Haurrak eta adinekoak elkarrekin, Eguzkitza eskolak eta alboko zahar-etxeak praktikan jarri duten esperientzia
Auzoaren eta auzoko biziaren parte dira eskolak, eta horregatik, bata bestearen ondoan dauden Irungo Eguzkitza ikastetxea eta Amaxantalen zahar-etxea ohituta daude hainbat ekintza elkarrekin egitera. Gabonen atarian ere, postal pertsonalizatuak prestatuko dituzte, batera abestuko dute haur eta zaharrek, eta eskulanak egingo dituzte elkarrekin, batzuentzat zein besteentzat aberasgarria baita sortzen den belaunaldi arteko harremana.
Eguzkitzako 10-12 urte inguruko ikasleak postalak prestatzen ari dira, ondoko zahar-etxean dauden adinekoentzat. Aurretik, bakoitzaren gustu eta afizioen zerrenda jaso dute, postal ahalik eta pertsonalizatuenak egin ahal izateko. Urtero, hunkituta eta emozio handiz jaso ohi dituzte postalak zaharrek, bertako dinamizatzaileek diotenez.
Adin bereko gazteak, Eguzkitzako Lehen Hezkuntzako ikasleak, Gabonetako eskulan bat egitera ere gerturatu dira zahar-etxera. Gazteak eta adinekoak elkarrekin egiten dute eskulana, eta gero zaharrek gordetzen dute, euren gela apaintzeko. Eta 7-8 urteko ikasleak ere elkartuko dira adinekoekin, oporretara joan aurretik: dagoeneko abestera joan dira zahar-etxera, eta harrera oso ona izan dute, baina proposamena iritsi zaie, zaharrek esan baitute beraiek ere haurrekin kantatu nahi dutela, eta bi abesti proposatu dituzte (Olentzero joan zaigu eta Campana sobre campana); orain, ikastetxean eta zahar-etxean entseatzen ari dira abestiak, gero elkartu eta denek batera kantatzeko.
Santa Ageda, inauteriak, Sanmartzialetako alardea… Urteko data berezietan ikasleek egiten dituzten emanaldi eta ikuskizunez gozatzen dute zahar-etxeko bizilagunek, batzuetan kanpoan, bestetan zahar-etxe barruan. Laster, gainera, ekitaldi berezia dator, Korrika urtea izango da hurrengoa eta lekukoa pasako diote elkarri.
Haurrak abestera joan dira zahar-etxera, eta proposamena iritsi zaie bueltan, zaharrek ere haurrekin kantatu nahi dute, eta bi abesti entseatzen ari dira, gero elkartu eta denek batera kantatzeko
Bizipoza, ilusioa, enpatia…
Badago Amaxantalen zahar-etxean emakume bat beti isilik egon ohi dena; bada, haurren bisita egunean haiekin hitz egiten aritu da gustura. Hori nabarmendu dute zahar-etxeko dinamizatzaileek, bertakoei bisita hauek egiten dieten onuraren eta ekartzen dieten bizipozaren adierazle. Ilusioa, gogoa, emozioa, enpatia… darabilte irakasleek, halako ekintzek batzuei eta besteei ematen dietena azaltzeko. Onura bi norabidetakoa da, belaunaldi arteko harremanen inguruko artikuluan azpimarratu genuenez: adinekoak biziberritu egiten dira, autoestimua hobetzen dute eta umeen alaitasuna eta barrea kutsatzen zaie. Zaharren esperientziatik ere ikasten dute haurrek, baita beharra duten zaharrei lagunduz ere.
“Gizarte segregatua gara”
Auzoari irekita dagoen Eguzkitza eskolaren esperientzia xumea bezain aberasgarria da, baina irudikatzen duzu zahar-etxe batean haurreskola irekitzea? Artikulu honetan kontatu genuen: 400 adinekotik gora hartzen dituen Seattleko (AEB) zahar-etxe batean, astero bost egunez umeak eta zaharrak elkartzen dira Belaunaldiarteko Ikasketa Zentroa deituriko haurreskolan. Abestea, dantzatzea, margotzea, ipuinetan murgiltzea, janaria prestatzea, jolastea edo besterik gabe elkarrekin aritzea dira euren eguneroko jarduerak. Horren inguruko dokumentalaren egileak, Evan Briggs zuzendariak, zaharrekin eta zahartzaroarekin dugun harreman disfuntzionalaz gogoetatu nahi izan du: “Zer nolako balore sistema dugu, adin batetik aurrera jendeak lekurik ez izateko gizartean? Jakinduria eta esperientzia handia dago adinekoengan eta hori guztia galtzen ari gara”.
Bestalde, postalaren ekimenak gogora ekarri digu antzeko ekimena dutela martxan 38 herrialde baino gehiagotan: bisitarik jaso gabe bakarrik sentitzen den eta zahar-etxean dagoen adinekoetako bati (egokitzen zaizunari) gutuna idatz diezaiokezu, eta horretarako haren gustuen berri jasoko duzu aurretik. Azken finean, bakardadea da zahartzaroan zabaldua dagoen gaitz larrietako bat.
"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra aurkitu dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
Leporaturikoa ez onarturik, eta sare sozialetako kontuak "lapurtu" zizkiotela erranik, salaketa jarri zuen Arabako campuseko Farmazia Fakultateko irakasleak. Gernikako auzitegiak ondorioztatu du ez dagoela modurik frogatzeko mezu horiek berak idatzitakoak diren ala ez.
Seme-alabek eskolan dituzten ratioekin kezkatuta, Arartekoari kexa helarazi zion guraso talde batek, eta orain zuzenean Parlamentuari egin diote eskaera, “legez berma dadin gure seme-alaben hezkuntzaren kalitatean oinarrizkoa den neurria, unean uneko aurrekontuez edo... [+]
Ikasleen lan politikoa jazartzeko asmoz, Iruñeko Iturraman eta Biurdanan nahiz Bilboko Unamunon izan dira polizia-indarrak, IAk salatu duenez.
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren zilegitasuna... [+]
Uribe Kosta BHI institutuko hainbat ikaslek salatu duenez, mezu "iraingarriak, matxistak eta homofoboak" jaso dituzte Batxilergoko beste ikaskide batzuengandik. Horrez gain, gaineratu dute mezuak irakasle bati ere bidali dizkiotela eta beste ikasle batzuen... [+]
Aiaraldeko hainbat irakaslek mezua igorri diete ikasleen guraso eta familiei, dagoen informazio zurrunbiloan, grebarako arrazoiak modu pertsonalean azaltzeak euren borroka eta lanuztea hobeto ulertzeko balioko dielakoan.
Euskal hezkuntza sistemaren itunpeko eskolen gainkontzertazioa eta zentro pribatuen umeak hartzeko gaitasuna beherakada demografikoari eta biztanleriaren klase osaketari egokitu behar dira.
Grebaren bezperan Hezkuntza Sailak “edukirik gabeko” mahaia deitu zuela eta sindikatu deitzaileak “errespetatu gabe” akordioa “antzezteko” gutxiengoa duten sindikatuak “erabili” nahi izan zituela salatu ostean, beste bi greba... [+]
Nola azaldu 10-12 urteko ikasleei bioaniztasunaren galerak eta klima aldaketaren ondorioek duten larritasuna, “ez dago ezer egiterik” ideia alboratu eta planetaren alde elkarrekin zer egin dezakegun gogoetatzeko? Fernando Valladares biologoak hainbat gako eman dizkie... [+]