“Haurrari ipuina irakurtzen diona hitz eta pitz irudikatzen dugu, baina entzuten ere trebatu behar du bitartekariak”
Irakurketa literarioak eskoletan duen lekua hobetzeko eta haur eta gazte literaturan bitartekari diren hezitzaileak trebatzeko ikastaroa antolatu du Galtzagorri elkarteak. Heziketa literarioaren gakoez eta irakurzaletasunarekiko grina pizteko formulaz galdetu diogu Galtzagorriko Miriam Lukiri.
Irakurketak eskoletan duen lekua hobetzea da ikastaroaren helburuetako bat eta zentzu horretan gabeziarik antzematen al duten galdetu diogu Miriam Lukiri. “Badago, bai, eta horren adierazle esanguratsua da eskola-liburutegi asko eta asko desagertu egin direla, edota Haur Hezkuntzatik Lehen Hezkuntzara pasa eta liburuak desagertzen joaten direla ikasgela ugaritan. Guk liburutegi ibiltariak eramaten ditugu eskola txikietara. Faktore gehiago ere badaude, maisu-maistrek maiz ez dute astirik, esaterako”.
"Esanguratsua da eskola-liburutegi asko desagertu egin direla, edota Haur Hezkuntzatik Lehen Hezkuntzara pasa eta liburuak desagertzen joaten direla ikasgela ugaritan"
Irakasleak, baina oro har haur eta gazte literaturaren bueltan dabiltzan sortzaileak, ilustratzaileak, ipuin-kontalariak, gurasoak, liburuzainak (“liburuak nola kokatu oso inportantea da, adibidez”) formatzea da ikastaroaren beste helburuetako bat, Lukik azpimarratu digunez haur eta gazte literaturak ezaugarri bereizgarri bat duelako: haurrak bitartekari bat behar du bera eta liburuaren artean. “Irakurzaletasunaz asko hitz egin izan da, baina urrats bat aurrera egin eta heziketa literarioaz hitz egiten dugu gaur egun. Heziketa literarioa kontzeptu zabalagoa da eta liburuaren ezaugarri guztiak hartzen ditu kontuan, tamaina bera esaterako (eskailera batzuen istorioa kontatzen duen liburua zergatik da lauki luzea?). Heziketa literarioak egiten dio erreferentzia galbaheari, irizpideak jartzen laguntzen duelako, eta literaturan gehien argitaratzen den esparrua haur eta gazteei zuzendutakoa izanik, inportantea da jakitea bereizten kalitatea duten eta ez duten obren artean. Horretarako gakoak ematen ditugu ikastaroan. Hitzezko eta irudi bidezko alfabetizazioari ere lotuta dago heziketa literarioa, iruditzen zaigulako pantailetara ohituta daudelarik alfabetizazio bisual aurreratua dutela haurrek, baina irudi superabita dute, pantailan oso azkar pasatzen diren irudi superabita, eta irudiak ongi irakurtzeko denbora hartzea beharrezkoa da hainbatetan, gainera aintzat hartuz ilustrazioak pisu handia hartu duela haur eta gazte literaturan, hitzek eta irudiek elkar elikatzen dutela”.
“Kontaketan une bat egon daiteke, pauso bat atzera emateko”
“Bitartekaria irudikatu ohi dugu hitz eta pitz, haurrari ipuina xehe-xehe kontatzen, baina bitartekariak entzuten ere trebatu behar du, haurrarengandik jasotzen, irakurketak eta irudiek haurrari zer iradokitzen dioten galdetzen eta entzuten. Kontaketan, une bat egon daiteke, pauso bat atzera eman eta haurrari entzuteko, ea zer dioen”.
"Idazketa eta irakurketa elkarri lotuta daude eta sormenetik tiratzea amu ona izan daiteke irakurtzeko grina pizteko, ‘irakurri, irakurri’ esaten ohituta baikaude, eta gutxiagotan diogu ‘idatzi’"
Amaitzeko, nola ez, formula magikoarengatik galdetu diogu Galtzagorriko kideari: nola sustatu irakurzaletasunarekiko grina? “Ez dakit, eta inork ez dakiela esango nuke, baina ikastaroan Mariasun Landak aldarrikapen oso indartsua egiten du: haur eta gazteei irakurtzeko bakarrik eskatu beharrean, eman baita ere sortzeko eta idazteko; idatzi edo sortu dezatela ipuin bat, gero gelaren aurrean sorturikoa irakurtzeak edo ikaskideak idatzi duena irakurtzeak beste dimentsio bat hartzen baitu… Idazketa eta irakurketa elkarri lotuta daude eta sormenetik tiratzea amu ona izan daiteke irakurtzeko grina pizteko, ‘irakurri, irakurri’ esaten ohituta baikaude, eta gutxiagotan diogu ‘sortu’”.
Bost bloketan banatutako ikastaroa
Ikastaroa urtarrilaren 11n abiatuko da Gasteizko Hezkuntza eta Kirol Fakultatean eta bost bloke izango ditu: Haur eta Gazte Literatura: sarrera, definizioa, historia eta egungo egoera (irakasleak: Xabier Etxaniz Erle, Garazi Arrula, Juan Carlos Alonso), Irakurketa literarioaren testuinguruak: gizarte elebidunean irakurtzea eta irakurketaren lekua ikastetxean (Paula Kasares, Ibon Egaña, Mikel Ayerbe), Ahozko generoak: poesia eta antzerkia (Yolanda Arrieta, Juan Kruz Igerabide, Intza Alkain), Genero narratiboak (Mireia Delgado, Mariasun Landa), Genero ikonografikoak: albuma, ilustrazioa eta komikia (Karla Fernandez de Gamboa, Amaia Hennebutte, Amaia Serrano, Maite Gurrutxaga).
Aurre-matrikula egiteko epea zabalik egongo da abenduaren 2ra arte eta lotura honetan aurkituko duzue izena emateko informazioa.
Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]
Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira haurrentzako liburua modu berezian aurkeztu du ARGIAk, Donostian. Haur eta guraso ugari bildu ziren Gorka Bereziartua eta Adur Larrearen ipuinaren bueltan, eta festarako, dantzarako, ipuinak kontatzeko eta maskarak marrazteko tartea... [+]
Donostiako Gros auzoko erraldoi eta buruhandien konpartsak giroturiko kalejira eta dantza izango ditu lagun, ostiral honetan ARGIAk antolatu duen liburu aurkezpenak: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira aurkeztuko dute Gorka Bereziartua eta Adur Larrea egileek.
"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]
Saran egingo da urriaren 11 eta 12an, eta aurtengoa laugarren edizioa izango da.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Irakurtzen al dute –eta irakurritakoa ongi ulertzen al dute– haur eta gazteek? Eta helduok? Eskolan zein tarte eskaintzen zaio irakurketari eta literaturari? Nola prestatzen da ikasleei eskaintzen zaien liburu zerrenda eta nolako liburutegiak dituzte ikastetxeek,... [+]
Gizakiak istorio kontatzaileak gara, hainbeste, ezen esan ere egin daitekeen narrazio gaitasuna dela gizaki egiten gaituen ezaugarrietako bat. Kontakizunak behar beharrezkoak zaizkigu geure burua eta errealitatea eraikitzeko, eta bereziki aipatzekoa da ipuin klasikoek horretan... [+]
Igande goiza Tolstoiren ipuin bat irakurtzen pasa genuen, irakurtzen, euskaraz: “Zenbat lur behar du gizon batek?”. Eta Elena Odriozolaren marrazkiak ezagutu ditu Gulliverren abenturetan ikusi zituelako, Ipuinen harian gozatu. Diskotekero jartzen da gero, maiz, eta... [+]
Saria bost eguneko literatura-egonaldian parte hartzeko aukera izango da. Guztira hogei irabazle izango dira, eta ikastetxeak ere sarituko dituzte.
Gure semea irakurtzen hasi zelarik eskolan, bere adineko liburu bila aritu ginen. Horrela agertu zitzaigun etxean frantsesezko Sami et Julie font des crêpes (“Samik eta Juliek matahamiak egiten dituzte”), E. Massonaud eta T. Bontéren lana. Izenburua... [+]
Haur literaturako pertsonaietan aniztasun falta dagoela eta estereotipo eta rol sexistak gehiegitan erreproduzitzen direla ondorioztatu du Parean elkarteak, azterketa egin ostean. Sustraietatik eraldatuz dokumentala atera du orain, ikerketaren emaitzak, ipuin gomendioak eta haur... [+]