Hiru itzultzaile neuronal euskararentzat urtebeteko epean
Aste honetan aurkeztu du Jaurlaritzak bere itzultzaile neuronala (albistea geurean, probatu hemen). Hamabi hilabetean aurkeztutako hirugarrena da, iazko azaroan Modela.eus aurkeztu ondoren, eta aurten Batua.eus sarean azaldu ostean (hau ere Sustatun komentatua). Jatorri beretik garatutako hiru adar dira. Multiplizitatea ona ala txarra den, horra eztabaida posible bat.
Itxura batean, hiru aplikazio hauek ikerketa proiektu komun batean dute jatorria. Modela.eus aurkeztu zenean, SPRI ekonomia sustapenerako erakundeak iragarri zuen zenbait erakunde aritu direla elkarlanean oinarrizko teknologia egiten: "ISEA, Ametzagaiña, Vicomtech, Elhuyar Fundazioa eta UPV/EHUko IXA taldea. Proiektuak Eusko Jaurlaritzako Ekonomi Garapen eta Enpresa Sailaren finantzaketa jaso du, SPRI Taldeko Elkartek programaren bitartez."
Proiektu haren lehen umea, Modela.eus, Elhuyar eta Mondragon Linguaren garapen gisa agertzen da sarean, eta eskaintza komertziala ere badu berekin.
Batua.eus, berriz, Vicomtech ikertegiaren zigiluarekin dago sarean aurtengo ekainetik, nahiz eta itxura batean ez duen izan aurkezpen publikorik. Euskaltel eta Mondragon Linguaren babesletza omen du proiektu honek, eta EITBk ere parte hartzen du bertan, Sustatun iragarri genuen bezala.
Proiektu paraleloen ugaritasun honetaz, artikulua idatzi zuen Josu Walio PuntuEus fundaziokoak, Euskararen teknologia errepikatuak, non zera zioen:
"Ez dugu itzultzaile automatiko bat euskararentzat, ezta bi ere, gehiago ditugu: Elhuyarrek garatutako Modela.eus batetik eta Vicomtech-en Batua.eus bestetik. Biek Eusko Jaurlaritzak finantzatutako ikerketa proiektu bera dute oinarri nahiz eta bakoitzak garapen propioa jarraitu duen. Eta bitartean, Eusko Jaurlaritzak bere aldetik beste dirutza bat gastatu du Alemaniako Lucy Software enpresarekin bere itzultzaile automatikoa garatzen".
Lucyk egindako hura gainditu (ordezkatu beharbada?) egiten du, itxura batean, aste honetan aurkeztutako Jaurlaritzaren tresna berriak. Teknologia garapen errepikatuen adibide gehiago eman zituen Waliñok artikuluan, eta azkenean ondorioztatu:
"Lankidetza eta lehia konbinatzen dituzten merkatuak omen dira berritzaileenak, baina gure kasuan faktore bat falta zaigu: masa kritikoa. Euskararen merkatuak ez du nahikoa tamaina teknologia bikoizketa bideragarri izan dadin. Hobe genuke baliabide teknologiko zein ekonomikoak euskararen burujabetza teknologikoa errealitate bihurtzera bideratuko bagenitu lankidetzaren bidez. Hori bai izango litzateke berrikuntza."
Gaiaren harira, beste iruzkin interesgarri bat ere egin zuen Twitterren Mikel Artetxe informatikariak (hain zuzen ere, itzulpengintza neuronalean aditu bat):
"lkarlana sustatzearekin ados, baina aktore eta produktu ezberdinentzat tokia uztea ere sanoa izan daiteke. Gakoa da diru publikoz finantzatutako lana libre egitea exijitzea (kodea + datuak). Hori da benetako "errepikapena" eta etorkizuneko menpekotasunak ekiditeko modua."
Hamasei urte zeramatzan Gabonak hemengo etxean igaro gabe. Urruti baita beti Australia. Haatik, lanak Euskal Herrira etortzeko aukera eman zion iragan urtearen amaieran, eta Lazkaon izan genuen aurtengo jaietan. Hangoak hango eta hemengoak hemengo, ibili dituen bide bihurri... [+]
Idazle, itzultzaile eta kantari da, euskarazko literatura ingelesera itzultzen espezializatua, eta aitzindari ere bai lantegi horretan. Hainbat sari eta merezimendu jasotakoa, Miren Agur Meabe idazlearen Hezurren erretura ingelesera itzuli, eta Etxepare saria jaso du oraindik... [+]
Aukera ematen du itzulpenak euskaraz, gaztelaniaz, ingelesez, frantsesez, katalanez eta galegoz entzuteko. Bestalde, itzultzaile neuronala Telegramen integratu du Elhuyarrek, mezuak itzultzeko aukera ematen duena.
Pandemiako 2020 itxialdian hasi ziren itzultzen Margarita Nafarroakoak idatzitako Heptamerona liburua. 2021etik urtero irakurraldi bate ere egiten dute Booktegik eta Nafarroako Ateneoak antolatuta.
Gipuzkoan Zubietako erraustegiaren kontrako mobilizazioetan parte hartu duten askok horietan ezagutuko zuten Iñaki, bere 80 urte paseekin aktibista beteranoena. Argazkian ageri da militante gazte batekin solasean erraustegiraino mendiz egindako martxan, 2018an.
Bi esperientzia linguistiko oso desberdin bizi izan ditut azken asteotan Hegoaldeko bi herritan. Bata, herri euskaldun bateko erakunde publiko batek antolatutako hitzaldi batean, eta, bestea, eskola bateko batzar batean. Hitzaldian baginen 80 lagunetik gora, nik esango nuke %90... [+]
Katalanera itzulitako euskal literaturak 1982tik 2020ra bitartean izan duen bilakaera aztertu du Aritz Galarraga Lopetegik aurtengo martxoan defendatu duen doktore-tesian. Ikerketak bi kulturen arteko harremanari buruz dauden zenbait uste datuekin kontrastatzeko balio du, baita... [+]
Hainbat literatura-lan itzuli izan ditu euskarara nahiz gaztelaniara. 44 urte zituela hil da itzultzaile nafarra.
Ekain honetan hamar urte bete ditu Pasazaite argitaletxeak. Nazioarteko literatura euskarara ekartzen espezializatu den proiektuak urteurren hori baliatu du ateak itxiko dituela iragartzeko.
3TimesRebelPress (3TR) argitaletxe independente eskoziarra jaio da, euskaraz, katalanez, galizieraz, gaelikoz, galesez… eta oro har hizkuntza gutxituetan idazten duten autore emakumeen literatura ingelesera itzultzea helburu duena, “mundu osoan sustatzeko”.
Anbereseko Central Staationen aurkituko du liburu honetako narratzaile izenik gabeak Jacques Austerlitz, bere iraganaz oroitu ezin den gizona. Hamarkadaz hamarkada eta hiriz hiri luzatuko dira bien arteko solasaldiak, lainoan bildutako memoria argitzeko ahaleginean. Idoia... [+]
Alda Merini (Milan, 1931-Milan, 2009) poeta italiarra izan zen. Lan asko argitaratu zituen, tartean hamarnaka poesia liburu eta bi-hiru autobiografia (L'altra verità. Diario di una diversa, La pazza de la porta accanto eta Reato di vita. Autobiografia e poesia).
Argitaletxe askok uko egin zioten Beirazko kanpaia liburuari, txolina eta arina zelakoan. 1963an argitaratu zen lehen aldiz, Victoria Lucas ezizenez sinatuta. Beirazko kanpaia eleberria izan zitekeen, baina autorearen bizitzatik oso gertu dagoen kontakizuna izanik... [+]
Barrenetik zulatzen zaitut: 8 ahots itsasertzetik poesia antologia elebiduna argitaratu berri du Liberoamerika argitaletxeak. Ekuador, Mexiko eta Argentinako lau poeta eta Euskal Herriko lau itzultzaile elkartu dituzte. Martxoaren 30ean aurkeztuko dute jendaurrean.