Hizkuntza eskakizunekin “malgu” jokatuko du Jaurlaritzak “tokian tokiko errealitatearen arabera”
Hori azaldu du Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikako sailburuorde Miren Dobaranek Gasteizko Legebiltzarrean, administrazio publikoko hizkuntza eskakizunak arautuko dituen lege dekretuarengatik galdetuta. Gaineratu du litekeena dela 2023 hasierarako aurreikusita zegoen dekretua ez onartzea indarrean dagoen legegintzaldian.
Eusko Legebiltzarreko Kultura, Euskara eta Kirol Batzordean eman ditu azalpenak asteazkenean Dobaranek, EH Bilduk eskatuta. EH Bilduko Rebeka Uberak azaldu du sailak ez diela eman informaziorik ematen ari oro har lege dekretuaren edukiaren inguruan eta zehazki bere taldeak egindako ekarpenei buruz, ezta dekretua onartzeko epeei dagokionez ere. “Aukera” aprobetxatzera deitu du Uberak Jaurlaritza, “erasoen” aurrean “bi hizkuntza ofizialak maila bereko trataera izateko” eta “herritar eta langile guztien eskubideak bermatzeko”. Gogoratu du funtzionario izateko baldintza jakin batzuk betetzea ezinbestekoa dela.
Bi ideia nagusi helarazi ditu Dobaranek; hizkuntz eskaerak “malgutuko” ditu Jaurlaritzak, eta litekeena da lege dekretua ez onartzea legegintzaldi honetan.
“Malgutasuna” eta “asimetria”
Edukiaren inguruan, Dobaranek aurreratu du dekretuaren zenbait irizpide nagusi. Helburu nagusia "herritarren hizkuntz eskubideak errespetatzea" dela ziurtatu du. Jarraian azpimarratu du egoera soziolinguistikoak oso ezberdinak direla, eta "malgutasuna" eta "progresibotasuna" aldarrikatu ditu, iragan urteetan emaitza oso onak eman dituztela baieztatuta. Azaldu duenez, lege dekretu berrian eskaera “tokian tokiko errealitate bakoitzera” egokituko da, eta langileekin “malgu” jokatuko da. Dekretuaren osatzean legelariek pisu handia izaten ari direla azaldu du ere. Dobaranen irudiko, ezagutzan lorpen handiak egin direnez “erabilerarako jauzia” egin behar da, baina jauzi hori “bidezkoa eta arrazoizkoa” izan behar du, langile publikoek “egun duten errealitatetik” abiatuta. Lehentasuna jendaurreko lanpostuei emango zaiela adierazi du, eta “asimetria” aldarrikatu: esaterako, lanpostu batzuetan euskaraz hitz egitea beharrezkoa izan daiteke, baina ez euskaraz idazteko gai izatea. Nola erabaki asimetria horren aplikazioa? “Logikaz”.
Noizko dekretu berria?
Dekretua onartzeko datari dagokionez, Dobaranek azaldu du “luze” joko duela eta ez dela onartu behar “ezinbestean legegintzaldi honetan”. Administrazio publikoko hainbat eragile eta eremu –Ertzaintza, Osakidetza, hezkuntza...– ekarpenak egiten ari direla eta prozesua “bigarren entzuketa fasean” dagoela ziurtatu du. 2022ko apirilean 2023 hasierarako agindu zuen dekretua Bingen Zupiria Jaurlaritzaren bozeramaileak.
.jpg)
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]
Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]
Manifestazioa goizeko 11:30ean izango da, Justizia Jauregian. Mugimenduak euskaldunon eskubideen alde eta auziperatuekiko elkartasunean luzatu du deialdia. Auziperatuek iazko Euskararen Egunean Baionako Justizia Auzitegian "Justizia Euskararentzat" pintaketa egin zuten... [+]
Eskola segregatua izan da Gasteizko Judimendi ikastetxe publikoa, hiri guztiko ikasleak hartu ditu, jatorri atzerritarreko familien seme-alabak. Baina A hizkuntza eredutik D eredura igarotzeaz gain, auzoak eskola bere sentitzeko eta auzoko familiak erakartzeko egindako... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Irungo euskaldunen pazientziak gainezka egin du; haserre daude eta oraingoan ez dira "isilik geratuko". Gabonetako argiak pizteko ekitaldia erdara hutsean egin izanak hiriko 35 elkarte eraman ditu udalaren hizkuntza politika salatzera –aurrekari gutxi izango ditu... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]
ELA, LAB eta Kontseiluak elkarretaratzea egin dute, Administrazioarekiko Auzietarako epaitegi batek Kabia organismoari emandako ebazpenaren aurka protestatzeko. Euskara maila bermatzeko ahalegina “hutsaren hurrengoa” bilakatzeko arriskua dagoela salatu dute.
Donostiako Decathlon saltoki handiak errotulazioak euskaraz ez dauzkalako kexa jarri du kontsumitzaile batek Behatokian. Saltokiaren erantzuna (gaztelaniaz) esanguratsua da: Erkidegoko legeak ez du jasotzen inongo inposiziorik karteldegia euskaraz jartzeari buruz. Alegia, lege... [+]
Kabia organismoaren zaharren egoitzetan 54 plaza egonkortzeko 2022an onartutako lan-eskaintza bertan behera utzi du Donostiako epaile Gonzalo Pérez Sanzek. Gipuzkoako Aldundiaren erakundeak jarritako hizkuntza eskakizuna gehiegizkoa eta baztertzailea dela dio epaileak.
6.000 eurotik 10.000 eurorainokoak izango dira zigorrak. Katalana da Andorrako hizkuntza ofizial bakarra, nahiz eta biztanleen erdiaren ama hizkuntza gaztelania den.
Eusko Legebiltzarrera heldu da gaia, eta pobrea izan da Eusko Jaurlaritzaren erantzuna. Osakidetzak medikuak falta dituen arren, apenas handitu diren Medikuntza ikasteko plazak EHUn. Gainera, karrera euskaraz ikasteko plaza gutxiago eskaintzen dituzte espainolez baino, nahiz eta... [+]