. Baina Kontseilua, egin zaion eskaritik harago joan eta ebatzi du ezin dela murgiltze eredurik izan ez hezkuntza publikoan, ezta pribatuan ere.
Apirilaren 8an onartu zen Legea, legebiltzarraren gehiengo handiz, baina Frantziako Gobernuaren aurkako jarrerarekin. Orain Kontseilu Konstituzionalak ere aurka egin du eta kezka handia ekarri du etorkizunari begira, adibidez ikastoletan, diwanetan (Bretainia) eta calandretetan (Okzitania) jadanik murgiltze eredua eskaintzen delako.
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
Hizkuntza gutxituei begira Frantziaren jarrera salatzeko prentsaurreko bat egin dute Parisen hainbat diputatuk. Frantziako hizkuntza gutxituen kontrako azken erasoek protestak eragin dituzte Korsikan, Katalunian eta Martinikan. Régions et Peuples Solidaires mugimenduak... [+]
Okzitaniako Tolosako Apelazio epaitegiak eman du epaia, eta horren arabera, udaletan ezingo da katalana lehen hizkuntza moduan erabili, eta izatekotan, frantsesez egin ondoren, hura katalanera itzuli ahal izango da.
Samira Belyouaou (Heidelberg, Alemania, 1994) diasporako alaba da. Gurasoak Rifen (Maroko) jaioak, Alemanian Samira alabak eta lau seme-alaba gehiagok amazigera izan zuten etxeko hizkuntza. Itzulpengintza ikasketak egina, software enpresa batean ari da, beren produktuak 80... [+]
Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Alexandru Jerpelea Bukaresteko (Errumania) batxilergoko 17 urteko ikaslea da, eta itzulpen automatikoko lehen sistema neuronala sortu du arrumanorako. Balkanetan 200.000 pertsona inguruk hitz egiten duten hizkuntza erromaniko gutxitua da. Bere tresna berritzaileak, [+]
Hizkuntzen irabazia kongresua izango da azaroaren 26an eta 27an Donostian. Arlo digitalean inglesaren erabilera aregotzen ari den garaietan, kongresuak euskara bezalako hizkuntza gutxituek tokiko ekonomiari egiten dioten ekarpena agerian utzi nahi du.
Friulieraz egiten duen irrati lokal bat da Suns Europe jaialdiaren antolatzailea eta berak egiten du zuzeneko jarraipena. Miren Narbaiza MICE ariko da oholtza gainean, Euskal Herria ordezkatzen.
Uwa, kamsá, tukuná, uitoto, tikuna, embera, nasa-yuwe, nukak, sikuani, siano, macuna, yuruti, kichwa, achagua, bora, ettenaka. Horiek dira Kolonbian hitz egiten diren hizkuntzetako batzuk. Tamalez, Kolonbian bizi nintzenean, Cundinamarcan, nik ez nuen gure... [+]
Lanopor egun batzuk izan nituen joan den astean. Oporrak ziren, baina ordu batzuk dedikatzen dizkiodan afizio bati emanak izan ziren, biltzar batean inbertituak: hotelean lo eta hotel bereko areto batean jardunaldiak goiz eta arratsaldez. Ordu gutxi batzuk geratzen ziren hiria... [+]
Marfa (AEB), 1954. Texasko basamortuko herri horretako Blackwell lehen hezkuntzako eskolan haurrak zeremonia berezi batean parte hartzera behartu zituzten. Irakasleek paper zatiak banatu zizkieten eta bertan zera idazteko eskatu: “Ez dut espainieraz hitz egingo, ez... [+]
Erreportaje honetako protagonistak Gasteizen bizi dira eta hizkuntza gutxiagotuetan hitz egiten dute: amazigeraz, galegoz, mirpuriz eta guaranieraz, hurrenez hurren. Soumia Berkani Ben Yahia, Toni Cid Armanda, Altaf Hussain, eta Sonia eta Delcy Godoy Bizzozzero dira. Euskal... [+]
