Berriki, Nafarroako Aldizkari Ofizialak iragarri du Nafarroako Gobernuko Ingurumen Departamentuak erabaki duela Sacyr Taldeko enpresek Iruñerriko iparraldean sustatzen dituzten poligono eolikoen proiektuaren aurkako ingurumen-inpaktuaren ebazpena egitea. Erabaki horrekin, Departamentuak adierazten du ezin dela proiektu hau txertatu zonaldeko ingurumenean. Oraindik ez da ezagutzen Ekonomiaren eta Enpresen Garapeneko Departamentua erabakiarekin ados egongo den eta parkeak eraikitzeko eskaera baliogabetuko duen.
Sacyrreko makro-proiektuak Erro, Esteribar, Anue eta Olaibar haranak bereizten dituzten mendiei eragiten die, eta bertan 141,7 MW-eko elektrizitatea ekoizteko ahalmena duten 29 aerosorgailu jartzeko asmoa du. Errota eolikoak gaur egun instalatzen ari diren handienetakoak izango lirateke, guztira 200 metrokoak (127,5 ardatzeraino eta 72,5 pala bakoitza). Gainera, poligonoak bere elektrizitatea husten du, Ezkabarte, Juslapeña, Berriobeiti eta Orkoien 24 kilometro baino gehiagoz zeharkatuko lituzkeen goi-tentsioko linea batekin (220 kV).
Azpiegitura horrek ingurumenean izango lituzkeen eraginak handiak izango lirateke, Sustrai Erakuntzak proiektuari jarri genion alegazioan adierazi genuen bezala, eta Ingurumenaren ebazpenak laburbiltzen duen bezala: arriskuan dagoen hegazti-faunari kalte larriak eragingo lizkioke, talka egiteko arrisku handiak direla medio; ondo kontserbatutako eta kalitate handiko landaredi naturala suntsituko litzateke; behar bezala aztertu gabeko paisaia-eragin larriak izango lituzke (enpresak haize-sorgailuaren altuera ardatzeraino bakarrik kontuan hartzen du soilik), linea elektrikoak hegaztien migrazioan eragingo luke ere…
Energia berriztagarriek ingurumenean eragiten dituzten inpaktuen eta haien mugen adibide garbia da. Lur-azalera handiak behar dituzte ezartzeko, eta horrek biodibertsitatearen aurka egiten du; izan ere, 9 planeta-mugetako bat da, eta arriskuan jartzen du planetaren bizigarritasuna. Gainera, berriztagarriek ere kontraparte fosila baino 8 – 25 aldiz handiagoa den mineral-erauzketa behar dute; beraz, baliabide horien muga gainditzen ere laguntzen dute. Eta, azkenik, ez gaituzte erregai fosiletatik erabat askatzen, eguzkiaren edo haizearen energia hartzen duten azpiegiturak fabrikatzeko beharrezkoak baitira. Beraz, oso baldintza zorrotzak ezarri behar dira azpiegitura horietatik zenbat jarri eta non jarri erabakitzeko.
Hala ere, Nafarroan enpresa handien esku uzten da baldintza horien “plangintza”. Gobernu ezberdinek (Nafarroakoak zein estatukoak) ia ez dute ezer ere egiten. Mugatzen dira zer azpiegitura mota instalatu beharko liratekeen gomendatzera, horretarako laguntzak ematera barne. Eta, horrela, industria handiak dira lasterka abiatzen direnak ahalik eta makroproiektuen kopuru handiena instalatzeko. Administrazioak, gehienez ere, proiektu horietako batzuk ukatuko ditu ingurumen-irizpideen arabera, kasu honetan gertatzen ari den bezala.
Guztiz kaltegarria da energia berriztagarrien garapena mozkinak eta akziodunentzako dibidenduak bilatzen dituztenen eskutik etortzea. Onartezina da beren ekoizpen-sistema kontsumistarekin klima- eta baliabide-krisia elikatzen dutenak izatea herritarren energia-beharrak ase behar dituztenak. Makroproiektu berriztagarrien atzean mugimendu espekulatiboen iragana duten multinazionalak daude, ingurumena suntsitzen dutenak meatzaritza-proiektuekin eta azpiegitura handiekin, eta enpresa hau (beste batzuekin batera) nahasita geratu den ustelkeria kasuekin.
Beraz, poztu egin behar dugu Ingurumen Departamentuak proiektu honen inpaktuak handiak izatea erabaki duelako, ez gauzatzeko gomendioa emateko adina. Baina ezin dugu ahaztu duela gutxi hartutako erabaki kezkagarri batzuen balizko eragina etorkizunerako. Zer gertatuko zen proiektu hori aztertu izan balitz Ukrainako gerraren ondorioei erantzuteko Nafarroako Parlamentuak onartutako dekretu berriaren jarraibideen arabera? Jakina denez, legedi berezi berri horren arabera, halako proiektuak aztertzeko denborak erdira murriztuko dira, bai parte-hartze publikoari dagokionez, bai administrazioak egin behar duen azterketari dagokionez. Proiektu hau dekretu honen bidez aztertu izan balitz, ziur gaude Ingurumen Departamentuak egindako txostena pobreagoa izango zela, eta, beraz, arrisku handiagoa egongo zela ingurumen-inpaktu larriak zituen makro-poligono bat onartu ahal izateko.
Une kezkagarrian gaude ingurumena eta bertan bizi diren gizakiak, animaliak eta landareak babesteko. Defentsa-gabezia handia, eta hori areagotu egin daiteke salbuespenezko legediak eta gatazka armatuen manipulazio interesatuak aplikatzean, natura-baliabideak desagerrarazteko politika justifikatzen baitute. Aldi berean, eredu energetikoa aldatzeko beharrari errotik aurre egiteko borondate politikorik ezaren aurrean gaude. Kontua ez da soilik matrize energetikoa aldatzea, baizik eta ekoizpenaren, kontsumoaren, lurraldearen okupazioaren eta jabetzaren ereduak eraldatzea.
Hausnarketa hauek amaitzeko, ezin dugu aipatu gabe utzi eguzki- eta eoliko-poligono horien aurka Nafarroako ibar ezberdinetan antolatu diren pertsona eta plataformak, energia-eredu justuagoa eta gizarte-premietara egokitua defendatzen dutenak. Horiei guztiei esker, bizkarra eman zaie pertsonen borondateak eta herrien etorkizuna erosi nahi dituzten multinazionalei; sozializazio- eta kontzientziazio-dinamikak sortu dira beste eredu energetiko eta sozial baten premiari buruz; eta tokiko proiektu energetikoen hazia izan dira, burujabeagoak eta bizi garen inguruneetan integratuagoak. Horiei guztiei esker, itxaropenaren, modu antolatuan lor dezakegunaren, adibide oso bat izaten ari direlako.
(Martin Zelaia eta Mikel Saralegi Otsakar Sustrai Erakuntzako kideak dira)
Zerbait egin beharra izan liteke aurtengo Argia Sarietan garaikurra jaso berri dutenen oinarria. Zapalkuntzaren, bazterkeriaren, ahanzturaren aurrean antolatzearen erabakia hartu izana. Edo ilunetik argia ateratzea, zirrikituak bilatzea eta komunitateari eskaintzea. Balio... [+]
Inkestatuen %45,6k alarde parekide bakarra nahiago du herriarentzat eta %65ak baino gehiagok alardearen gatazka konpontzeko herritarrek gai horren inguruko hitzaldi eta tailerretan parte hartu behar dutela adierazi dute.
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]
Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Langabeen artean, 2.302 pertsona gehiago erregistratu dituzte urtarrilean Hego Euskal Herrian, eta horietatik 2.173 emakumeak dira, Espainiako Lan Ministerioak emandako datuen arabera.
Vietnam, 1965eko otsailaren 7a. AEBetako aire-armadak lehenengoz napalma erabili zuen biztanleria zibilaren kontra. Ez zen gasolina gelatinatsua erabiltzen zen lehen aldia. Bigarren Mundu Gerran hasi ziren bonbekin batera jaurtitzen eta, Vietnamen bertan, Indotxinako... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]