LER kodea: Zaldibarko amianto isuri ez arautuak argitzeko gakoa
Zergatik da hain garrantzitsua Hondakinen Europar Zerrenda (LER gazteleraz) irakurtzen jakitea? Une honetan honen baitan dagoelako Zaldibarko zabortegian 2012an arauz kanpo isuritako amiantoaren auzia. 2007ko Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Baimen Bateratuak (IBB) ez zion horretarako baimenik eman, aldiz, Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Sailak dio baietz, IBB horretan jasota dagoela amiantoa isurtzeko baimena. Ikus dezagun, zer baimen ematen duen zehazki 2007ko IBBak eta zein baimen ez duen ematen.
Hondakinen Europar Zerrenda (LER gaztelaniaz) gaurkotua zein den Europar Batasunaren webgunean ikus daiteke. 2014ko abenduaren 18an egin zizkioten azken aldaketak. Hondakinak kudeatzen dituzten enpresa guztiek identifikatu behar dute hondakin bakoitza, jakiteko zehazki zein hondakin mota den eta zein ezaugarri zehatz dituen. Horrela ebaluatzen dira bere tratamendurako aukerak. Identifikatzeko sistema europarra da LER eta zifraz osatutako kode bat da. Sistema honek hondakinak karakterizatzen ditu bere sorrera eta jatorritik.
Gakoa: hondakinak sei zifraz izendatzen ditu HEZk
Hondakinak kudeatzeko azpiegitura batek (adibidez Zaldibarko kasuan, Verterren zabortegiak) zein hondakin jaso ditzakeen eta zein ez jakiteko, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailak azpiegitura zehatz horri eman dion Ingurumen Baimen Bateratura (IBB) jo behar da, eta bertan baimendutako hondakinen zerrenda ikusi. Baimendutako hondakin moten zerrenda honek zehazten ditu Hondakinen Europar Zerrendatik (LER) zein diren azpiegitura honetan kudeatu daitezkeenak. Hemen ikus ditzakegu 2007an Eusko Jaurlaritzak eman zion lehen IBBk baimendutako hondakin mota zehatzak (42. orritik aurrera).
Irudi honetan ikus dezakegu zehazki zer dion amiantoa eraman dezaketen hondakinen inguruan:
.jpg)
Europar Batasunaren azken dokumentuak berak horrela azaltzen du nola definitzen dituen hondakinak LERek, "Hondakinen zerrenda" atalean (erredakzioan itzulia):
"Hondakin mota ezberdinak erabat definituta daude sei zifrarekin, eta kapituluen tituluak lau eta bi zifrarekin. Zerrendan hondakin bat aurkitzeko, prozedura hau eramango da: (...) bilatu hondakin horrentzat egokia den sei zifrako kodea".
Goiko irudian ikus daitekeenez, 2007ko Ingurumen Baimen Bateratuak ez zuen baimenik eman "material amiantodunak" deitzen zaien hondakin motarentzat: 17 06 05 zenbakia du amiantodun hondakin zehatz horrek eta baimenean ez da ageri zerrenda honetan.
Ingurumenak LER kodea oker irakurtzen jarraitzen du
ARGIAren albiste hau otsailaren 27an egin du publiko gaztelaniaz El Salto agerkariak. Sare sozialetan Eusko Jaurlaritzaren Ingurumena sailak erantzun du, 2007ko Ingurumen Baimen Bateratuak onartzen zituela amiantodun hondakinak, eta lau zifrako atalburua aipatzen du horren froga moduan.
La autorización ambiental integrada de 2007 contempla como residuos admisibles en este vertedero los materiales de aislamiento y materiales de construcción que contienen amianto. Así consta en el anexo 2, en la última página, del enlace que has proporcionado 👇 pic.twitter.com/jGyDva0aOw
— Ingurumena | Medioambiente (@Ingurumena_Eus) February 27, 2020
ARGIA hedabideak, artikulu honetan erreferentzia egin zaion HEZ kodea arautzen duen Europar Batasuneko dokumentua kontsultatzeaz gain, eta Espainiako Buletin Ofizialean ere hondakinak izendatzeko irizpide bera jasotzen dela ikusteaz gain (ikus Sarrerako B atala), gaian kualifikatutako adituei egin die kontsulta eta denek ebidentetzat jo dute EHZ kodearen arabera, hondakin motak sei zifrekin izendatzen direla, artikulu honetan azaldu dugun moduan, eta lau zifraz agertzen direnak ez direla Zaldibarko zabortegiaren Ingurumen Baimen Bateratuen kasuan baimendutako hondakinak, baizik, kapituluen izenburuak.
Zaldibar Argitu plataformak ekitaldia egin du igandean. Ez dago berririk “euskal oasian”, adierazi dute, “Eusko Jaurlaritzak dena ondo egin zuela errepikatu zuen”.
Baionako Auzitegiak ezarri duenez, Basusarrin dagoen Etcheverry-Mindurri enpresak 150.000 euroko isuna ordaindu beharko du, eta Donibane Lohizuneko CBA Artolak 100.000 eurokoa.
Enpresari eskatu dio lan horiek egiteko Arantxa Tapiaren sailak, baina Verter-ek ez du erantzun. Lanek “bospasei” urterako ziurtatuko dute zabortegiaren egonkortasuna, 750.000 euroko aurrekontuarekin.
Ostegunean ziren deklaratzekoak Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Saileko hiru teknikariak, baina justizia auzitegietako lanuzteen ondorioz ezin izan dute egin. Verter Recycling enpresari Ingurumen Baimen Bateratua nolatan eman zioten azaldu beharko dute.
Jaurlaritzaren Ingurumen Saileko hiru teknikarik deklaratuko dute, Zaldibarko zabortegian ingurumenaren kontrako delituak ikertzen dituen auzian. Zaldibar Argitu plataformak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen kartak elkarretaratzera deitu dute Durangoko epaitegi aurrean.
Hirien hondakinak bildu eta txikitzen diren lekuetara bisitaldia egitea eskoletako derrigorrezko txangoa izan beharko litzateke. Gaileta paketetxo bat ireki barneko bi gaileta irensteko, eta pakete azalaren ibilbidea mentalki eraiki. Helmugan paratzen da giza aktibitatearen... [+]
Hondamenditik hiru urte bete direnean prentsaren aurrean aitortu du Tapia sailburuak "ikuskapen teknikoak" egiten ari direla, zabortegia "egonkor eta seguru" dagoela, baina oraindik ez dela zigilatuko horretarako baimena eduki arren. Izan ere, Verter... [+]
Zaldibar Argitu plataformak deituta Alberto Sololuze eta Joaquin Beltran langileak omendu dituzte Eitzaga auzoan, zabortegian harrapatuta geratu zirenetik hiru urtera. Auzia argitzeko beharra berretsi dute eta ardura politikoak hartzeko eskatu.
Zaldibarko zabortegiaren hondamendiaz geroztik hondakinen kudeaketan Bizkaian dauden hutsuneak nabarmendu ditu talde ekologistak txosten batean. Azaldu duenez, hondakinak kudeatzeko plan berriaren zirriborroa oraindik ez da onartu eta 2016koa dago indarrean. Hondakin organiko... [+]
Datorren igande eguerdian, otsailaren 5ean, Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze langileak oroitu eta argipenak eta erantzukizunak eskatuko ditu Zaldibar Argitu plataformak.
Heriotza, drama, lana, luizia, mina, angustia. Mugak, neurriak, grinak, maitasuna eta sendia. Inauteria. Zaldibar eta pandemia; bizitza zabortegian. Estreinatzear da Axut eta Artedrama antzerki konpainiek elkarlanean sortu duten azken lana: Hondamendia. Urriaren 14an egingo dute... [+]
Europako Batzordeak beste behin adierazi du Eusko Jaurlaritzak legedia bete zuela Zaldibarko zabortegiaren kasuan. Zaldibar Argitu plataformak nabarmendu du Lakuak bidalitako informazioa soilik izan duela kontuan Bruselak.
Otsailean urte bi bete dira Zaldibarko zabortegia amildu zela. Martxoan pandemiaren bigarren urteurrena dator, bi hilabetez etxean geratu ginenekoa. Katastrofe bi. Bigarrenak lehenengoa estali zuen, baina Eitzagako hondamendiaren gestioak erakutsi zigun izurritea zelan kudeatuko... [+]