Herri lurrak eta bertako basoa berreskuratzeko proiektua Bergaran
Pandemia dela eta ez dela, gero eta jende gehiago ari da hurbileko mendietara jotzeko ohitura hartzen, eta dirudienez, gure basoen egoeraren inguruan hausnartzeko aukera ere ematen ari da. “Pinuaren gaitzak zuhaitzok hondatu edo egoera oso kaxkarrean utzi ditu, eta horietako asko kendu egin dira, hemen ohikoa den arrasa mozketaren bidez”, azaldu du Ainhoa Agirrebeña Zabala Bergarako Kukubaso elkarteko kideak. Hain zuzen, inguruko basoen egoeraz kezkaturik zegoen herritar talde batek elkartzea erabaki zuen 2021ean, bestelako baso kudeaketaren alde egiteko eta herri lurrak berreskuratzeko asmoz.
Harreman estua du lurraren jabetzak basoaren kudeaketa ereduarekin, eta Bergararen kasuan ere argia da lotura hori. “Partzela txiki asko ditugu gurean, baina guztira, lur publikoak herriko lurren %2 baino gutxiago dira”, dio Agirrebeñak. Horregatik, bertako basoaren alde egiteko, beharrezko jotzen dute herri lurrak berreskuratzea. Baina, zertaz ari gara bertako basoa berreskuratzeaz ari garenean? Gauza bat argitu du Kukubasoko kideak: “Askotan, landaketekin lotzen dugu automatikoki, baina ez du zertan horrela izan, batzuetan naturari bere lana egiten uztetik hasten baita prozesua”.
Urtebeteko ibilbidean, lagapenen bidez hainbat lursailen kudeaketa bere gain hartu du Kukubaso elkarteak, tartean, Agirretxeberri baserriko kideek utzitako 2,1 hektarea. Zenbait sailetan landaketak egin dituzte, auzolanean: astigarra eta haritza jarri dituzte batez ere, baina baita gorostiak, lizarrak, urkiak eta hagin bat ere. “Aurrera begira, lursail horretan artea sartu nahi dugu, duela urte asko artadia baitzegoen hor”, gehitu du kideak. Bergarako Udalarekin elkarlanean ari da taldea hastapenetik, eta azken asteotan herri lurrak erosteko deialdia egin berri du udalak.
Pedagogiaren garrantzia
“Pedagogiaren alorrari ere garrantzia handia ematen diogu elkartetik, bai umeei eta baita helduei begira”, azaldu du Agirrebeñak. Aurkezpenen, hitzaldien eta antzekoen bidez lantzen dute alor hori, baina alderdi praktikotik ere bai. “Gure lehen landaketa egin genuen ingurua oso laua da eta herritik oinez joateko moduan dago, eta beraz, umeekin joateko deialdia egin genuen. Sekulako arrakasta izan zuen”. Lanketa interesgarria, kontuan izanda haiei egokituko zaiela gaur egun berreskuratzeko bidean diren baso horiek etorkizunean zaintzea eta mantentzea.
Pixkanaka eta pauso txikiak emanez, beste pentsatzeko eta ekiteko modu bat hedatzen ari da Kukubaso elkartea Bergaran, Euskal Herriko beste hainbat tokitan sortu diren antzeko proiektuekin batera. “Lurjabeengana hurbiltzea zailagoa izaten da, bizi oso bat baitaramagu kudeaketa eta lan egiteko modu jakin batekin, baina sumatzen dugu, orokorrean, jendearen aldetik harrera oso ona izaten ari garela eta kezka badagoela”, amaitu du.
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]
Urteak dira Nafarroan eta beste zenbait tokitan hazien liburutegi proiektuak martxan dituztela. Hazien liburutegiak, liburuen liburutegietan. Euskal Herriko Hazien Sareak antolatutako hitzaldi batean izan zuen egitasmo horien berri Ane Leturia Delfrade Antzuolako liburuzainak,... [+]
Hamar urte baino gehiago daramatza martxan Arabako Nekazariak Eskolan proiektuak, Hazi fundazioak zenbait ekoizlerekin elkarlanean bultzatzen duena. Haur eta gaztetxoak nekazal mundutik geroz eta deskonektatuago bizi diren garaiotan, inoiz baino beharrezkoagoa da elkar... [+]
Ateak ireki berri ditu Bermeon Gu Zu Bio dendak, otsailaren 17an egin baitzuten inaugurazio ekitaldia. Edurne Zulueta Aranguena da proiektuaren bultzatzailea, eta berak azaldu bezala, garbiketako produktuei lotutako kontsumoari buelta bat eman nahi izan dio egitasmoarekin... [+]
Artzibarko Urdirotz herrian, Nafarroako Pirinioetan, proiektu berri batek zabaldu ditu ateak otsailaren 24an. "Azoka-Denda" deitu diote Txabi Bados Ruizek eta Rita Perandrés Martínezek haien etxe azpian ireki duten dendatxoari. Azokoop mikrokooperatibaren... [+]