Hezkuntza Lege berria: laino ilunak ortzi-mugan
Hezkuntza Lege berri baten lanketan ari dira EAEko alderdi politikoak. Legebiltzarreko Hezkuntza batzordeak aurkeztutako lehen zirriborroaren ondotik, EAJk eta PSEk adostutako zuzenketak ezagutu ditugu, eta lehenak eragiten zigun kezka areagotu besterik ez digu egin Arnas Dezagun ekimeneko gurasooi. EAJrengandik behintzat, ez genuen halako atzera-jauzirik espero.
Baina testuari ekin aurretik, ekar dezagun gogora, labur bada ere, hizkuntzari dagokionez nondik abiatzen garen EAEko Hezkuntza sisteman.
Egun, derrigorrezko hezkuntzako ikasleen %65 inguru D ereduan daude matrikulatuta (Haur Hezkuntzan %80 inguru). Aldiz, Lanbide Heziketan %20ra ere ez dira heltzen, aurreko eskolatzean euskalduntzen eginiko ahaleginak zuloan behera botaz, lan munduaren atarian.
Gogorarazi ere, EAEko eta Nafarroako D ereduko ikasle guztiek menperatzen dutela gaztelera, derrigorrezko gazteleraren erreinuan eta itsasoan bizi garenez.
Bestalde, Jaurlaritzaren baitako ISEI institutuak agerian utzi du D ereduak gero eta zailtasun handiagoak dituela ikasleak euskalduntzeko (%40k ez dute nahikotasun maila eskuratzen derrigorrezko ikasketak burututa).
"Proposamena euskara eta euskal kultura fikziozko sistema “eleanitz eta kulturarteko” batez ordezkatzera dator, akulturazioa eta gazteleraren nagusitasuna areagotuz, ingelesaren komodina lagun"
Oinarri hauekin, murgiltze eredua ez den beste edozein ereduk atzerakada besterik ez du eragingo gazteen euskalduntzean. Asko kezkatzen gintuen alderdiak eredu eleanitzaren inguruan jarduten ikustea, eta EAJk eta PSEk adostutako zuzenketak dagoeneko jasaten dugun krisia areagotzera datoz. Izan ere:
Hezkuntza eredu hirueleduna (euskara, gaztelera eta ingelesa irakas-hizkuntza gisa) proposatu dute, euskarazko gaitasunaren eta hezkuntzaren kalitatearen kaltetan.
Jatorrizko testuan, ikastetxeek euskararentzat arnasgune behar zutela aipatzen zen, baina zuzenketetan, aipua desagerrarazi dute.
“Ikasleen hizkuntza-gaitasunak hobetzea” aipatzen zen ere jatorrizkoan, baina zuzenketetan “gaitasun guztiak hobetzea” baino ez da jasotzen.
Jatorrizko testuak, ikasketak burututakoan “bi hizkuntza ofizialak maila berean menperatu beharra” ezartzen zuen. Adostutako zuzenketek “bi hizkuntza ezagutu beharra” baino ez du jasotzen, “maila berean” desagerrarazita.
Hezkuntza “eleanitz eta kulturartekoaren” alde egiten dutela diote "hizkuntz eta kultur kontzientzia zabal bat eskuratzeko" xedez. Eufemismoak gorabehera, proposamena euskara eta euskal kultura fikziozko sistema “eleanitz eta kulturarteko” batez ordezkatzera dator, akulturazioa eta gazteleraren nagusitasuna areagotuz, ingelesaren komodina lagun.
Eskolaren euskalduntzeko ahalmenari azkena eman nahi diote?
Haur etxetik euskaldunak sistematikoki sakabanatzea, EiTBko eta pantaila guztietako euskarazko eskaintza ikaragarri pobrea, gizarte sareen erdal itsasoa, euskarazko kultur eskaintza orokorraren eskuragaiztasuna eta beste hamaika mehatxu zama nahikoa ez baziren, adostu duten eredu hirueledun honek azkena eman diezaioke eskolaren euskalduntzeko ahalmenari.
Arnas Dezagun guraso-ekimenean oso kezkatuta gaude azken hilabeteotan ikusi ditugun mugimenduekin. Itxaropen izpi bat eragin digu hala ere, ELA, LAB, Steilas eta CCOOk egin duten greba deialdi bateratuak, besteren artean honako aldarrikapena egiten duenak:
“Euskararen murgiltze eta mantentze eredu orokortua, ikasle guztiei euskara gaitasun egokia bermatuko diona eta ikastetxe bakoitzaren ingurune soziolinguistikoaren arabera egokitua, tokian-toki euskara indartzea helburu izanik”.
Hori da bidea, eta orain da eragile euskaltzale guztiok batera jokatzeko unea. Egoera larria da. Neurriko erantzuna ematea dagokigu, ortzi-muga areago belztu baino lehen.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]