Hiru deportatu politiko itzuli dira Euskal Herrira Cabo Berdetik eta Kubatik
Etxerat elkarteak jakitera eman duenez, uda honetan etxera itzuli dira Emilio Martinez de Marigorta eta Felix Manzanos Cabo Berdetik eta Iñaki Rodriguez Kubatik. Oraindik, baina, beste bost deportatu eta 24 erbesteratu politiko daude Euskal Herritik kanpo.
Hiru hamarkada baino gehiago etxetik urrun igaro ondoren, Euskal Herrian dira Emilio Martinez de Marigorta gasteiztarra, Felix Manzanos ugaotarra eta Iñaki Rodriguez deportatu politikoak. Lehen biak Cabo Berden izan dira 33 urtez, 1989an Aljeriatik deportatuak izan ondoren, ETAren eta Espainiako Gobernuaren arteko elkarrizketek porrot egin zutenean.
Rodriguezek, berriz, 37 urte egin ditu Euskal Herritik kanpo, 1985ean atxilotu eta konfinaturik egon ostean, lehenik Cabo Berdera eraman zuten eta ondoren Kubara.
Etxeratek jakinarazi duenez uda honetan itzuli dira Euskal Herrira hirurak. Euskal Preso eta Iheslari Politikoen Senide eta Lagunen elkarteak gogorarazi du, baina, oraindik beste bost deportatu politiko geratzen direla etxera ezin itzuli daudenak, baita 24 erbesteratu ere.
1980ko hamarkada bukaeran hasi ziren lehen deportazio politikoak, eta gutxienez 70 lagun eraman zituzten munduko beste toki urrunetara zigor moduan. Haietako 12, gainera, hil egin dira etxera bueltatu gabe.
Etxeratek azaldu duenez, deportazioaren kalteak ingurukoek ere jasaten dituzte: "Urte luzez lotura afektiboari eusteko milaka kilometro egitera behartuta dauden deportatuen senideek", esaterako.
2002an sortu zen Ataramiñe argitaletxea, eta ordutik euskal errepresaliatu politikoek idatzitakoak argitaratu ditu. 2017ra arte lan kolektiboak argitaratu zituen, eta horietako zenbaitekin antologia osatu du: Urrun da zeru urdina. Ataramiñe 2002-2017. Ez da... [+]
Askotariko egoerak bizi izan dituzten euskal iheslari eta deportatu politikoen seme-alaben testigantzak biltzen ari da Miren Azkarate Badiola donostiarra, liburu batean argitaratzeko. Konparatzeko inolako asmorik gabe, “ezberdinak baitira espetxeratuen eta atxilotuen... [+]
1984. eta 1989. urteen artean Frantziak, Espainiarekin adostuta, 70 euskal herritar deportatu zituen Afrikako eta Hego eta Erdialdeko Amerikako hamar herrialdeetara. Euskal Herrian 60ko hamarkadan loratu zen pizkunde eta borroka zikloari estatuek emandako erantzun... [+]
Juanjo Aristizabal Kortajarena trintxerpearrak eta José Miguel Arrugaeta San Emeterio bilbotarrak ondo ezagutzen dute deportazioa. 1984an deportatu zituzten biak: Panamara eta ondoren Kubara Arrugaeta; Panamara eta ondoren Venezuelara Aristizabal. 2014an itzuli zen Euskal... [+]
Ione Idigoras ez duzu deportatuen zerrendan aurkituko, baina 30 urtez sufritu du lehen pertsonan. Bere bizipen gordina beste askoren arteko bat dela dio, bereziki emakume eta seme-alaba askorena, eta ahaztutako errealitate horien aitortza aldarrikatzen du, minez bezain irmo.
Eugenio Barrutiabengoa Arbe arrasatearra 1978an errefuxiatu zen Ipar Euskal Herrian. Komando Autonomo Antikapitalistetako militantea 1981ean atxilotu zuten lehenbizikoz, eta asignazioa apurtu ostean Baionan bigarrengoz, 1984an. Venezuelara deportatu zuten orduan, María... [+]
Diplomazialariak 80ko hamarkadan Euskal Herriko deportatuekiko adierazitako “elkartasuna eta konpromezua” azpimarratu dute erbesteratuek.
Jesus Ricardo Urteaga Txetxu azkoitiar deportatua zendu da ostegun honetan Venezuelan, minbiziaren ondorioz. 1979an egin zuen ihes Azkoititik eta 1984an atxilotu zuten Frantzian. Urte berean, maiatzean Venezuelara deportatu zuten. Han bizi izan da orain arte, minbiziak hil duen... [+]
Gertakari gordinari kolorezko kontakizuna emateko gaitasuna du Etxegaraik. Are, genero jakina hautatu du horretarako: abentura. Bere deportazioaren 35 urteko abenturaren azken orria idaztekotan da: oro berria egiten zitzaion soldadu ohiarena.
Alfonso Etxegarai ETAko kide ohiak 33 urte eman ditu Afrikan deportatuta eta irailaren amaieran jakin zenez, Euskal Herrira itzuli berria da. Itzulera hori kontatu nahi du Caminho longe dokumentalak eta horretarako herritarren diru-ekarpenak jasotzen ari da.
1978an Plentzia utzi egin behar izan zuen Alfonso Etxegaraik, eta 1986tik Sao Tome eta Principe Afrikako herrialdean bizi behar izan du gaur arte.
Euskal Iheslari Politikoen Kolektiboak (EIPK) legeria arrunta eta “errealitate printzipioa” eskatu du iragan asteburuan, Irunen egindako IV. Foro Sozialaren karietara. Kolektibo honen iritziz, iheslari eta deportatu andana etxera liteke “salbuespenezko... [+]
'Kalera, kalera' dinamikak antolatuta egingo dute udako kalera martxa, festa giroan. Gipuzkoa, Bizkaia eta Nafarroa zeharkatuko ditu ibilbideak, eta jaia ere izango dela jakinarazi dute.