Hego Euskal Herrian 66 pertsona hil dira beroagatik abuztuan
Espainiako Estatuan 1.386 pertsona hil dira gehiegizko beroagatik abuztuan –iazko abuztuan baino %3 gehiago–, Osasun Ministerioaren Carlos III. Institutuak emandako datuen arabera. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 44 lagun hil dira, eta Nafarroan 22.
Heriotza gehien abuztuaren lehen hamabostaldian gertatu dira Espainiako Estatuan. 810 emakume hil dira, eta 577 gizon. Ia guztiek (1.339) 65 urtetik gora zituzten.
Hain justu, abuztuaren 22an ikerketa baten emaitzen berri eman genuen: beroak adinekoen heriotza hirukoiztuko du Europan 2100. urterako. Hori da Europako Batzordeko Ikerketa Zentro Bateratuak ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak hiru graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
Carlos III. institutuko ikerlari Inmaculada León-Gómezen hitzetan, emaitzak epe luzeagora aztertzen dira, baina "ziurtatzerik ez dagoen arren, badirudi goranzko joera dagoela, beroari egotzi dakiokeen heriotza-tasari dagokionez". Gaineratu du prebentzio neurriak hartzen ari diren arren, beroa "nahikoa muturrekoa" izaten ari dela beste urte batzuekin alderatuta. Tenperatura handiagoak izateak ez du esan nahi, hala ere, heriotza gehiago gertatuko denik. Esaterako, 2003an, batez besteko tenperatura 23,6 gradukoa izanik, 12.919 lagun hil ziren beroagatik. Bi hamarkada geroago, antzeko batezbestekoarekin, heriotza kopurua %83 murriztu zen.
Auzo pobreetan, eragin handiagoa
Ikerlariak uste du herritarrak tenperatura altuei egokitzen joango direla pixkanaka, baina igoera hain handia izanik, zaila gertatuko zaiola hainbati, zaurgarrienei bereziki, 65 urtetik gorakoei, kasu. Egoera ekonomikoak ere badu loturarik heriotza-tasarekin; hainbat ikerketak erakutsi duen moduan, beroaren eragina handiagoa da auzo pobreetan aberatsetan baino. Institutuko irakasle Julio Díazek El Español agerkariari emandako elkarrizketa batean zioenez, "ez da gauza bera bero-olatu bat aire egokiturik gabeko gela batean igarotzea, edo igerilekudun etxe bat izatea".
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
COP29 hasi da astelehen honetan Bakun, Azerbaijanen hiriburuan. 197 herrialde dira foro honetako kide eta horiez gain mundu osoko sare zibilaren milaka pertsona hurbilduko dira bertara, gobernuen jarduna jarraitzeko. Aurtengo gai izarra finantzazioa izango da.
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]
Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Txorien migrazioen mapak argi uzten digu hegazti migratzaileentzat pasabide interesgarri eta aberatsa dela Euskal Herria. 350 bat hegazti espezie zenbatzen ditugu negurako kanpora doazenen zein bertara datozenen eta migrazio-bidean atseden hartzeko pausagune dutenen artean. Bizi... [+]
Pertsona batzuek kapitalismoa "besarkatzen" dute, konturatu gabe arazoa sistema berean dagoela; planeta mugatu batean hazkundea etengabe bilatzean. Energia intentsiboak ekoizteko modu guztiak mundua irensten ari dira.
Karibea eta Ipar Amerika jo dituen Helene urakanak erakutsi bezala, klima aldaketak indarturiko muturreko eguraldien kostua kolosala da. Hainbertze, non eta aseguruak horren arabera garestituko diren, arrisku berriei aurre egiteko asmoz. Klimaren bilakaera hori gelditu ezean,... [+]
Artikoari begira jarri eta XXI. mendeko erronka eta arazo handienez hitz egiten bukatzen dugu aski fite: geopolitika, edo hobeki erran gerlak eta klima larrialdia. Horretaz kontziente, Artikoko Batzarraren baitan egin ahala eraikitzaile eta bakezale izateko jarrera izan dute... [+]
Hemen gatoz, atzera ere, hausnarra berritzera. Edo behintzat saiatzera. Edo horrekin amestera. Ez dakit, ordea, berritik zer izango dugun; izan ere, antza, munduak lehengo lepotik burua jarraitzen du. Barkatu okerra: gizakiok jarraitzen dugu lehengo lepotik.
Euskal Herriaren zatirik handiena klima zonalde epelean kokatuta egon arren, Arabako eta Nafarroako hegoaldean ez ezik, edonora hedatzen dira udako bero bolada latzak. Eta, dirudienez, klima aldaketarekin okerrera eginen du egoerak –edo egiten ari da, honezkero?–... [+]
Metano isurketak murriztearen beharra berresten du klima aztertzen dabilen The Global Carbon Project proiektuko 69 ikerlarik plazaraturiko txostenak. Horrez gain, biharamunean atera du bere txostena Lurraren Aldeko Batzarrak, eta argiki dio: aldaketa sistemikoak bideratzeko... [+]
