Hiroshimatik 70 urtera, 15.850 arma nuklear dituzte bederatzi herrialdek
Hiroshiman eta Nagasakin bonba atomikoak jaurti zituztenetik 70 urte bete dira aste honetan. Bigarren Mundu Gerra amaitzear zela AEBk Japonen egindako sarraskia gogoratzen den egun hauetan, munduko bederatzi herrialdek 15.850 arma nuklear dituzte eskura.
Egun, Errusia eta AEB dira, armamentu nuklearrari dagokionez, munduan nagusi: 7.000 buru nuklear baino gehiago dituzte biek. Fabrikazioan AEB da aitzindaria, eta historian pertsonen aurka arma nuklearrak erabili dituen bakarra ere bai.
2014ko Do not Bank to the Bonb informaren arabera, 411 banku erakundek finantzatzen dute munduko armamentu nuklearra, BBVA eta Banco Santander horien artean. 3.034 eta 830 milioi dolarretako inbertsioak egin dituzte banku horiek, hamar enpresa nuklearretan.
1968ko Arma Nuklearrak Ez Ugaltzeko Itunaren arabera, NBEko Segurtasun Kontseiluko bost kide iraunkorrek soilik eduki ditzakete arma nuklearrak. Hainbat informeren arabera, ordea, Pakistan, India, Israel eta Ipar Koreak ere badute armamentu nuklearra.
FundiPau bakearen aldeko erakundeko Jordi Armadansek adierazi duenez, egungo arma nuklearren suntsitzeko gaitasuna Hiroshima eta Nagasakikoena baino 100 aldiz handiagoa da. Globalki begiratuta, arma nuklearren kopurua 50.000tik gaur egungo 16.000ra jaitsi bada ere, hainbat potentzia nuklear bere armagintzaren modernizazio eta hobetze programetan murgilduta daude.
Hiroshima eta Nagasaki, hondamendi nuklearraren adibide
Bigarren Mundu Gerra amaieran, 140.000 hildako eragin zituen Hiroshimako bonbak, eta 74.000 Nagasakikoak. 1945eko uztailaren 6an jaurti zuten lehen bonba, uraniozkoa, eta uztailaren 9an bigarrena, plutoniozkoa. Harry S. Truman AEBetako presidenteak eman zuen erasoa gauzatzeko agindua.
Urteak geroago, bizirautea lortu zuten biztanleen artean minbizia eta gaixotasun kronikoen kopuruak izugarri igo ziren, eta abortoak eta fetoen malformazioak ere ohiko bihurtu ziren, erradiazioen ondorioz.
Arma nuklearren produkzioarekin, mantentze lanekin eta modernizazioarekin loturak dituzten hainbat enpresa aztertu dituzte, eta horien artean agertzen dira BBVA, Santander bankua eta SEPI.
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.
Tel Avivek Irango programa nuklearra erasotzea hipotesia baino gerta litekeen zerbait dela esateko, atzera begiratu du hedabide ugarik: 1981ean Iraken eta 2007an Sirian, ehiza-hegazkin israeldarrek erreaktore bana birrindu zuten. Baina aurrekari horiek ez dute zer ikusirik... [+]
Japonia, 1945eko abuztuaren 6a eta 9a. AEBek bonba atomiko bana bota zuten Hiroshima eta Nagasaki hirietan milaka eta milaka hildako eraginez; kopuru zehatzik ez dagoen arren, urte horren bukaeran hildakoak gutxienez 210.000 inguru izan zirela diote kalkulu zuhurrenek. Baina... [+]
Urrats berri horren berri eman du Errusiako Defentsa ministerioak maiatzaren 21ean, zehaztuz "Mendebaldeko arduradun batzuen mehatxuei" bideraturiko erantzuna dela. Oraingoz, arma nuklear taktikoak ez dira inoiz erabiliak izan, hain zuzen, suntsiketa gaitasun... [+]
Burua dardaratu eta ikaratu zigun ginkgoak (Ginkgo biloba). Lizar-makila denboran ginkgoa aspaldi galdutako zuhaitz espezietzat jotzen zen. Bere hostoen fosilak ezagutzen ziren, beste arrastorik ez.
Arma nuklearrak dituzten bederatzi herrialdeek 82.900 milioi dolar gastatu zituzten iaz arma horietan, 2021ean baino %3 gehiago. Arma Nuklearren Indargabetzerako Nazioarteko Kanpainak (ICAN) argitaratutako txosteneko datuak dira. Minutuko 157.000 dolar baino gehiago.
Vladimir Putinek iragarri du prest daudela jada hamar hegazkin armak Bielorrusian zabaltzeko. Europak mehatxu egin dio Bielorrusiari, eta planarekin aurrera jarraitu ezkero "zigor gehiagorekin" erantzungo diola adierazi du.
Ofizialki bederatzi estatuk dituzte arma atomikoak, eta horien %90 Errusiaren eta AEBen eskuetan da. 1945eko abuztuaren 6an eta 9an AEBek Hiroshimara eta Nagasakira jaurtikitakoez geroztik eraso atomikorik berriz bideratu ez izana "disuasio-printzipioari" lotu zaio... [+]
Putinek nazioari buruzko urteroko hitzaldian jakinarazi du “antzerki hutsa” dela akordio hori. Mendebaldeari egotzi dio gerraren erantzule izatea, eta Errusia soilik “indarra erabiltzen” ari dela “defendatzeko”. Armak “masan... [+]
Galtzeko arrisku handirik gabeko apustua da gainean dugun Kubako misilen krisiaren 60. urteurrenaren harira norbaitek gogora ekarriko duela “telefono gorria” abian jarri zela orduko bi potentzia nuklear nagusien artean. Besterik ez bada, esateko ditxosozko telefono... [+]
Kubako misilen krisiak hirurogei urte beteko ditu hilabete honetan. Gaur egun antzeko egoera batera hurbiltzen ari gara, baina iritzi publikoa ilargian dago.