Hirigintza, bidesariak eta nazio eraikuntza
Askotan bidesarien inguruan hitz egiten dugunean Katalunia datorkigu burura eta famatua bihurtu den “¡No volem pagar!”, baina gurean ere arazo larria daukagu. Nazio eraikuntzan sekulako garrantzia dutela iruditzen zait, zuzenki lotuta dagoen afera, betiere nazioa zazpi lurraldeak kontuan izanda.
Adibide batekin argi ulertuko dela iruditzen zait. Aski ezaguna da euskaldunok Kantabria eta Asturiasera joateko dugun ohitura, bada, asteburu pasa, oporretan edo egun pasa ere. Arraroa izaten da, aldiz, bilbotar bat Getaria, Zarautz… edo inguruetara joatea, zer esanik ez “muga” zeharkatu eta Iparraldera joateko; eta Santander… bezalako distantzia parekoan daude. Ukaezina da gertutasun kulturala, baina aldiz, ondoko herrialdera mugitzen gara askotan, eta ez da zehazki exotikoa delako edota politagoa, geografia antzerakoa baita.
Erabakigarria deritzot errepideetan aurkitzen diren bidesariak; mugikortasuna orokorrean. Lehengo adibidearekin jarraiki, distantzia parekora dauden bi herri jarriko ditugu, bilbotar baten egun pasak irudikatzeko. Honakoa antolatzerako orduan hau pentsatuko du seguruenik; bi aukera imajinatu ditzake: batetik Santanderrera joan, bertan bazkaldu, hiriaz gozatu, paseatu, ingurua ezagutu… eta bestetik, Zarautzera joan, Malekoitik paseatu, bapo jan, herria ezagutu, arkitekturaz gozatu… Bi kasuetan planak antzekoak dira, eta duda barik litekeena da bigarrengoa aukeratzea, lehen esan legez gertutasun kulturalagatik eta baita auto pilaketengatik (A8ko pilaketa madarikatu eta bukaezinak…), maiz jasaten ditugunak Muskizetik mendebaldera. Hala ere, kontuan hartu ez dugun faktore bat dago, bidesariak.
Badirudi agintariek ez dutela honetan pentsatzen. Non gelditzen da herrigintza, nazio eraikuntza? Akaso hobea edo komenigarriagoa al da Kantabria, Gaztela, Errioxa, Aragoi… eta bestelako autonomiekin erlazionatzea? Horrela eraikiko dugu etorkizuneko Euskal Herria?
Bazkaltzekoa etxetik eraman genezake edota kapritxo bat eman eta jatetxe batera joan. Gasolina modu berean gastatu beharko dugu, distantzia parekoa diren lekuak jarri baititugu. Orduan, poltsikoan aldaketarik nabariena bidesarian dago. Eguna bukatzerakoan Kantabriara bidaiatu duenaren eta Euskal Herrian barna ibili denaren artean 22€ baino gehiagoko ezberdintasuna egon daiteke (lehen esan legez distantzia handitu dezakegu Asturiaseraino eta Baionaraino eta prezioa oraindik altuagoa izango da).
Modu berean ezberdintasuna autobusez bidaiatzerakoan ere nabaria da, baina honakoa aparteko puntua da, ezen aldagai gehiago sartzen direlako ekuazioan; besteak beste, frekuentziak, ditxosozko hamaika txartel ezberdinak probintzia bakoitzeko…
Begi bistakoa dirudien arren, badirudi agintariek ez dutela honetan pentsatzen. Non gelditzen da herrigintza, nazio eraikuntza? Akaso hobea edo komenigarriagoa al da Kantabria, Gaztela, Errioxa, Aragoi… eta bestelako autonomiekin erlazionatzea? Horrela eraikiko dugu etorkizuneko Euskal Herria? Ez dirudi aitzakia autopistaren mantentzea (Espainiako Estatuko tarterik kaxkarrenetarikoa baita Bilbo-Donostia batzen duena), izan ere diru hori beste modu batean irabaz daiteke. Besteak beste, joan-etorriak errazten dirua Euskal Herrian bertan geldituko zen, guk geuk kudeatzeko, lanpostuak sortuko genituzke, euskara gure hizkuntza den erabilera indartu eta hedatu… Euskal Herria eraiki. Ondoko Kantabrian jada martxan daramate horrelako planek aspalditik, baina hemen ikuspegia murriztuagoa omen dugu eta soilik dirua biltzean pentsatzen dugu. Adibide argia dugu bizkaitarrok SuperSur famatuarekin, sekulako dirutza inbertitu eta gero kasik inork erabiltzen ez duena… Noiz arte? Batek daki... Helburua? Batek daki…
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Azken 15 urteetan dugun Internetak hartu duen bilakaera ikusita, duen eredu teknologiko eta negozio ereduari lotuta, gizatasunaren alde txarrenak areagotzeko tresna dela pentsatu dezakegu. Ideia horrekin konforme ez dauden eragileak sortu dira mundu osoan zehar. Honako... [+]
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Esaten da Simone de Beauvoir-ek idatzi zuela zapaltzailea ez litzatekeela hain indartsua izango zapalduaren lerroetan konplizerik ez balu. Niri oso normala iruditzen zait... zer nahi duzue, ba? Zapalduta zaudenean, ulergarria ere bada zure kondizio hori hobetu nahi izatea, eta... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]