Herriko haziak biltzeko eta zabaltzeko tokia Itsasun
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi ziren hazien gaia lantzen taldeko zenbait kide, eta duela bi sortu zuten sarea. “Hemengo haziak biltzen ari gara, eta asmoa da publikoari zabaltzea eta sentsibilizazioa egitea, herriko haziak zer diren, nola erabiltzen diren, bioaniztasun landatuan zein garrantzi duten…”, esan du.
"Herriko hazi" edo "etxaldeko hazi" gisa izendatzen dituzte bertako barietateak edo bertako baldintzetara egokituta daudenak. “Anitz-anitz galduak dira, orokorki aipatzen da bioaniztasun landatua %80 galdu dela. Hemen ez dugu kontaketa zehatzik eginda, baina baratzeetan ikusten da zinez galdu dugula hazien kultura”, nabarmendu du Mendibourek. Galdutako hori pausoz pauso berreskuratzeko helburuarekin ari da lanean Hazi Sarea Ipar Euskal Herri osoan. Etorkizunean hazi banku zabala lortzeko lehen pausoak ematen ari dira. Momentuz, diotenez, bankua “armairu txiki bat” da, baina, pixkanaka hazi gehiago biltzea eta hazien zaintzaile gehiago ekimenera batzea da helburua.
Hegoaldeko hazien bueltako ekimenekin harremana badutela ere nabarmendu du sarekideak, Aleka elkartearekin edo Hazien Sareekin, besteak beste. “Entseatzen gara haiekin harremanak izaten, oraindik bide laburra dugu eta denbora behar dugu, baina xedea dugu Hegoaldearekin lotura egitea”, azaldu du. Harreman horren erakusle, otsailaren 16an Itsasun ospatuko duten bigarren Hazi Azokan, Ipar nahiz Hego Euskal Herritik parte hartuko duten proiektu eta laborariak.
Hazi azoka
Iaz antolatu zuen sareak lehenbiziko Hazi Azoka, arrakasta handia izan zuena. “Biziki baikorra izan zen guretzat, konferentzia izan genuen goizean, eta hara ere jende asko bildu zen”, dio Mendibourek. Jendartean bertako hazien gaiarekiko interesa badagoela sumatzen dute, eta horretan sakontzeko aukera bikaina izanen da Hazi Azoka. Otsailaren 16an izanen da hitzordua, Itsasuko Sanoki gelan, goizeko 10:00etatik arratsaldeko 17:00ak arte. Tartean, haur nahiz helduentzat tailerrak, hazi trukea, ekoizle eta hazizainen postuak, jana eta edana… denetik izanen dute. “Gure asmoa da urtero azoka hau egitea eta jendea bertan parte hartzera gonbidatzea. Izan laborari edo ez, nornahi egiten ahal da haziekin, trukatzeko momentu bat da”, gogorarazi du.
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]