Heriotza on, ondo bizitzeko
Eutanasia legalizatua Espainiako Estatuan? Europan eta Amerikan diren aurrekariez adituen lekukotasun baikorrak entzuten dira han-hemenka. Belgikan, beste leku askotan bezala, eutanasia isilean praktikatzen zen, ilegala zenean eriei galdetzeko ere beldur zelako.
Oso bestelakoa da orain. Liejako “Kontsulta etikarako zentro” batean ari diren profesionalek diote, haiengana hurbiltzen diren eriak beldur direla serioski hartuak ez izateko, ez batere heriotzaz hitz egiteko, hori baizik ez baitute desiratzen, eta lasaitu handia etortzen zaiela beren eskaera onginahiz tratatua dela ikusitakoan. Hala ez gertatzekotan, medikuek badakite ez dela aurrera jo behar, zentrora heldu diren batzuek zaintza aringarriak bilatzen dituztelako, finean.
Eutanasia eskaera onartzeko baldintzak zehatz eta zorrotzak dira: eritasun senda ezina, sufrikario jabal ezina eta eskaera errepikatua. Kinka horietan dagoenari laguntza eskaintzen diote eta, behin eta berriz egiten diren elkarrizketetan argi azaltzen denean eskaera ez dela kanpo presioen ondorioa, eriak eta medikuek ikusten badute eutanasia dela zentzuzko irtenbide bakarra, orduan gauzatzen dute.
Jendeak masiboki akabatzeko baimena bailitzan begiesten dute eutanasia, praktikatzen dutenek beren interesen arabera edo segurantza sozialaren gastuak gutxitzeko helburua balute bezala
Orain dela lauzpabost urte Baionako ospitaleko mediku baten auziaren inguruan sortu zuten asaldadura giroan, kalean ikusten genituen apez itxurako gazteak eutanasiaren aurkako sinadurak biltzen. Haietarik bati norbaitek erantzun zion holako medikua nahi lukeela bere alboan gaizki paratzen den orduan; eta besteak harriturik egin zuen: “Baina osasun ona duzu…”. Buruargia halakoa… Jendeak masiboki akabatzeko baimena bailitzan begiesten dute eutanasia, praktikatzen dutenek beren interesen arabera edo segurantza sozialaren gastuak gutxitzeko helburua balute bezala. Antzeko argudioak darabiltzate Frantziako agintariek, bertako errealitate tristea delarik bizi nahi dutenak beranduegi eta gaizki artatuak direla gero eta maizago; berrikitan hola hil dira batzuk, eta zantzuak badira osasun zerbitzuek jasaten dituzten murrizketengatik izan dela.
Eutanasia lasai bizitzeko tresna izan daitekeela adierazi du bere bizitzan hirugarren aldiz eritasun larriari aurre egiten dion emazte batek. “Gauza bat esan nahi nuke, garrantzi handikoa. Lehen aldiz eri izan nintzenean 19 urte nituen, eta bi hilabetez kimioterapia jasan ondoan ezin bainintzen gehiago, aitari eskatu nion guztia geldiaraz zezakeen mediku batekin harremanetan jar nezan. Harekin mintzatu nintzen telefonoz eta esan zidan: ‘Zure historiala ezagutzen dut, eta ongi aterako zara; baina gauzak gaizkituz badoaz, zure ondoan izango nauzu’. Eta begira, heriotza-agintze horrek atxikiarazi eta bizitzeko ahala eman zidan”.
Anuntxi Arana.
Antropologoa.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Gaur buruko minez iritsi naiz etxera. Ostiral iluntze hotz bat da; ez du euririk ari, baina haizeak bota ditu lurrera bi kontainer eta korapilatu dit ilea. 23:39 dio telefonoak. Lagunekin afaldu dut gure ostiraleroko tabernan. Barre asko-asko egin dugu, eta bihotza bete-beteta... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]
Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]
Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]