2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.
Hiri gehienetan arazo orokorra izanik, Bermeoko kasua bereziki larria zela iruditzen zitzaigun, izan ere, herriko ikasle guztiak hartzeko adina gela ituntzen jarraitzen da, nahiz eta ikasle horietako askok herriko eskola publikoan kalitatezko hezkuntza eta euskalduna jaso dezaketen. Eskola pribatuetako plazen neurrigabeko eskaintza horrek merkatu lehia areagotzen du; hala, lau ikastetxeak energia eta baliabideak xahutzera bultzatzen ditu familiak erakartzeko, batez ere lehen aldiz matrikulatzekotan direnak.
Nazioarteko hainbat azterlan konparatibok erakusten dute gainkontzertazioa dela eskola segregazioaren arrazoi nagusia; izan ere, beharrezkoa ez den plaza-eskaintza sortzen du, baliabide publikoak xahutuz eta, batez ere, hezkuntza publiko inklusiborako eskubidea murriztuz, biztanleriaren sektore boteretsuen askatasunaren alde, gainerako familiekin ez nahasteko.
Duela hilabetetik hona, asko izan dira elkartasun adierazpenak eta gure aldarrikapenek oihartzuna izan dute bai komunikabideetan bai eztabaida politiko zein sozialeko eremuetan ere. Bitartean, euskal auzitegi eskudunek bertan behera utzi zuten ikastetxeen sarea antolatzeko eta planifikatzeko dekretua. Horrenbestez, gelak ituntzeko gutxieneko ratioak handitu ziren (hamazazpi ikasle), eta Hezkuntza Saila indarreko lege-esparrurik gabe geratu zen martxoaren 5ean hasitako onarpen-prozesuaren aurrean.
Itunpeko eskolen gainkontzertazioa amaitzea eskatzen dugu, hau da, Bermeoko haurren beharrei erantzuteko behar direnak bakarrik ituntzea, ikasleen banaketa bidezkoa eta legezkoa egin ahal izateko eta neurriz kanpoko lehia saihesteko
Agian azken arrazoi horrengatik ez dugu oraindik erantzunik jaso. Hala ere, bai udalak eta bai hainbat eragile politiko eta sozialek gure aldarrikapenean laguntzeko konpromisoa hartu dute, zeina argia eta zehatza den. Itunpeko eskolen gainkontzertazioa amaitzea eskatzen dugu, hau da, Bermeoko haurren beharrei erantzuteko behar direnak bakarrik ituntzea, ikasleen banaketa bidezkoa eta legezkoa egin ahal izateko eta familiak erakartzeko neurriz kanpoko lehia saihesteko.
Gehiegizko kontzertazioa amaitzea ez da soilik justizia neurri bat; legezkotasuna errespetatzea; diru publikoa modu eraginkorrean erabiltzea; edota ikastetxeen arteko bizikidetzarako baldintza bat (zeinean sinistu egiten dugun eta horren bidean urte osoan lan egiten dugun), baizik eta, gainera, ezinbesteko neurria da eskualdeko beste udalerri batzuetako eskola txikien biziraupenerako. Izan ere, tantaka, ikasleak garraio pribatuan hirietako itunpeko ikastetxeetara bideratzeko joeraren eraginez, herri askotako eskolak husten ari dira eta, halaber, hurbileko hezkuntza publikorako eskubidearen aurka egiten du.
Era berean, gure aldarrikapena ez da soilik gehiegizko kontzertazioa amaitzea. Horrez gain, itunpeko ikastetxeetan biztanleria zaurgarriari zuzendutako plaza nahikoa gordetzea eta ikasturtean zeharreko matrikulazio bizia bermatzea exijitzen dugu. Eskola publikoa ez da ikastola edo ikastetxe erlijioso batera joateko pribilegioa ez dutenentzako azken baliabidea. Eskola publikoa da euskal hezkuntza-sistemaren funtsezko zutabea, eta ikastetxe pribatuek askotariko herritarrei ateak ireki behar dizkiete daukaten finantzaketa publikoa bermatu nahi badute, legeak eskatzen duen bezala.
Amaitzeko, Bermeoko eta Euskal Herri osoko itunpeko ikastetxeetako familiei adiskidetasun mezua helarazi nahi diegu. Gure aldarrikapena ez da beraien eredu pedagogikoen aurkakoa ez eta beraien hezkuntza-komunitateen aurkakoa. Aitzitik, iruditzen zaigu ikasleen banaketa bidezkoak (behar demografikoetara egokituta eta inklusibotasun-irizpideei erreparatuta) ikastola eta ikastetxeei ere mesede egiten diela. Haien seme-alabek legezko eta bidezko banaketa horren onura jasoko dutela sentituko dute, ikasleak erakartzeko presioa murrizten ikusiko dute, eta gero eta normaltasun handiagoz hautemango dute beren ikastetxeak nahiago lituzketen familia batzuk publikora etortzea, plazak planifikatzeko eta banatzeko esparru garden eta eraginkor baten baitan. Kontrakoa gure herri eta hirietako sektore desberdinen arteko bizikidetza arrarotzen duen eta izateko arrazoirik ez duen gatazka betikotzea da.
Itxasne Gabilondo, Izaskun Martinez, Biotza Unanue
Bermeoko San Frantzisko Eskola Publikoko Familia Elkartea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Zinez txalogarria, eskolako irakasle talde jakin baten borondatez, eta zenbait gurasoren inplikazioz, A ereduko ikastetxe estigmatizatu bat D ereduko eskola bilakatzeko abian jarri duten prozesua Gasteizko Judimendi auzoan. Honela, posible egiten ari dira Araba, Bizkaia eta... [+]
Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]
Azterketak amaitzearekin batera ohikoak bihurtu dira ikasleriaren artean, urteko garai honetan merkeak diren hegaldiak hartu eta adiskideekin bidaiatzea. Horrela egin dut neuk ere eta Londresera joateko aukera izan dut. Ildo beretik, bertan “euskaldun” pilarekin egin... [+]
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Heldu zaigu EAEn 2025-26 ikasturterako ikastetxeetan matrikula egiteko garaia, eta etxe askotan etxeko txikienak urrats berria emango du hemendik gutxira, irailean, eskolaratzea, alegia. Euskal Eskola Publikoaz Harro Topaguneko kideok apustu sendoa egiten dugu eskola publikoaren... [+]