Hamaiketako osasuntsuak, ikasle guztien eskubide
Urteak dira Euskal Herriko txoko askotan eskola-jantokien ereduaren eta bertako elikaduraren bueltan borrokak martxan direla, horren adibide da Gure Platera, Gure Aukera ekimen zabala eta horra batu diren hamaika elkarte. Bazkaria ez da, ordea, eskolan ikasleek egiten duten otordu bakarra: egunero-egunero, hamaiketakoa izaten dute haur eta gaztetxoek, eta Elgetako Herri Eskolako guraso elkarteak, Bergarako Ereindajanekin elkarlanean, arreta berezia jarri nahi izan dio otordu horri. Azarotik, hamaiketako osasuntsuak ikasle guztiei bermatzeko proiektua martxan dute bertan: elikagai ekologikoak eta hurbileko ekoizleenak darabiltzate.
Goiena Telebistak Elgetako esperientziaren inguruan egindako erreportajean, eskola bera eredu izatearen garrantziaz mintzatu da Ikuska Lizarralde guraso elkarteko kidea: “Guraso elkartean bagenuen lehenagotik zalantza edo kezka gai honen inguruan, eskola desio dugun elikadura motaren eredu izatea nahi dugulako”. Jantokiaren bueltan lanketa egiten ari ziren lehenagotik eskolan, eta horretan ari zirela iritsi zitzaien Ereindajaneko kideen proposamena: zergatik ez hasi hamaiketakoak eraldatzetik? “Haiekin elkarlanean ari gara, eta proiektu honen egunerokotasuneko antolaketan oinarri handi bat dira guretzat”, azaldu du gurasoak.
Egitasmoaren helburuetako bat da lehen sektorea, bertako ekoizpena eta hurbileko kontsumoa bultzatzea, noski, baina ez bakarra. Izan ere, guraso elkartetik konturatu ziren ikasleen artean desberdintasun handiak zeudela hamaiketakoan, eta elikagai osasuntsuak jateko aukera haur guztiei zabaltzea ere bazen haien asmoa. Eta ez hori bakarrik: sortzen den zabor kopurua murriztea ere bai. “Aurrerapauso garrantzitsuetako bat izan da hondakinak murriztea, batez ere plastikoa”, zioen Goiena Telebistan Lizarraldek.
Fruta, ogia eta olio ekologikoa
Elikagai horiexek dira azarotik Elgetako Herri Eskolan ikasleek egiten dituzten hamaiketakoen oinarri. Sasoiaren arabera, fruta aldatzen doa, eta ahal dela, hurbileko ekoizleena erabiltzen dute. “Fruta eta olioa Ereindajanen bidez ekartzen ditugu haien ekoizle saretik, sasoian sasoikoa eta momentuko baliabideen arabera. Ogia, berriz, Iurretako okin batek ekartzen digu”, azaldu du gurasoak. Eskema orokor hori moldagarria da, dena den, eta egun berezietan bertako ekoizleen gazta eta jogurtak ere jarri izan dituzte.
Hobetzeko gauzak egon arren, oro har, proiektuak orain arte izandako ibilbidearekin pozik daude ikasleak, gurasoak eta eskolako langileak. “Oso garrantzitsuak dira horrelako ekimenak, bai eskoletan eta baita eskolaz kanpo, eta ez soilik osasun aldetik begiratuta, ekonomikoki ere bai, herri moduan autonomia irabatzeko”, zioen erreportajean Patxikobaso baserriko Monika Irazolak, eskola hornitzen duen okinak.
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]