“Haurrek ulertzen dute euskara haurren hizkuntza izanen dela”
Haurren aurrean helduok heldu ekimena urriaren 19tik 29ra egingo da Hego Euskal Herriko 80 herritan. Protagonistak, batez ere, gurasoak izango dira eta bi helburu azpimarratu ditu Euskaltzaleen Topagunea antolatzaileak: batetik, gurasoek hizkuntza ohiturak aldatzeko pausoak ematea, eta bestetik, haurren eredu direla ohartaraztea. Jon Zapata, dinamikaren koordinatzailea eta Euskaltzaleen Topaguneko kidea elkarrizketatu dugu.
Zein dira ekimenaren helburuak?
Dinamika gurasoei eta haurren zaintzaileei (senideak, lagunak, hezitzaileak...) zuzendutako aktibazio ekimen bat da. Bi helburu nagusi ditu. Alde batetik, helduen hizkuntza portaeretan, eta zehazki esanda, batez ere gurasoen hizkuntza portaeretan eragiteko marko orokor bat eskaintzen du, hizkuntza jarrera berrietan aurrerapausoak eman ahal izateko. Bigarren helburua da helduok umeen aurrean dugun eredugarritasunaren inguruan hausnarketa zabaltzea. Hau da, gure hizkuntza portaerek haurrengan duten eraginari buruz hausnartzea.
Nola gauzatzen da? Euskaraldiaren ildoak jarraitzen dira?
Berez ez da Euskaraldiaren jardunbidean oinarritzen, nahiz eta Euskaraldian bezala, hizkuntza jarreretan sakondu nahi den. 80 herrik baieztatu digute parte hartuko dutela. Herrietako batzorde eta eragileek ekimenak antolatuko dituzte, hitzaldiak, irteerak haur eta gurasoentzat eta abar. Gune babestuak sortuko dira helduek aurrerapausoak eman ahal izateko. Hau da, ekimenen bidez marko orokor bat eskaintzen zaie gurasoei, arnasguneak edo euskaraz lasai aritzeko guneak izango dituzte. Ez da 24-7 ariketa [eguneko ordu guztietan], baizik eta ekimenek irauten duten tarteetan hizkuntzaren erabileran aurrerapausoak emateko markoa eskaintzen da.
Ez da Euskaraldi txiki bat, hortaz.
Euskaraldiaren ildotik goaz. Hizkuntza ohituretan aurrerapausoak eman nahi dira, lehen hitza euskaraz egin, elkarrizketa elebidunak eduki... Halakoak sortzeko aukera eskaini nahi dugu, baina ez dira ‘belarriprest’ eta ‘ahobizi’ rolak egongo, ez da ariketa sozial bat izango bere horretan. Ariketa soziala ekimenetara mugatuko da.
Dinamikak hiru giltzarri dituela adierazi duzue.
Bai, helduen ahalduntzea, sentsibilizazioa eta saretzea. Ahalduntzeari dagokionez, gurasoek hizkuntza jarreretan aurrerapausoak eman ahal izateko baldintzak sortu ditugu, gurasook indartu daitezen. Sentsibilizazioari dagokionez, helduen eredugarritasuna azpimarratu dugu. Euskaraz moldatu ez eta pixka bat ulertzen dutenek ze funtzio bete dezaketen ere azaldu nahi dugu. Saretzearekin berriz, guraso euskaldunen eta euskaltzaleen arteko harremanak estutu nahi ditugu.
Askotan haurren erabileran jartzen dugu fokua, oraingoan helduengan. Oso ohikoa da helduek beraien artean erdaraz egitea eta haurrei agintzea euskaraz egiteko.
Hizkuntza ohiturak aldatzea ez da ariketa erraza. Helduen arteko dinamikak, oro har, izaten dira erdarara hurbiltzekoak, baina haurrei gauza bat eskatu eta helduok ez badugu egiten, eredu hori ari gara ematen. Haurrek ulertzen dute euskara haurren hizkuntza izanen dela eta handitzen direnean erdaraz egingo dutela, hori ikusten baitute. Ez gara ohartzen zenbat gauza ikasten dituzten haurrek gu konturatu gabe.
Ariketa honetan horretan jarri nahi dugu fokua: helduen arteko elkarrizketetan ditugun hizkuntza ohituretan.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Herrietako ekimenak lotura honetan daude.
Urriaren 19an, Iruñean egingo diren jardunaldiei buruzko informazioa lotura honetan.
Argantzonera (Araba) iritsiko da asteazkenean Euskarabentura espedizioa, Gesaltz-Añanatik pasa ostean aurreko egunean. Hamar egun dira espedizioa hasi zela Atharratzen (Zuberoa). 15-17 urte bitarteko 125 Jzioquitar (Euskarabenturako parte-hartzaileek jasotzen duten izena... [+]
Erripako kaian euskaltzale ugari bildu dira euskaraz libre aritu ahal izateko sortu den mugimenduaren aurkezpenean. “Urte luzez bilbotarrek egindako lan ikaragarriaren ondorio eta ondorengo” izango dela adierazi dute.
Inoiz baino jende gehiago bildu da Iruñerriko III. Mintzodromoan. 180 pertsona inguru aritu dira euskara praktikatzen eta sare euskalduna zabaltzen.
Jaime Altunak Hizkuntzaren funanbulistak. Hizkuntza-sozializazioa kirol eremuan adin eta generoan ardaztuta doktoretza tesia uztailean bukatu du. Gaiaren ezagutza sakonetik eta aurrez beste ikerlariek idatzitakotik hurbildu da begirada berezi bezain zorrotzaz Gipuzkoako zenbait... [+]
Audiogidak frantsezez, alemanez, ingelesez eta gaztelaniaz daude. Biarritzeko turismo bulegoko zuzendari Genevieve Fontainek argudiatu du euskara ez dela “berehalako eskarietako bat”.
Euskarafobia legalaren historia legez lege eta arauez arau aztertu du Iñigo Urrutiak (1966, Jatabe-Maruri), Xabier Irujorekin batera. Horren emaitza da Historia Jurídica de la Lengua Vasca (1789-2023) liburu mardula. Irujo atzerrian zegoenez, Urrutiarekin mintzatu... [+]
Umap Twitterreko euskarazko jardunaren biltegia 2010eko urrian hasi zen martxan, CodeSyntax-en eskutik. 2023an, hil egin da. Elon Musk-ek hil du, berak zer garen eta nor garen ez dakien arren. Umap-en hainbat zerbitzuren oinarri izan da, euskarazko txiolarien, hedabideen eta... [+]
Ekainaren 24an bigarrenez egingo da Euskara jalgi hadi plazara lagunarteko futbol txapelketa Lezaman. Euskal Herri osoko lau kirol elkartek hartuko dute parte, eta helburua kirolean ere euskararen erabilera sustatzea izango da.
Erronkaribarreko ehunka lagun biltzen duen urteroko zita ospatuko dute maiatzaren 20an Erronkariko herrian bertan. Uskararen Egunak 26. edizioa du aurtengoa, eta ibarreko herritarrak kohesionatzeko eta jendartea biziberritzeko ezinbesteko ekimena bihurtu da.
Errealitatea eraldatzeko, gauzak ahalik eta zehatzen ezagutu behar direla sinetsita dago Iñaki Iurrebaso Biteri (Legazpi, 1967). Soziologoa ikasketaz, ofizio horretan aritu izan da beti, hasi Donostiako Udalean, Aztikerren ondoren, eta bere kabuz gero. Azken zortzi urteak... [+]
Nafarroako 7. Inkesta Soziolinguistikoaren datuak eman ditu jakitera Euskarabideak, Nafarroako Gobernuaren euskara zerbitzuak. 2021ekoak dira neurketak, eta bertan jasotako datuak laburbilduz, Kike Amonarriz soziolinguistak egin duen bezala, "ezagutzan irabaziak, erabileran... [+]
Amikuzeko Zabalik elkarteak aste honetan ekingo dio euskara hutsezko Otsail Ostegunak hitzaldi zikloen 26. edizioari. Aurtengoan, gainera, ekitaldia otsailetik martxora zabaldurik lau ez baina bost ostegunez burutuko dira hitzaldiak Donapaleuko Bideak gunean, duela gutxi arte... [+]
Saltsa guztietan egon ohi dira eta Lekeitioko Ikastolak proposatutako erronkari ere ez diote iskin egin espeja-gartziatarrek. Alina Diadoma ukrainarrak prestutasun hori baliatu eta gogoz hartu du aste betez familia euskaldun batean bizitzeko erronka. Ikasleek eta familiek... [+]
"Sentitu al duzu inoiz konplexurik euskaraz hitz egiterakoan?" galdetu nien Euskal Herri luze eta zabaleko lagunei. Erantzunek serie baterako eman dute: "Euskalduntasunaren gaineko zergak", "Euskaldun intermitenteak", "Inoiz ez aski... [+]