Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio larriagotuagatik auzipetuta 50 urterainoko espetxe-zigorrak, abortu klandestinoetan heriotzak, eta behartutako eta nahi ez diren amatasunak.

Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, mundu osoan, ugaltzeko adinean dauden emakumeen %41 oso lege murriztaileak dituzten herrialdeetan bizi dira, edo, legezkoa izan arren, zerbitzurik ez dute edo eskuraezinak dira. Horrek esan nahi du ugaltzeko adinean dauden 700 milioi emakumek ez dutela legezko abortu eta segurua egiteko aukerarik.

Baina ez gatoz abortatzeko eskubideaz hitz egitera eta aldarrikatzera, jendartean giza eskubideen arloan dugun pedagogia ezari buruzko hausnarketa egitera baizik.

Jardueretako bat unibertsitateko hirugarren mailako talde batekin izan zen. Bertan Basauriko 11ei buruz hitz egin genuen... isiltasuna... inork ez zituen ezagutzen.

Eta 1976an, duela 49 urte baino ez, Poliziak emakume bat atxilotu zuen, bere senide batek abortua egiteagatik salatua. Eta hortik beste izen batzuk atera ziren, 19 eta 38 urte bitartekoak, ia guztiak ezkonduta zeuden, gehienak seme-alabekin eta langile-klasekoak ziren. Hiru urte igaro ziren epaiketara arte, eta tarte horretan, mugimendu feministak kasua ezagutu zuen eta abortua eremu pribatutik atera eta eztabaida publikora eramateko aukera ikusi zuen. Emakume haiek estatu osoan borrokarako eragile bihurtu ziren. Borroka horrek 1985eko legearen oinarriak ezarri eta gaur egun dugun eskubidea ekarri zuen.

Denboraren arrakalaz gain espazioarena ere topatu dugu.

El Salvadorko aktibistek hurrengo galdera bota zuten: zer ezagutzen duzue El Salvadorri buruz? Isiltasuna berriro ere... Eta hitz egiten hasi ziren, eta Delmyk, Beatrizen amak, kontatu zuen nola euren adin bereko bere alaba, bere osasuna larriki eragiten zion bideragarria ez zen haurdunaldi baten etete boluntarioa ezeztatzeagatik hil egin zela, eta nola duela gutxi Giza Eskubideen Amerikarteko Gorteak horregatik El Salvadorko Estatu zigortu duen.

Badakigu hori beste biztanleri talde batzuekin ere berdin gerta zekigukeela, ez bakarrik gazteekin. Baina orokorrean eskubideen, eta zehazki emakumeen eskubideen, borroken eta garaipenen inguruko dugun ezagupen ezaren inguruan hausnartzera garamatza. Eta geure buruari galdetzen diogu: eskubideak eskuratzeko hainbat eta hainbat pertsona eta kolektiboren urteetako borroka nekaezina ez badugu ezagutzen, eskuinaren gorakadaren testuinguru honetan horiek defendatzeko prest gaude? Borroka hauek ez baditugu ezagutzen, eskubide berrien aldarrikapen eta eskuratzea imajinatzeko prest gaude? Beste pertsona batzuei beste leku batzuetan gertatzen zaiena ez badugu ezagutzen, elkartasunerako eta euren borroka geurea ere egiteko prest gaude? 

Hitz egin, ezagutu, eztabaidatu eta beste batzuei gertatzen zaienarekin elkartasunerako beharra dugu, eta mobilizatzeko ez itxarotea gure eskubideak urratzea. 

Martxoak 8 honetan berriro ere kaleetara irten gara, atzera begiratuz gure aurrekoak ohoratzeko, egungo atzerakadako testuinguruari so eginez, eta pertsona eta herri guztientzako eskubideez gozatzera eramango gaituen epe luzeko kemenaren begirada galdu gabe.  
 
Lidia Ruiz Gómez, Mugarik Gabe GKEko kidea