Haziaren egun ederra ospatu dute Zigan
Haziak elkartrukatzeaz gain, Jakoba Errekondok solasaldia eskaini zuen martxoaren 10ean. Urte batzuk dira Baztanen Haziaren eguna egiten dena, azkeneko hiruetan gainera, herriz herri aldizkatuz. Horrela, aurtengoa Zigan egin dute, larunbatean; Zigako Herriaren eta Hazitik Hozie elkartearen artean hain zuzen.
Herriko frontoian hazien trukerako mahaiak paratu zituzten eta herriko haziak eta bertze herrietatik etorritakoenak trukatu ahal izan zituzten: ilarra, artoa, kalabaza, eguzkilorea… Ondotik eskolan egin zen mintzaldian Jakoba Errekondok aipatu bezala haziak ura ekarritakoak izan behar dute, hau da, goragotik etorri behar dute, toki zailagoetakoak, ondotik aisago emanen baitute. Horrela, Beartzunen 450 metrotan egindako eta hazien trukerat ekarritako artolandako arto haziak bereziki aipatu zituzten.
Gainerakoan Errekondoren eleketaldian ilargiaren eraginaz aritu ziren, txertaketaz, lurra iraultzeaz e.a. Akaberan Glisofato eta Rondup bezalako herbizidetaz mintzatu ziren. Errekondok aipatu zuenez minbizia sortzen duten pozoiak dira eta herbizida horiek erretako bazterretako maraguri eta mazukreak ez jateko ohartarazi zuen.
Aurtengo Haziaren Eguna Baztango Agroekologia Eskola Herritarraren egitarauaren barnean egin da eta ondoko asteetan bertze bi hitzordu izanen dira. Martxoaren 22an Glisofatoa-Rondup: inguruaren pozoiketa eta jendeen minbizia mintzaldia izanen da, EHNE sindikatuko Paul Bengoa teknikariaren eskutik. Eta Martxoaren 24an bertako zuhaitz espezie eta barietateak ezagutzeko ibilaldia eginen dute Berroetan, Xabier Zabaleta gidariarekin.
Albiste hau Erranek argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Galdera hau jaso berria dut Bizi Baratzeako postontzian: "Gaia San Joan bezperako familia afarian atera huen, Unanue sagardotegian, Azpeitian. Seguran Santa Engrazia egunean erein behar ditugun haziak bedeinkatzen dira. Erein beharreko hazi guztiak eramatea komeni al da?,... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Azken asteotan hazitegian ibili gara udarako barazkien haziak ereiten eta landaretxoak sortzen. Zenbait landare dagoeneko baratzean daude. Lozorroan zeuden haziei baldintza egokiak eskaini dizkiegu esnatu zitezen; edo, beste era batera esanda, jaio zitezen. Eta jaio dira, eta... [+]
Haziekin hamaika metafora eta hitz joko egin dira. "Zerbaiten hazia izan", "proiektu baten hazia erein", "etorkizunerako haziak"... esamoldeak ezagun zaizkigu. Zerbait berezia dute haziek.
Udaran jasotzen da hazi mordoa baratzean, izan udako fruituak biltzearekin batera jasotzen ditugunak (tomate, piper, kalabazin, edo luzokerren haziak kasu), izan neguko barazkiak loratzen edo lehortzen utzi ostean datozenak (esaterako, azenario, erremolatxa, baba, ilar, edo... [+]
Nafarroako hainbat udalerritako 50 familiak baino gehiagok hazi espezieak kontserbatu dituzte eta hauetatik 78 berreskuratu dira Sartagudan eta Donezteben dauden etxalde esperimentaletan, INTIA sozietate publikoaren klima aldaketaren aurkako proiektu baten barnean. Besteen... [+]
“Arto indigena babesteko” eta “elikadura burujabetzaren alde” hartu zuen Mexikoko Gobernuak arto transgenikoen ekoizpena eta inportazioa baita glifosatoa deitu herbizida ere debekatzeko erabakia 2020ko abenduaren 31n. Orduz geroztik, atzera eginarazteko... [+]
Konfinamenduaren insomnio gaua izan dut gaur, eta zer eta Amama pelikula ikusten hasi naiz goizeko laurak jota. Pelikularen osteko lo-kuluxkatik esnatu (esnatu-edo), eta baratzeak eta gure "amonak" lotzen dituen artikulu bat irakurri dut. Lo faltak emozioak eta arreta... [+]
Kenya mendebaldeko Migori konderriko tokiz tokiko laborari taldeak galtzorian zeuden. Egun, laborantza eredu ekologikoa eta elikadura burujabetasunaren bidean, talde berriak agertzen ari dira, hazi indigenak sortuz eta elkartrukatuz. Euren arbasoek mendez mede landu jakinduria... [+]
Fruitu sasoia da: gaztaina, hur, intxaur, ezkur, maspil.... Gure paisaietan ugarienak, hala ere, mahatsa eta sagarra. Baliatzen ditugun fruitu etxekotutakoez hitz eginda, alegia. Pentsatuko duzun bezala, hor, han eta hemen, denean, milioika fruitu sortzen ari dira etengabe... [+]