Martxoaren 8an Emakumearen Eguna ospatu zen mundu osoan, berdintasunaren aldeko aldarrikapen-burrunba handiz, milaka manifestazio kaleetan zehar. Eslogan errepikakorrena kadentzia errepikakorrean: "Patriarkatua eroriko da eta feminismoak irabaziko du".

Egia da oinarrizko gai askoren erabaki-eremua gizonen esku dagoela oraindik, hala nola biziraupena eta segurtasun materiala, prestakuntza eta laneko segurtasuna, bai eta zuzenbideaz, kontrolaz, babesaz, sustapenaz eta abarraz arduratzeko eskubidea ere. Baina egia da, era berean, irtenbidea ez dela botere- eta gobernu-posizioetan inbertitzea. Are gutxiago hori egiten saiatzea, menderatzeko, konbentzitzeko edo doktrinatzeko asmo, jarrera eta estrategia berberak mantenduz, gizonek beti erabili izan dugun bezala, batez ere doktrina-, politika-, enpresa-, lan- eta familia-esparruetan.

Emakumearen Eguna ospatzeko ekitaldietan, historikoki gizonok herri-aldarrikapenerako antolatzen ditugun bi gertakari ere azaltzen dira: manifestazio masibo bat, oihuak eginez, eta, bereziki, mantra edo letania moduko kontsigna bat norbaiten aurka, eta ondoren, manifestazioa sustatzen duenaren aldeko esaldi triunfalista bat... Hori al da berdintasuna?

Munduko agendak menderatzen eta kontrol mentaleko ideologietan oinarrituta maneiatzen dituztenek oso ondo ezagutzen dute milaka ahotsek aldi berean eslogan jakin batekin oihukatzen dituzten hitzen boterea; bereziki, eta gaur arte, beren kantu eta otoitz zentroetan dauden erlijio kredoen boterea. Politikaren telepredikatzaileak erlijio gisa eta zientziaren telepredikatzaileak dogma gisa, ordezten dituzte... gauza bererako.

Hitz egitea sortzea da, eta hitz egindakoa arnastu egiten da. Denak saiatzen dira hitzak eta hitzak eta hitz gehiago uzten, atomo potentzialki sortzaile gisa, atmosferaren gainean esekita, eta horiek arnastean, ekintza bihur daitezke. Hitza, hausnartua ala ez, pentsamendu batetik sortzen da, eta, dagokigun kasuan, konspirazio mental batetik.

Munduko, herrialdeko, komunitateko, familietako eta denetako eguneroko gertaerak aztertzen baditugu, landa-borroka bat da, bataila bat, baita pertsonen gogoan eta buruan ere. Garrantzitsua da jakitea nola eta zergatik iritsi garen honetara, eta are garrantzitsuagoa da jakitea zertarako ekarri gaituzten horretara, kontsigna global horiek erabiltzen dituztenek.

Denok nahi dugu bizi eta munduan bakea egin dadin... ia denok. Gizadiak, ordea, ez du ezagutzen hori eragozten duen ezkutuko kausa nagusiaren gaineko diagnostikoa eta, ondorioz, ez gara geure baitan nahi hori iratzartzeko gai. Pertsona guztion barne bakea batuz bakearen herria jaiotzen da, eta hala biderkatuko lirateke bakearen herri gehiago, planeta osoan bakea nagusitu arte, baina norberarengandik hasten da, geure baitatik arnastea eta norberarengan esnatzea da gakoa.

Igaro da Emakumearen Eguna. Halaber, desiragarria litzateke Bakearen Eguna Munduarekin ospatzea, norberarena eta bere mundu indibiduala oinarri hartuta, kanpora ateratzeko eta ahotsaren bidez ereiteko, denontzat arnas daitezkeen hitzak bailiran. Munduko bakeaz erdituko liratekeen borondateen batuketa; hainbeste itxarondako "miraria" eta gizadia dagoenetik falta dena.

Ez dago miraririk. Izatearen kontzientzia piztea eta gure existentziaren arrazoia aurkitzea (nor naiz? nondik nator? nora noa?) da gaur egun gizaki batengan eman daitekeen miraririk handiena. Gakoa: portaerak zuzentzea.

Bi premisa bakarrik munduko bakeaz Munduaren Aldeko Bakearen Egunaren biharamunetik aurrera: egun horretan helduok hitz bakar bat ere ez hitz egitea, eta umeek, baina batez ere mundu osoko neskatilek, etengabe kanta dezatela, inozentziaz ureztatu dezatela eten barik arnasteko atmosfera. Originala bezain erreala... hitzetan jasotako argiaren bidez gertaeren aldaketaren miraria.

Ezer ez da ezergatik, eta kausarik gabeko ondoriorik ez dago. Hitz horien argia gordetzen duen bakea edo bakerik eza, aho horretatik janariarekin sartu zen bera da. Horrela, gure hitzekin bakea ereiteko zer egin jakitea garrantzitsua denez, garrantzitsuagoa da jakitea... zer utzi behar zaion egiteari.

Iulen Lizaso Aldalur