Hilekoaren aurreko sintomak detektatzeko tresna garatu du arrasatear batek
Leire Aperribai psikologian doktoreak hilekoaren aurreko sintoma fisiko eta psikologikoak detektatzeko tresna bat garatu du. "Emakume batzuek hilekoaren aurreko egun eta astean hainbat asaldura pairatzen dituzte, eta horiek antzemateko screenning edo kriba-tresna bat egin dugu; profesionalek erabiltzeko galdera sorta bat da", azaldu du Goienak plazaratutako elkarrizketan.
Sintoma horiek fisikoak edo psikologikoak izan daitezkeela dio Aperribaik: "Tripako minak, buruko minak eta horrelakoak, fisikoei dagokienez; eta psikologikoak, berriz, depresio, herstura edo antsietateari edo portaera ezberdinei lotutakoak; hau da, gehiago jan beharra edo loaren portaeran aldaketak. Hilerokoaren aurreko astetik edo bezperan etor daitezke sintoma horiek eta hilerokoarekin batera edo hurrengo egunetan desagertu egin beharko lirateke".
Desagertzen ez badira, emakumeak beste arazo eta gaixotasunen bat duela adieraziko luke, Aperribairen arabera. "Nagusitzen diren sintomak depresiboak badira, adibidez, depresioarekin lotutako zerbait izan dezakegula erakutsi ahal du edo ditugun sintomak herstura edo antsietatearekin lotutakoak badira, hersturarekin lotutako nahaste batekin pentsatu beharko dugu eta ez hilerokoarekin lotutako nahaste baten".
Aperribairen hitzetan, hilekoaren inguruan hainbat mito dago. "Batetik, badaude emakumeak, asaldurak dituzten arren, hilerokoarekin lotu nahi ez dituztenak. Hau da, hilerokoaren aurreko nahaste hau existitzen ez den sinesmena dagoelako. Baina badago beste muturrean, beste mito bat, emakume guztiok hilerokoaren aurretik gorabehera handiak ditugula. Egin dudan azterketa honek balio du mito horiek apurtu eta esan ahal izateko badaudela asaldura horiek jasaten dituzten emakumeak, baina gutxiengoa direla. Hilerokoa dugun emakumeetatik, %5 lirateke aldaketa edo sintoma horiek dituztenak".
Irakurri elkarrizketa osoa Goiena.net-en: "Hilerokoarekin lotutako sinesmenak apurtzeko, zientifikoki frogatutako tresna baliagarria da".
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.
Arazo mentalak dituztenen kopurua haziz doa, oraindik ere estigma sozial handia dute atzean eta, horri aurre egiteko, buruko nahasmenduren bat dutenak lan mundura bideratzen saiatzen da Elkarkide, Nafarroako Parlamentuan azaldu duenez. Lan horretan jarraitzeko laguntza eskatu du.
Dezibelio eta argiztapen muturrekoak ohiko diren makro-ikuskizunen eta makro-estimuluen garaiotan, autismodun haurren bueltako elkarteek aspalditik egindako eskaera zabaltzen ari da pixkanaka, baita Errege Magoen desfileetan ere: ez musika, ez argiztapen, ez abiadura... [+]
EAEko biztanleen %23,9k osasun asegurua zeukan kontratatuta 2023an, Eustaten datuen arabera. 2021eko datuekin alderatuta, %4,1 gehiagok. Batez ere traumatologia, oftalmologia, ginekologia eta dermatologia kontsultak egin ziren. Aseguruen %61,3 enpresentzakoak edo bestelako... [+]
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
.jpg)
Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.
Osasun Legea aldatzea beharrezkoa dela adierazi du Nafarroako Osasun kontseilariak, hala nola Osasunbidea enpresa-erakunde publiko bihurtzea, bestela “luze gabe sistemak porrot” egingo duela argudiatuta. Sindikatuak ez daude formula horrekin ados.
Kutsatze gutxiago egon ez dadin diagnostiko horiek lehenago egitea zein garrantzitsua den azpimarratu du Nafarroako Osasun zuzendari nagusiak. “Osasun-sistemara heltzeko zailtasun handiagoak dituztenengan” jarri du fokua aurtengo hiesaren Eguneko kanpainak.Nafarroak... [+]
Atun latatan aurkitu diren merkurio kopuruekin asaldatuta dabiltza herritarrak. Bloom erakundeak Europan egindako ikerketa baten arabera, Carrefour, Intermarché, Mercadona, Aldi... supermerkatu guztiek merkaturatzen dute atuna kutsaturik. Arrantza industrialak berehala... [+]
Haurdunaldiaren zazpigarren hilabetean hil zen Aduna, Amets Etxeberriaren alaba. Halakoetan, erru sentimendua da bizkar gainean emakume askok hartzen duen zama, dolua ere oztopatzen duena. Profesionalengandik jasotzen duzun tratua funtsezkoa dela dio Etxeberriak, horri aurre... [+]
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]