Hiruko Ituna berritu dute Nafarroako Gobernuak, Eusko Jaurlaritzak eta EEPk

  • Nafarroako Gobernuak, Eusko Jaurlaritzak eta Iparraldeko Euskararen Erakunde Publikoak hizkuntza politikan duten konpromisoa berritu dute: Ana Ollo kontseilariak, Bingen Zupiria sailburuak eta Beñat Arrabit erakundeko lehendakariak Hiruko Itunaren Hitzarmena sinatu dute, 2020 urterako.

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2020ko ekainaren 12an - 07:02
Bingen Zupiria, Ana Ollo eta Beñat Arrabit itunaren aurkezpenean. (Argazkia: Euskalerria Irratia)

2017an sinatu zuten hitzarmen lehen aldiz, mugaz gaindiko lankidetza garatzeko hizkuntza politikarekin loturiko gaietan, hiru erakundeen artean harremanak garatzen jarraitzeko eta arlo horretan jardunbide egokiak trukatzeko. Eta oraingoan, laugarren aldiz sinatu dute.

Hiru sinatzaileek itunak azken urteetan emandako frituak nabarmendu dituzte. Ana Ollok hiru lurraldeen arteko normaltasuneko kooperazioa bultzatzeko apustu honen garrantzia nabarmendu du, 2017aren aurretik ezinezkoa izan baitzen. Ildo beretik, Bingen Zupiriak adierazi du itun hau mugarria dela Euskararen normalizaziorako, eta azpimarratu du euskarak, administrazioen babesa ere behar duela. Beñat Arrabitek, berriz, esan du hiru lurraldeen arteko lankidetza aurretik ere eman den arren, egungo krisi testuinguruan inoiz baino beharrezkoagoa izango dela. 

Hitzarmenaren aurtengo jarduera plana bost lan arlo espezifikotan banatuko da: hezkuntza eta euskararen irakaskuntza helduentzat; euskararen erabilera; hizkuntza arloko hausnarketa; ikerketata; eta Europako esparruko lankidetza. 

Hezkuntza euskaraz eta euskararen irakaskuntza helduentzat

Hezkuntza: aldeek adostu dute ikasleak hiru lurraldeen artean trukatzeko premiak aztertzea gurasoen elkarteekin elkarlanean, horiei erantzuteko proiektu pilotua definitzearren. Halaber, EAEko unibertsitateetara sartzeko modalitateak aztertuko dituzte ikasketak euskaraz egiten jarraitu nahi duten ikasleentzat. Gainera, diplomak edo titulu binazionalak sortzeko aukerak aztertuko dituzte Eurogunearekin edo Euroguneko unibertsitateekin lankidetzan.

Helduei euskara irakastea: batzorde tekniko batek aztertuko du Eusko Jaurlaritzak arlo horretan garatutako oinarrizko curriculuma Nafarrora egokitzeko modua, eta maila ezberdinak gainditzeko beharrezko baldintzak adostuko ditu. Horrez gain, hiru aldeek adostu dute sektore horretan lan egiten duten profesionalei hiru erakundeek antolatutako prestakuntza-ekintzetan parte hartzea eskaintzea edota hiru aldeen premien diagnostiko bat egitea. HABEko liburutegiko materialak hiru erakundetako teknikariei eskainiko zaizkie, eta kontsulta espezifikoak erantzungo dituzte.

Hizkuntza gaitasunak ziurtatzea: aldeek erkidego bakoitzeko ziurtagiriak ezagutzeko lan egingo dute, ziurtatze-sistema bateratzeko edo baliozkotzeko helburuarekin.

Euskararen erabilera sustatzea

Euskara eta aisia: hiru aldeek adostu dute haurrei eta gazteei zuzendutako kirol eta aisiako ekimenei buruzko berrikuntzak bateratzea eta trukatzea. Egoerak baimentzen duenean, mugaz gaindi euskarazko egonaldia antolatzeko aukera aztertuko da.

Ingurune digitala: adostu dute jarraitzea baliabideak bateratzen, edota euskara Interneten garatzea, bereziki Wikipedia Euskaraz proiektuaren bitartez. Horretarako, Wikilarien Elkartearekin garatutako planak eta proiektuak partekatuko dira, eta plataforma honetan euskarazko edukiak elkarrekin garatzeko proiektua bideragarria den ala ez aztertuko da.

Euskarari eta eremu sozio-ekonomikoa: eremu horretan euskara sustatzeko dauden praktiken diagnostikoa egingo da, eta enpresei laguntzeko dispositibo komunak definituko dira, lurralde bakoitzeko errealitateak kontuan hartuta.

Euskararen aldeko hausnarketa eta horren sustapena

Euskararen aldeko hausnarketa eta horren sustapena: hiru aldeek Euskaraldia proiektuan parte hartzea ez ezik, 2019an Euskal Autonomia Erkidegoak abian jarritako familia transmisioarekin loturiko bideoen proiektuaren garapena aztertzea ere adostu dute.

Hausnarketarako guneak: jada sortutako guneetan parte hartuko dute aldeek, eta Euskararen Aholkularitza Kontseiluko ordezkariek HAKOBAren batzordeetara joan ahal izango dute.

Ikerketak eta euskararen corpusa

Ikerketa soziolinguistikoa: aldeek adostu dute hiru aldeek modu kolaboratiboan sortutako adierazleen sistema elkarrekin garatzen jarraitzea nahiz horiek egokitzen lan egitea, lurralde bakoitzaren errealitateak gehiago kontuan hartuta. Era berean, 2020an, VII. Inkesta Soziolinguistikoa prestatzeko lanak bideratuko dira, eta inkesta 2021ean egingo da. Euskaraldiari dagokionez, batera lan egingo dute metodologian eta gauzatzean nahiz azterketaren emaitzak hedatzeko lanetan ere.

Hizkuntza corpusa: hiru lurraldeetako adituak sartuko dira Euskararen Aholku Batzordeko Terminologiaren Batzorde Berezian, Eusko Jaurlaritzako terminologiako adituekin lankidetza egituratuko da, eta Euskalterm terminologiaren datu-basean sartuko dira Ipar Euskal Herriko terminoak.

Europako lankidetza esparrua

Azkenik, Europako esparruko lankidetzari dagokionez, Europako finantzaketa-iturrien esparruan proiektuak aurkezten jarraitzea erabaki da eta POCTEFA etorkizuneko programa operatiboetan batera lanean jarraitzea, hizkuntza politika lehentasunezko inbertsio gisa integratzearren.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskara
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


2024-12-30 | Rober Gutiérrez
Gazte landunen %51k

Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]


2024-12-30 | Jon Torner Zabala
‘Bagare’: euskararen eta euskal nortasunaren aldeko ereserkiak 50 urte

1974ko abenduan sortu zuten Bagare kanta Gontzal Mendibil zeanuriarrak eta Bittor Kapanagak, haren Olaetako (Aramaio) baserrian. Euskararen eta euskal nortasunaren aldeko ereserki bilakatu zen gerora.


2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen: “Herritik sorturiko ekitaldiaren jabe egin da Udala”

Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]


Elkar mugituz?

Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.

Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]


2024-12-20 | Edu Zelaieta Anta
Pereza

Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]


Mila euroko soldata artistentzat

Lanartea elkarteak Euskal Artisten Lan eta Bizi Baldintzen I. Inkesta argitaratu berri du. Inkesta bete dutenen %40k du jarduera artistikoa lanbide. Batez beste, hilean, 1.027,5 euro irabazi zituzten 2023an. Inkestatuen %33,8k erantzun du azken urtebetean jarduera uztea pentsatu... [+]


Euskararen Eguneko manifestu bat

Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Eguneraketa berriak daude