Hizkuntza gutxituen irakaskuntza murgiltze ereduaren bidez egitea defendatu du Emmanuel Macronek

  • Frantziako Konstituzio Kontseiluak, hizkuntza gutxituen aldeko legea atzera bota zuen partzialki, 4. eta 9. artikuluak Konstituzioaren aurkakoak direla esanez eta ordutik Emmanuel Macronen mezua espero izan dute askok. Hizkuntza gutxituen kasuan murgiltzean oinarritutako irakaskuntza defendatu du Frantziako presidenteak.


2021eko maiatzaren 26an - 12:02
Emmanuel Macron

Hizkuntza gutxituen legearen kontrako ebazpenaren aurrean hitz egin du Emmanuel Macron Frantziako presidenteak. Facebook plataforma erabili du bere mezua helarazteko eta hizkuntza gutxituen irakaskuntzan murgiltze eredua erabiltzea defendatu du. Frantziako presidente bezala frantses hizkuntzaren babeslea eta eskualdetako hizkuntzen aberastasunaren zaindaria dela adierazi du. Frantziako Gobernuari eta Parlamentuari, “aniztasun linguistikoa” bermatzeko bitartekariak aurkitzea eskatu dio.

Frantziako hizkuntzak "altxor nazionala" direla adierazi du Macronek Facebooketik helarazitako mezuan. Mezuan bertan, murgiltze eskolen bidezko transmisio mugimendua hasi zenetik hamarkada batzuk badirela esan du. “Ezerk ezin du oztopatu ekintza erabakigarri hori, halako pertsona engainatuek egina,  zeinak aldi berean baitira beren eskualdearen maitale, Frantziaren pasioaren jabe eta unibertsaltasunaren zale”, azpimarratu du.

Berria egunkariak jaso duenaren arabera, hizkuntza gutxituen legea Frantziako Konstituzioaren aurkakoa dela esatean, ikastetxe publikoez gain, itunpekoak ere aipatzen dira eta ondorioz, ikastetxe horien etorkizuna argitzeko eskatu zioten Frantziako Gobernuari. Yannick Kerlogot Bretainiako diputatuak, Jean Castex lehen ministroari ebazpenak murgiltze ereduan izango dituen “ondorio zehatzak” argitzeko eskatu zion.

Hizkuntza gutxituen aldeko mobilizazioak

Maiatzaren 29an Baionan mobilizazioa deitu dute. Protesta ezberdinak egingo dira egun horretan lurralde ezberdinetan. Mobilizazioak Pour Que Vivent Nos Langues (gure hizkuntzak bizi daitezen) kolektiboak deitu ditu. Kolektiboaren esanetan, erreforma horiek hizkuntza ezberdinen irakaskuntzan dituzten ondorioez ohartaraztea eta hizkuntza horien bizi-indarra, sormena, herrialdearen eta gizartearen kultur-aniztasunari egiten dioten ekarpena nabarmentzea da mobilizazioen helburua. 

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hizkuntza gutxituak
Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


Bretoierak hiztunen erdiak galdu ditu sei urtean, azken ikerketaren arabera

Bretainian, bretoiera oso ondo edo nahiko ondo hitz egiten duten herritarrak %2,7 dira, 2018an baino hiru puntu gutxiago. 107.000 dira gaur egun. Hiztunak gazteagoak dira. Galo hiztunen kopuruak ere behera egin du, baina ez bretoierak bezainbesteko abiadan.


Alex Pancho Robles, hizkuntza aktibista guarania
“Guarania patronatuta egon da, kartzelatuta, esklabotuta”

Garabidek antolaturik, Hizkuntzak Biziberritzeko Formazio Programaren barruan izan zen gurean Alex Pancho Robles (Camiri, Bolivia, 1995) iragan urrian. Guarania da, eta guaraniera hiztuna. 8 milioi hiztun inguru dira Bolivia, Brasil, Argentina eta Paraguain barrena, hizkuntza... [+]


Erizain indigenek herri zapalduentzat ekitatezko osasun zerbitzua aldarrikatu dute

Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]


2024-12-19 | Leire Ibar
Frantziak hizkuntza gutxituen aurka darabilen “linguizidioa” salatu dute

Hizkuntza gutxituei begira Frantziaren jarrera salatzeko prentsaurreko bat egin dute Parisen hainbat diputatuk. Frantziako hizkuntza gutxituen kontrako azken erasoek protestak eragin dituzte Korsikan, Katalunian eta Martinikan. Régions et Peuples Solidaires mugimenduak... [+]


Ipar Kataluniako udaletan katalana erabiltzea debekatu du Frantziako justiziak

Okzitaniako Tolosako Apelazio epaitegiak eman du epaia, eta horren arabera, udaletan ezingo da katalana lehen hizkuntza moduan erabili, eta izatekotan, frantsesez egin ondoren, hura katalanera itzuli ahal izango da.


Samira Belyouaou, amazigera hiztuna
“Ni, diasporako alaba, neure buruaren kontra borrokan bizi nintzen Alemanian”

Samira Belyouaou (Heidelberg, Alemania, 1994) diasporako alaba da. Gurasoak Rifen (Maroko) jaioak, Alemanian Samira alabak eta lau seme-alaba gehiagok amazigera izan zuten etxeko hizkuntza. Itzulpengintza ikasketak egina, software enpresa batean ari da, beren produktuak 80... [+]


2024-11-27 | ARGIA
Korsikako Asanblean frantsesa inposatzen jarraitzen dute, korsikera debekatuta

Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-20 | Langune | FUEN
Alexandru Jerpelea, Arrumanoa Zaintzeko Itzulpen Automatikoaren Aitzindaria
“Proiektu honek berez ez du hizkuntza ‘salbatuko’, baina espero dut norabide egokian urrats bat eman izana”

Alexandru Jerpelea Bukaresteko (Errumania) batxilergoko 17 urteko ikaslea da, eta itzulpen automatikoko lehen sistema neuronala sortu du arrumanorako. Balkanetan 200.000 pertsona inguruk hitz egiten duten hizkuntza erromaniko gutxitua da. Bere tresna berritzaileak, [+]


2024-11-18 | Leire Ibar
Hizkuntza gutxituek ingurune digitalean duten presentzia bermatzeaz arituko dira Donostian egingo den kongresuan

Hizkuntzen irabazia kongresua izango da azaroaren 26an eta 27an Donostian. Arlo digitalean inglesaren erabilera aregotzen ari den garaietan, kongresuak euskara bezalako hizkuntza gutxituek tokiko ekonomiari egiten dioten ekarpena agerian utzi nahi du.


MICEk ordezkatuko du Euskal Herria hizkuntza gutxituen ‘Eurovision’ moduko jaialdiaren finalean

Friulieraz egiten duen irrati lokal bat da Suns Europe jaialdiaren antolatzailea eta berak egiten du zuzeneko jarraipena. Miren Narbaiza MICE ariko da oholtza gainean, Euskal Herria ordezkatzen.


Sua-sua

Uwa, kamsá, tukuná, uitoto, tikuna, embera, nasa-yuwe, nukak, sikuani, siano, macuna, yuruti, kichwa, achagua, bora, ettenaka. Horiek dira Kolonbian hitz egiten diren hizkuntzetako batzuk. Tamalez, Kolonbian bizi nintzenean, Cundinamarcan, nik ez nuen gure... [+]


Eguneraketa berriak daude