Hiru egunetan 12.000 kurrilo pasatu dira Organbidexka gainetik udazkeneko migrazioan
Udatik hona milaka dira Europako Iparraldetik Afrikarantz Pirinioak zeharkatzen dituzten hegaztiak. Euskal Herriko pasabidean bi behatoki berezitan zenbatzen dituzte urtero legez: Organbidexkan eta Lindusen. Aste hau 'pase' handikoa izan dela diote bietatik albisteak zabaltzen dituzten boluntarioek.
LPO Migrazioaren Akitaniako Behatokia arduratzen da Zuberoa eta Nafarroa artean Irati ondoan den Organbidexka gaineko behaketaz. Organbidexkako behatokia borroka eta lan askoren emaitza da, Organbidexka Col Libre elkarteak 1982an lortu zuen ehiztariek hartuta zeuzkaten mendi guztien artean lepo hori alokatu, bertan ehiza galarazi eta behatokitzat ezartzea.
Urriaren 24an behatzaileek zabaldu dute beren Facebookean: "Egun bikaina urriaren 23a Organbidexkako behatzaileentzako: usoak trumilka pasatu dira lepo gainetik, 37 901 hegazti zenbatu ditugu, horien artean eten gabeko pasean joan diren 17 000 inguru uso!".
Aurreko egunak ez dira txarragoak zian, nonbait, bezperan jakinarazi zutenez: "Berriro Organbidexkako zerua hegazti migratzailezz bete da! Aurreko egunetan lainoek ikuspena mugatzen zuten arren lepoan, kurrilo eta usoen pase izugarriek asebete dituzte aste honetan behatzaileak. Urriaren 19tik aurrera kurriloak saldoka iritsi dira, hiru egunetan 12.000 ale kontatzeraino! Usoak ere dotore azaldu dira, orain arteko egun bereziena urriaren 21a izan delarik: 13.091 uso egun bakarrean (denetara orain arte 25.154 metatuz), aurreko bi urteetan denboraldi osoan pilatutakoak baino gehiago. Emozioz betetako astea izan dute Organbidexkako behatzaileek".
Iaz, 2017ko urriaren 24an, zikoina beltzak izan ziren protagonistak Organbidexkan, bideo honek erakusten duenez:
Euskal Piriniok bigarren behatoki aparta Lindus mendilerroan dago, Nafarroako Auritz, Orreaga eta Ibañeta inguruetan. Lindus 2 proiektuak bermatzen ditu hemengo behaketa lanak. Hemen urriaren 23an 85.000 usotik gora zenbatu zituzten eta 3.000 kurrilo baino gehiago.
Muy buen paso de palomas hoy con al menos 85.000 ejemplares en paso por Lindus. Buenos números de grullas, con más de 3.000 ejemplares. Jornada para el disfrute. @LPOAk @SEO_BirdLife @auritz_burguete @GanNavarra @Enekoizar @casasruralesna @WildMigrations @Hawk_Mountain pic.twitter.com/BFepSGPf5T
— Bird watching LINDUS (@BirdingLindus) October 23, 2018
Hala ere, hegaztien udazkeneko migrazioa udazkena baino askoz lehenagotik hasten da, uda betean. Uztailean, esaterako, Mendenbaldeko Pirinioetan 20.000 miru beltz baino gehiago ikusi zen inguruok zeharkatzen.
Gaua da. Zuhaitzetan geratzen diren hosto gutxien artetik igarotzen da ilargiaren argia. Isiltasuna da nagusi. Txoriak sasi artean daude, babestuta lo, lo-edo. Baina bat batean zerbaitek kolpatu du sasia. Txori gehienak izutu diren arren, izoztuta bezala geratu dira, isilik... [+]
Ürx’aphal bat badügü
herrian trixterik,
Nigarrez ari düzü
kaloian barnetik,
Bere lagün maitiaz
beit’izan ützirik:
Kuntsola ezazie,
ziek adixkidik.
Txorien migrazioen mapak argi uzten digu hegazti migratzaileentzat pasabide interesgarri eta aberatsa dela Euskal Herria. 350 bat hegazti espezie zenbatzen ditugu negurako kanpora doazenen zein bertara datozenen eta migrazio-bidean atseden hartzeko pausagune dutenen artean. Bizi... [+]
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Hegazti buruhandia dugu hau, baina ez egoskorra delako, baizik eta fisikoki buru handia duelako. Horregatik da ezaguna hegazti hau, euskaraz erabiltzen diren izen askok bere begi eta buru handiari egiten diote erreferentzia: buruhandi, txorihandi, begihandi, ahohandi…... [+]
Hego luze eta zorrotzak eta v formako urkila-itxuradun buztana duen hegazti hau ikustean badakigu Euskal Herrira uda heltzear dagoela. Bizkarraldea eta buztana beltzak ditu, distira urdinxkekin, papar gorria eta azpialdea, aldiz, zurixka. Euskaldunon sinesmenetan presentzia... [+]
Esaera asko sortu ditu hegazti honek. Ikusteko zaila den arren, denok ezagutzen dugu. Nola? Kantuagatik. Bere izena kantu egiteko erak eman diola pentsa dezakegu. Urtero kantatzen du udaberrian eta uda partera aldiz, isildu egiten da. Esaerak dioenez, “maiatzean kuku, San... [+]
Basoan barrena oinez joan eta hara, ‘krrukrru-krru’ ozen bat entzun da. Bi aldeetara begiratu... Nor ote? Okil beltza hegan. Ez da hegazti txikia eta kolore beltza du, beleak bezala. Antzeko tamaina eta kolore bera dute bi hegazti horiek, horregatik da agian Sakanan... [+]
Desagertzeko arriskuan dagoen basoilarra ikusi dute azken egunetan Larra eta Aztaparretako naturgunean, Belaguako La Contienda bailarako eski estazioko aparkalekuan. Jokabide arraro horrek kezka sortu du biologoen artean, aurtengo negu beroak eraginda izan baitaiteke. Basoilarra... [+]
Kantuak ikasten eta soinuak imitatzen trebeak diren txoriek gaitasun kognitibo handiagoak dituztela ondorioztatu dute, Science aldizkarian argitaratu berri duten ikerketa batean.
Andatza-Ezkeltzu Bizirik taldeak antolatuta, irteera berezia egingo dute Ezkeltzu ezagutzeko: hegaztiei eta ondare arkeologikoari buruzko azalpenak emango dituzte ibilbidean zehar eta erakusketa ikusgai egongo den ukuiluan elkarrekin hamaiketakoa eginez biribilduko dute goiza.
Azterlan zabal batek erakutsi berri duenez, 1980tik 2016a bitartean hegaztien populazioak % 25 gutxitu dira azken 40 urteotan, eta ia % 60 nekazaritza-inguruneetako espezieen kasuan. Hori da, hain zuzen ere, Europako hegaztiei buruz orain arte egindako ikerketa handienaren... [+]
Sustrai Erakuntzak Bioaniztasuna Nafarroan, galtzeko arriskuan den bizi-baliabidea txostena kaleratu du. Bertan irakur daitezke Nafarroako Gobernuak 2021eko iraila bitarte jaso dituen datuak. Sustrai Erakuntzak nabarmendu du kopuru horiek gutxienekoak direla, haize erroten... [+]