Guakamole saltsa AEB eta Mexiko artean
Pasa den igandean ospatu zuten estatubatuarrek beren kirol ekitaldi nagusietakoa, Super Bowla. Donald Trumpek gidatzen duen AEBtako gobernu berria Mexikorekiko mesfidantza zabaltzen ari den bitartean, futbol amerikarreko partidan zehar gehien jandako gutizietako bat guakamole mexikarra izan zen. Gutxik jakingo dute, ordea, azken egunotan Mexikoko Jalisco estatutik bost kamioietan zeramatzaten ehun tona ahuakate geldiarazi zituztela AEBetako mugan.
Mexikok milioi eta erdi tona inguru ahuakate ekoizten ditu urtean, eta 2016an, herrialdeko ahuakate ekoizpenaren %62 AEBetara esportatu zuten. Ahuakate ekoizle mexikarrek, antzina nagusi ziren Kaliforniako ekoizleek baino 16 aldiz gehiago saldu zuten AEBetan. Ahuakateak gidatu du barazki eta fruta mexikarren salmentaren hazkundea iparraldeko herrialdean; hogei urtean 3.000 miloi dolarretatik 20.000 milioira igaro da.
1994an sartu zen indarrean AEBak eta Mexikoren arteko merkataritza askeko ituna. Baina zizare arriskutsuak zirela eta, 1997ra arte debekatua zegoen ahuakatea inportatzea AEBetan. Andy Robinson kazetariak La Vanguardiarentzako Guakamolearen gerra artikuluan dio futbol amerikarreko jokalarien kanpaina ospetsu batean guakamolea egiteko hainbat errezeta azaldu zituztela. Hala, ospe handia hartu zuela sofako kirolzaleen artean. Excelsior egunkari mexikarraren arabera 35.000 tona ahuakate jango ziren aurtengo Super Bowlean.
Joan-etorri asko duen muga
El Espectador egunkariak Trumpek ez dio horren erraz iskin egingo Mexikori artikuluan dio bi herrialdeen arteko hartu-eman komertziala %462 hazi dela 1993tik. Mexikok bere esportazioen %80 bidaltzen du AEBetara, eta horrek bereen %50 hegoaldeko herrialdera; harreman komertzial oso estua dute. Washingtonek, ordea, adierazi du merkataritza ituna berrikusiko duela, eta %20ko muga-zerga ezarriko diola Mexikori. Diru horrekin bi herrialdeak bereiziko dituen hesia eraiki nahi duela esan du. Iragarpen horrek eztanda eragin du bi aldeetako nekazaritza elikagaien industrian; merkataritza askeak etekin handiak ateratzea baimendu baitie. Horrek azalduko luke mexikarrek iragarri duten Txina eta Europara esportazioak dibertsifikatzeko berehalako plana.
Egia da, La Vanguardian Robinsonek dioenaren arabera, merkataritza itunak bi hamarkada bete ostean Mexikoko pobrezia tasa ez dela %50etik jaitsi. Baina mugan kezkaz begiratu diete geldiarazitako kamioei, “Nola da posible Super Bowla baino hamar egun lehenago ahuakateak geldiarazten ibiltzea mugan?”, esan dio Ramón Baldosa, mugako jatetxe bateko zerbitzariak Robinsoni. Denborak esango du datorren urteko Super Bowlean guakamole mexikarra estatubatuarren ahoetan egongo den edo ez.
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]
Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]
Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]
Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".
"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Azken egunak garrantzi handikoak izan dira Bartzelonan, etxebizitzaren aldeko mugimenduarentzat eta espekulatzaileen aurkako borrokarentzat. Urtarrilaren 28an, polizia-armada batek Raval auzoko Massana Zaharrari [zentro sozial okupatua] eraso egin zion goizaldean, aurrez abisatu... [+]
Euskal Herrian jaiotako kazetari salvadortar gisa aurkezten du bere burua Roberto Valenciak (Gasteiz, 1976). Salvadortarra da, bizitza erdia daramalako han eta hango ajeak eta hizkera hartuta dituelako: gaztelerazko elkarrizketan El Salvadorko hitzak sartzen ditu barra-barra... [+]
Agintean dagoen Alderdi Laboristak atxiloketen eta deportazioen irudiak erakutsi ditu, eta urtarril honetan "errekorra" egin duela esan du, harro-harro.
Erakunde islamistak Israelek urratu dituen neurrien artean aipatu ditu Gaza bonbardatzen jarraitzea eta aske utzitako preso palestinarren egoera. Trumpek mehatxatu du, preso trukea egin ezean, Gaza "infernu" bihurtuko duela.
Air Force One hegazkinean Super Bowl-erako bidaia aprobetxatu du Donald Trumpek, ezartzear dituen muga-zergen berri emateko. Eszenografiaren aldetik, bikain. Etxerako mezua da “lasai baino lasaiago nago ni; begira nora goazen... Estatubatuarrak ere lasai egon daitezke... [+]
Inkesta gehienen faboritoa Daniel Noboa egungo presidente eskuindarra izan arren, aurreikusitakoa baino tarte txikiagoa atera dio Luisa Gonzalez hautagai correistari. Apirilaren 13an egingo da bigarren itzulia.