“Hainbat etxetan infernua bizi dute ateen bertzaldean”

  • Genero indarkerian eta politika publikoetan espezializatutako zuzenbide penalean aditua da Carla Vall (Vilanova i la Geltrú, 1989) abokatua. Zuzenbide ikasketak egin zituen Pompeu Fabra Unibertsitatean eta indarkeria matxisten prebentziorako graduondoa La Sallen. 2015etik Dones Juristes elkarteko kidea ere bada.


2020ko apirilaren 15an - 09:47
"Emakumeok historikoki etxeetan bizitu ditugu indarkeria larrienak: feminizidioak eta sexu indarkeria. Eta orain indarkeria matxista pairatzen dutenak ezin dira joan normalean bitartekoekin kontaktua izateko eskura dituzten espazioetara" (Argazkia: Jordi Borràs)

Zer moduz daramazu itxialdia?

Orain nahiko lasai nago, bizi dugun testuinguruarekin bat datorren errutina ezarri ondotik. Aurreko egunetan estutasun handia izan dut, gainera zetorkigun tsunamia ikusita... Konfinamendua eta murrizketak ezarri zirenetik, estimatzen dudan jendea faltan botatzen dut eta denak ongi egotea espero dut. Horretaz aparte, hemendik atera nahi dut etorriko denari nola aurre egingo diogun jakinez.

Zenbateraino da testuinguru hau arrisku faktorea indarkeria matxista pairatzen duten emakumeentzat?

Zaurgarritasun handieneko uneak bizi ditugu. Emakumeok historikoki etxeetan bizitu ditugu indarkeria larrienak: feminizidioak eta sexu indarkeria. Eta orain indarkeria matxista pairatzen dutenak ezin dira joan normalean bitartekoekin kontaktua izateko eskura dituzten espazioetara. Hori gutti balitz, erasotzaileak kontrolatzeko ohiko espaziorik ere ez dago. Hainbat etxeetan infernua bizi dute ateen bertzaldean. Ezinbertzekoa da bitartekoek esku hartu behar dutela aldarrikatzea.

Indarkeria matxisten kontrako abokatua zara. Kontsulta gehiago jasotzen ari zara?

Bai, eta egun hauetan areagotzen ari dira istorio oso gogorrak; indarkeriaren zirkulua mozteko laguntzen ari diren bitartekoak daude, eta baita, mugikorren edo sare sozialen bitartez, euren alabak bikoteen partetik indarkeria pairatzen ari direla konturatu berri diren guraso anitz ere.

Zer egin daiteke horren kontra?

Egia erran, administrazio publikoak nahiko azkar eta irmoki aktibatu dira. Baina, aldez aurretik bizitu ez dugun egoera baten aurrean gaude eta, beraz, arazoak sortu ahala baliabideak gehitzen joan beharko dugu. Garrantzitsuena, orain, etxeetako isolamenduarekin bukatzea eta bitartekoak interpelatuta sentitzea da, erasotzaileek inpunitaterik ez dutela ikusteko.

Argazkia: Jordi Borràs

Indarkeria matxistaren arazoetako bat da, sarri, salaketa jartzeko arazoak daudela. Zenbateraino da garrantzitsua isiltasunarekin bukatzea?

Isiltasuna haustea indarkeria sexualen zutabe nagusietako bat eraistea da, isiltasun hori konplizea baita erasotzailearekin eta gizartearekin. Eta hori horrela da genero ikuspegitik, indarkerien estigma soziala biktimei egokitzen zaielako eta ez erasotzaileei. Zigorra indarkeria pairatzen duten emakumeek jasotzen duten. Erakutsi baitzaigu indarkeria sexualak betirako orbantzen gaituela, eta horrek, zalantzarik gabe, baldintzatu egiten du emakumea, gertatutakoa ez azaltzea eraginez: lotsagarria da. Baina behin isiltasun hori hausten denean, geure bizitza istorioa lagun bati edo profesional bati kontatuz, inflexio puntu baten aurrean gaude. Hortik aurrera aldaketa egongo da. Pairatutako indarkeriak barneratzeko ezinbestekoa da aldez aurretik garbiketa hori egitea.

Goi-mailako ikasketak dituzten emakumeek guttiago salatzen dute indarkeria matxista. Zergatik?   

Indarkerien inguruko iruditeriaren eraikuntzan bi subjektu eraiki dira: erasotzaile oso gaiztoa eta biktima erabat otzana, ahultasun ezaugarriak dituena. Errealitatean hori kasik inoiz ez da horrela. Are gehiago, biktima gehienek, bizi duten egoeratik ateratzeko defentsa ekintza anitz garatzen dituzte. Eta erasotzaileek itxura arrunta dute egunerokotasunean. Gauzak horrela, emakume indartsu bat, ekimena eta ikasketak dituena, nekez identifikatuko da biktimaren etiketa horrekin, gizartean biktimaren estigmak duen zama kontutan hartuta.

Zuk ere azalean bizitu duzu indarkeria matxista. Zer gertatu zen?

Gertatu zen gertatzen dena: hainbat jendek erasotzailearen bertsioa sinetsi zuen, eta beste hainbatek nirea. Baina edozein modutan, nik estigma kendu nuen gainetik. Tira, indarkeria pairatu dugun anitzek bezala, barneratuta nuen nire patua idatzita zegoela. Hura bizitzea tokatu zitzaidala uste nuen eta behar bezala babestu ez izanaren sentsazioa nuen. Indarkeria gertatu ondoren, pairatutakoa betirako arrastan eraman beharko nuela uste nuen hasieran. Anitz sufritu eta negar egin nuen. Baina egun batean negar egiteari utzi nion eta, orduz geroztik, ez dut gai horrengatik berriz ere negarrik egin sekula. Konturatu nintzen hori bukatu zela eta erasotzaileak nigan eragindako biktimizazioa kanporatu nuela. Abiapuntua izan zen eta nire psikologoari esan nion ahalik eta hobekien sendatu behar nintzela, nik bizitakoaren ondorioz aztoratu gabe indarkeria pairatzen duten emakumeei lagundu nahi nielako. 

Sare sozialek balio al dute indarkeria salatzeko?

Sarea euskarri izan daiteke baina basapiztia bilakatu. Behin bizitakoa azalduta, hor gelditzen baita betirako. Bereziki kezkatzen nau informazioa kontu anonimo baten bidez jartzen denean: zuk gertakari mingarri bat azaltzen diozu ezagutzen ez duzun pertsona bati, informazio horrekin zer egingo duen ez dakizun bitartean. Hori ez dut gomendatzen inolaz ere ez. Hori bai, sareak, plaza publiko teknologikoa den heinean, gauza bat agerian uzten du: esfera tikietan onargarria dena, edo minimizatu daitekeena, onartezina da gizarteri dagokionean.

Biktimizaziotik ihesi

“Umemokoa nintzenean abokatua izan nahi nuela esaten nuen. Justiziaren sentimendu irmoa dut eta bertzeak ongi egotearen aldekoa naiz, urteetan zehar hala mantentzea izan dut erronka. Selektibitate garaian zalantza batzuk pasata, zuzenbidearen aldeko apustua egin nuen. Eta indarkeria matxista nire azalean pairatu ondoren erabaki nuen horretan espezializatzea. Kontzientzia prozesu motela izan zen, hasieran nire buruari laguntzeko ere gai ez nintzelako. Baina indarra berreskuratu nuenean, nire ogibideak balio izan zidan ulertzeko nola iritsi nintzen egoera hartara. Zuzenbide ikasketak egiten nituenean etiketa jarri ahal izan nion nire bizipenari: zuzenbide penalaren indarkeria kapituluak ikasten ari nintzela, argi ikusi nuen hori nire azalean bizitu nuela”.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Indarkeria matxista
Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.


Gasteizko jaietan izandako bi bortxaketak salatu dituzte

Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.


15-49 urte bitarteko emakumeen %27ak bikotekidearen indarkeria jasan izan du

Munduko Osasun Erakundeak egindako ikerketa batek 161 estatu eta eskualdeetako datuak jaso ditu. 15-19 urte arteko nerabeen %24 bizitzan noizbait bikotekidearengandik indarkeria jasan duela jaso dute, eta %28 30-39 urte arteko emakumeek. Daturik okerrenak errenta maila baxuko... [+]


2024-07-24 | Leire Artola Arin
Haurtzaroko sexu erasoek gizarte osoa seinalatzen dute

Komunikabideek hainbatetan kontatzen dute halako herritan haur bati sexu abusuak egin dizkiola entrenatzaileak. Beste zenbaitetan entzuten dugu haur baten aitona atxilotu dutela bilobari sexu abusuak egiten zizkiola egotzita. Gutxiagotan argitaratzen da umeari erasoa egin diona... [+]


Adin txikiko neska baten erasotzaileari jarritako epaia salatu du Gasteziko Mugimendu Feministak

Gasteizko adin txikiko neska bati sexu erasoa egin zion adin txikiko mutil batek, 2023ko ekainean. Gasteizko Mugimendu Feministak ez ditu bidezkoak ikusten epaileak erasotzaileari ezarri dizkion neurriak. Uste du erasoa jasan duenaren birbiktimizazioa bultzatzen dutela... [+]


2024-07-16 | ARGIA
12 urteko mutikoa bortxatzea leporatzen diote Betharramgo ikastetxe katolikoan lanean ari den begirale bati

Indarkeria fisikoa eta sexuala jasan izana salatua duten Betharramgo Notre Dame ikastetxeko kasik ehun ikasleei beste 26 salaketa batu berri zaizkie. Horien artean, oraindik ikastetxean lanean ari den begirale baten kontrakoa dago: 12 urteko mutikoa bortxatu zuela frogatu... [+]


Asiron: “Sanferminak parte hartzaileak, herrikoiak eta jendetsuak izan dira”

Iruñeko alkateak balorazio positiboa egin badu ere, nabarmendu du 24 eraso erregistratu eta 23 pertsona atxilotu dituztela. Baionan ere, bestetan hamaika eraso salatu dituzte.


2024-07-11 | Euskal Irratiak
Eneka Barnetx Borda
“Erasoei begira, lanketa aski apala da oraindik Baionako besteetan”

Asteazkenan ireki dira Baionako bestak usaian baino goizago, bai egutegian bai tenorean. Gisa berean, Patxa plazako besta alternatiboak arratseko 6etan abiatuko dira. Eneka Barnetx Borda, Zizpa gaztetxeko kidea da.


Sanferminetako bederatzi sexu eraso ikertzen ari da Foruzaingoa, horietako hiru “intentsitate altukoak”

Sanferminetako lehen bi egunetan gutxienez bederatzi eraso sexista salatu dituzte, horietako hiru intentsitate handiko sexu erasoak, Mugimendu Feministak gaitzetsi duenez. Foruzaingoak erasoei lotutako gizonak atxilotu ditu, eta gertakariak ikertzen ari da. Erasoei erantzuteko... [+]


Emakume bati sexu erasoa egiteagatik, gizon bat atxilotu dute larunbatean Tuteran

Udaltzaingoak gizon bat atxilotu du larunbat honetan Tuteran, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita. Emakumeak Poliziari deitu zion laguntza eske gizona jarraika zuelako.


Milaka lagunek salatu dituzte Sanferminen lehen egunean izandako eraso matxistak

Iruñerriko mugimendu feministak elkarretaratzea egin du uztailaren 7an, bezperan izandako lau eraso salatzeko. Berriozarren eta Tuteran bi gizon atxilotu dituzte sexu abusuengatik.


2024-07-05 | Ahotsa.info
Eraso Sexisten Aurkako Protokoloa Sanferminetan

Iruñean, Sanferminetarako, udal estrategia bat sortu da eraso sexisten aurkako protokolo saretua aurrera eramateko. Protokoloak, sentsibilizazio eta prebentzio neurrietan, eta ekintza plan batean oinarrituta dago, zeina, interbentzioa, laguntza eta erantzun protokoloa... [+]


Irunberriko Udalak ez du eraso sexisten aurkako kartela jarriko herrian, “ez delako beharrezkoa”

Irunberriko Talde Feministaren eskaerari uko egin eta eraso sexisten aurkako kartela ez dutela herri sarreran jarriko erabaki du Rocío Monclús buru duen udal gobernuak, ez dela beharrezkoa argudiatuta, "beste eraso batzuk ere gertatzen direlako". Udalaren... [+]


Nagore Laffage oroitu dute Iruñean, hilketaren 16. urteurrenean

Nagore Laffage Casasolaren heriotza salatu dute Iruñean astelehenean. 2008ko Sanferminetan Jose Diego Yllanesek hil zuen, Laffagek 20 urte besterik ez zituela.


Sexu abusuak egiteagatik zigortu dute epaileek Baionako apaiz bat, baina ez du kartzelara joan beharko

70 urteko apaizari urtebeteko espetxe zigorra jarri diote, baita bost urteko debekua adin txikikoekin lan egiteko ere. Bere ordenagailuan pedofiliazko edukia aurkitu zuten ikertzaileek. Itaiak elkarretaratzea egin du Baionan, epaiketa hasi aurretik.


Eguneraketa berriak daude