Baionako Les Petits Popotins elkarteak sustaturik, Iparraldean jada 40 familiak erabiltzen ditu xatar garbigarriok errentan, berrikitan Irulegi Irratia-ri Aiherrako (Nafarroa Beherea) ama gazte batek kontatu dionez. Bakoitzak hilabetean 20 euro pagatuz eskuratzen ditu etxean behin eta berriro erabili eta garbitzeko moduko pixoihalak eta, haurra handituz doan heinean horiek txikiegi bilakatu ahala, handiagoak eskuratzen ditu, xatarrak erabili beharreko adina gainditu arte.

Horrez gain, bigarren zerbitzu mota ere eskaintzen du Les Petits Popotins elkarteak, Baiona, Angelu eta Miarritzen: erabilitako pardelak astean bitan bildu, garbitu eta itzultzen ditu, hilean 60 eurotan.

Elkarteak atelierrak ere eskaintzen dizkie, Baionako egoitzan, oihal naturalezko xatar garbigarriok egiten ikasi eta laguntzeko, moztu eta josi.

Irulegi Irratiak elkarrizketatu duen amak nabarmendu duenez, alokairu sistemak asko errazten dio pardel kutsagarriak baztertu nahi bai baina garbigarrietarako jauzia egiteko zalantzan dabilen gurasoari: ea pixoihal ‘normal’ baten  emaitza berdina lortuko duen, erraza ote den jantzi-eranzteko bezala garbitzeko, umeak ondo soportatuko duen…Inbertsio ekonomikoa ere bada haur batek behar duen pardel kopurua erostea.

Kezka horiek denak arintzen ditu Les Petits Popotinsek plantan ezarritako alogera sistemak: hasierako inbertsio handirik ez da behar, haurra hazi ahala pardel handiagoak eskuratzen ditu, edozein galdera edo arazoren aurrean hurbil daude…Bestalde, pardel sintetikoen eta alokairuzko garbigarrien arteko alderaketa ekonomikoa egiten hasita, Aiherran elkarrizketatutako Maina Ithurraldek kazetariei esan dienez, ohiko xatarretan ume bakoitzagatik 1.500-2.000 euro gastatzen da hasieratik bukaerara eta, aldiz, alogerazko sistema honekin gastua erdira jaisten da.

Christel Chéreauk sortutako Les Petits Popotinsek bere webean oroitarazi duenez, haur bakoitzak jaiotzetik bere eginkarien kontrola lortu arte 5.000 pixoihal erabiltzen ditu, denetara tona bat hondakin metatzen dutenak. Hondakinok gaur egun errausketara doaz. Horrez gain, pardel sintetikoek hainbat kutsagarriren arrastoak daramatzate, haur jaio berriek larruazaletik barneratzen dituztenak. Pardelen osagaiak Iparraldean bertan egiten dira, batzuk aniztasun funtzionala duten pertsonek moztu eta josiak.

Lau geruzatan daude antolatuak pixoihalok. Kanpoko azala antolatuta dago ez bustitzeko moduan. Barrutik datoz beste bi geruza banbu zuntzez eginak, pixa xurgatzen dutenak. Eta azken geruza da, barnekoa, gorotza bilduko duena; zuzenean komunera jaurtitzen ahal da… edo komun konpostagarrira. Hori ez beste hirurak dira garbitzen direnak, gainerako jantziekin batera garbigailuan.

Ipar Euskal Herriko hondakinen kudeaketa egiten duen Bil ta Garbi partzuergoak bideo batean laburbildu du sistema nola funtzionatzen duen.